Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın bugün gerçekleştireceği Ürdün ziyareti öncesinde eski Ürdün Enformasyon Bakanı Semih el-Muayita, “Prens Bin Selman’ın temaslarının emeli, Biden’ın Suudi Arabistan ve bölge ziyaretine hazırlıklar kapsamında uyumu sağlamaktır” dedi.
‘Biden’ın ajandasında Türkiye yok’
Muhammed bin Selman’ın veliaht olarak atandığı 2017’den bu yana Ürdün’e birinci ziyareti bugün gerçekleştirmesi bekleniyor. Prens Bin Selman’ın ABD Lideri Joe Biden‘ın temmuz ayında Suudi Arabistan’a yapacağı ziyaret öncesi planlanan Ürdün temasları, Mısır ve Türkiye’yi de kapsayan bölge tipi çerçevesinde gerçekleşiyor. Lakin ABD Lideri Joe Biden’ın vazifeye geldikten sonra çıkacağı birinci bölge ziyaretinin takviminde Türkiye yer almıyor.
Biden’ın temmuzdaki Riyad ziyareti sırasında yapılacak ABD-Arap Tepesi’ne ise Körfez İşbirliği Kuruluna (KİK) üye ülkelerin yanı sıra Mısır, Ürdün ve Irak’ın iştirak göstermesi öngörülüyor.
Arabistan ve Ürdün ilişkileri
Ürdün-Suudi Arabistan bağları, Prens Bin Selman’a yakınlığıyla da bilinen eski Ürdün Kraliyet Divanı Lideri Basim Avadallah‘ın geçen yıl Ürdün’deki darbe teşebbüsüne karışması sebebiyle kritik bir sürece girdi. Fakat Ürdün Hükümdarı 2. Abdullah, tüm dünya ülkeleriyle münasebetlerini geliştirme tarafındaki eforları doğrultusunda o süreçte Suudi Arabistan’ı suçlamaktan kaçındı.
ABD’nin haber kanalı CNN’e Temmuz 2021’de demeç veren Kral Abdullah, bu mevzuyla ilgili soru üzerine şunları söyledi: “Bu mevzuyu (darbe girişimi) iç problem olarak ele aldık. Hepimiz de geçmişte Ürdün’de çalışan Basim’in Suudi Arabistan’da üst seviye danışman olduğu üzere hem Ürdün hem de Suudi Arabistan pasaportu taşıdığını biliyoruz. Bu bahiste birtakım dış irtibatları fark ettik lakin dediğim üzere bunu bir iç sıkıntı olarak ele aldık. Dışarıya yapılacak suçlamaların Ürdün’e bir yarar sağlamayacağına inanıyorum, gerçekten bölgede gereğince zorluklar var zati.”
Kral Abdullah’ın bahisle ilgili açıklamalarının akabinde Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, başşehir Amman’a bir ziyaret gerçekleştirerek Kral Selman’ın ikili ilgileri geliştirme yollarını içeren bildirisini Ürdün Hükümdarı Abdullah’a iletti.
Bakan Bin Ferhan’ın Amman ziyareti Suudi Arabistan’ın, Kral Abdullah’ın açıklamaları münasebetiyle Ürdün’e teşekkürü olarak yorumlandı. Kral Abdullah da Bin Ferhan’ın ziyareti sırasındaki açıklamalarında, iki ülke ortasındaki bağların “dedikodu ve argümanlarla sarsılmayacak kadar güçlü” olduğunu söz ederek, Riyad’ın zorluklara karşı kendilerine verdiği dayanağı takdir etti.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Bin Selman’ın Ürdün’e ziyareti ise ABD Lideri Biden’ın ziyareti öncesinde, bölgesel ve memleketler arası besbelli mevzularda pozisyon birliğini sağlama uğraşları doğrultusunda bölgenin kilit ülkeleri Türkiye, Mısır ve Ürdün’ü kapsayan tipi çerçevesinde gerçekleşiyor.
Bin Selman ziyareti ‘önemli’
Eski Ürdün Enformasyon Bakanı Semih el-Muayita, iki ülke ortasında kesintisiz devam eden irtibatın bir modülü olan Prens Bin Selman’ın Ürdün’e yapacağı ziyaretin kendi başına “önemli siyasi bir gelişme” olduğunu söyledi.
Ürdün-Suudi Arabistan ortasındaki bağların stratejik boyutta olduğuna ve Bin Selman’ın temaslarında da ikili münasebetlerin ayrıntılarının ele alınacağına işaret eden Muayita, “Prens Bin Selman’ın temaslarının emeli, Biden’ın Suudi Arabistan ve bölge ziyaretine hazırlıklar kapsamında uyumu sağlamaktır” dedi.
ABD Lideri Biden ile KİK ülkelerinin yanı sıra Mısır, Ürdün ve Iraklı yöneticilerin bir ortaya gelerek bölgeyle ilgili kritik mevzuların ele alınacağı tepe için uyumun değerine dikkati çeken Muayita, “Zirvede ele alınacak bölgesel bahisler ortasında Suriye, Irak ve Lübnan da var. Bunlar ise Suudi Arabistan ve Ürdün’ün önemsediği konulardır” diye konuştu.
Temaslarda Filistin probleminin de ele alınacağına vurgu yapan Muayita, Filistin-İsrail ortasında sonuç alınabilecek müzakere sürecini tekrar başlatmak için bu devri fırsata çevirmenin kıymetine dikkati çekti.
Muayita, Prens Bin Selman’ın Amman ziyaretinde İran’ın Arap bölgesine müdahaleleri ve buna karşı koyma yollarının da ele alınmasının kaçınılmazlığını savundu.
‘Gündemde Suriye ve Irak olacak’
Ürdün Parlamentosu Dış İşleri Komitesi Lideri Haldun Hayna da Prens Bin Selman’ın, iki ülke ortasındaki tarihi bağlantılar doğrultusunda bölgesel ve milletlerarası öne çıkan gelişmeleri ele almak üzere Amman’ı ziyaret ettiğini söz etti. Ele alınacak bölgesel mevzuların başında Filistin sorununun gelmesini öngördüğünü aktaran Hayna, “Bin Selman ile Kral Abdullah, Arap ülkelerini ilgilendiren bahisleri kesinlikle masaya yatıracaktır. Ürdün’ün doğudan komşusu Irak ve kuzeyden komşusu Suriye’de yaşananlar da ele alınacaktır” diye konuştu.