Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş, Başkent’te geçtiğimiz hafta 4 yurttaşın ömrünü yitirmesine neden olan sel felaketine ait “Afet Bilgilendirme Raporu”nu açıkladı. 5 günde yıllık yağışın yarısı kadar yağış yaşandığına dikkat çeken Yavaş, “Ankara’nın altyapısı ihmal edilmiş olsa da ihmal ya da ihanet seviyesinde imar ve çarpık kentleşme uygulamaları yapılsa da bu ihmaller devasa sıkıntılara dönse de bizler, iftirayı meslek edinmiş şahsiyetlerin kendi yapıtı olan bu virane sistemi onaracağız. Haklı da olsak, mazeretlere sığınmadan geleceğe bakıyoruz ve 25 yılın ihmallerini teker teker ortadan kaldırıyoruz” dedi.
Mansur Yavaş, Ankara’da yaşanan sel felaketine ait afet raporunu açıkladı. Yavaş’ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
Böyle acıları tekrar yaşamamayı temenni ediyorum: Ankaramızda bir haftayı aşkın müddettir bulunan ağır yağışları, bu yağışların nedenlerini, sonuçlarını ve yaptığımız çalışmaları sizlerle paylaşacağım. Konuşmaya başlamadan evvel sel felaketi nedeniyle kaybettiğimiz 4 hemşerimiz için bir sefer daha Allah’tan rahmet, ailelerine, sevenlerine ve kentimize başsağlığı diliyorum. Yüreğimizi dağlayan bu vefatlar nedeniyle derin kederimi bir sefer daha vurguluyorum. Sel felaketinin bir daha tekrarlanmamasını, bu türlü acıları yine yaşamamayı temenni ediyorum.
İklim değişikliğinin ve çarpık kentleşmenin de tesiriyle yağışın boyutu, suratı, tesiri değişir oldu: Ankara’da 5 günde yıllık yağışların yarısı kadar yağış yaşandı. Haziran aylarında her vakit yağış olurdu, lakin artık iklim değişikliğinin ve çarpık kentleşmenin de tesiriyle yağışın boyutu, suratı ve tesiri değişir oldu. Kentimizde maalesef son devirlerde kent selleri meydana geliyor. Kimi ilçelerde damla bile düşmezken, birtakım ilçelerde taş üstünde taş kalmıyor. Yağışın üst üste gelmesi sonucu ise toprağın doyma oranı artıyor ve her takip eden yağış, takip ettiği yağıştan daha da tehlikeli bir sonuç oluşturuyor. İşte iklim değişikliği ve çarpık kentleşme ortamında Ankara’da pak su temini ve alt yapı için yıllarca ihmal edilmiş bölgelerimiz vardı. Kentte çok değerliye su satılıyor, bu satıştan elde edilen gelirler çılgın projelere aktarılıyordu.
Para ile helikopterler alındı: 2005-2018 yılları ortasında suyun metreküp fiyatı ortalama 1.6 dolardı. Yani bugünün parası ile tonu 28-30 TL’ye su satıldı. Bu yüksek meblağdaki para ile helikopterler alındı. Atıl havuzlar, otopark sistemleri kurup uçuş okulları açıldı. ASKİ’nin milyarca lirası Fen İşleri yatırımlarına aktarılırken alt yapı yatırımları daima ötelendi. Biz bugünkü şartlarda 0,7 dolara pak suyu vatandaşlarımız ile buluşturuyoruz. Yani eski ortalama fiyatın yüzde 50’den daha azına.
Ellerini ovuşturup adeta sel olsun diye bekliyorlar: Ne acıdır ki Ankara’da alt yapı yatırımları yıllarca ötelendi. Açık açık görünmez olması sebep gösterilerek gereksiz olduğu düşünüldü. Derelerin üstleri imara açıldı. Çarpık kentleşme tercih edilip, müteahhitlerin gözü doymaz para hırslarına hizmet edildi. Maalesef artık de güya sorumlu kendileri değilmiş üzere felaket tellallığı yapıp, ellerini ovuşturup adeta sel olsun diye bekliyorlar.
ASKİ’nin gelirlerini çılgın projelere değil, asli işlerine harcamaya başladık: Kentimizde artık su, bu yanlış uygulamalar sonucunda toprakla buluşamaz halde. Lakin biz mazeret üretmeyeceğiz. Tahlil üreteceğiz. Bir taraftan maliyetine, hatta ziyanına su temini sağlarken bir taraftan da yalnızca alt yapı projelerine yük vermeye başladık. ASKİ’nin gelirlerini çılgın projelere değil, asli işlerine harcamaya başladık. Birtakım krediler istedik, reddedildi. Metro projeleri, otobüs alımı, yeşil alan yatırımları, teknolojik alt yapı, kırsal kalkınma üzere birçok alanda da eksiklikler vardı. Yeniden de vazgeçmedik. Mali disiplinimiz, şeffaflık uygulamalarımız ve tasarruf önlemlerimiz ile bu alanların tamamına yatırım yaptık. İşte alt yapıda da yalnızca güç masraflarımız 30 Aralık itibariyle 500 milyon TL iken yılın son günü gelen artırımla tıpkı saat fiyat 2 milyar TL’ye çıktı. Su fiyatlarının yarı yarıya düşmesine karşın 3 yıllık ortalamalarda eski devrin 3 yıllık ortalamasına nazaran 2 kat daha alt yapıya yatırım yaptık. Zira bizim için görünmezlik değil, değerlilik temeldi.
Bu durum bize at yarıştırır üzere 70-80 günde köprülü kavşak yapmanın yanlış olduğunu da gösterdi: Bir yılda düşen ortalama yağış ölçüsünün yarısı kadar 5 günde yağış aldık. Buna karşın altyapı yatırımı yaptığımız 102 bölgenin neredeyse tamamında sorun yaşamadık. Yeni yapılan hiçbir alt geçitte su taşkını gerçekleşmedi. Bu durum bize at yarıştırır üzere 70-80 günde köprülü kavşak yapmanın yanlış olduğunu da gösterdi. Balık adamların arama yaptığı köprüler yerine uygar toplumlardaki üzere alt yapısı ve sanat yapılarıyla örnek olan köprü çalışmalarına imza attık.
Devlet kurumları ile iş birliği içerisinde hareket edildi: Sorun yaşanan bölgelerde ise belediye takımlarımız hem anlık müdahalelerde bulunarak vatandaşlarımızın yanında oldu hem de bu bölgeler derhal yatırım programı kapsamına alınarak esaslı tahlil için harekete geçildi. Başka devlet kurumları ile de iş birliği içerisinde hareket edildi ve vazife alanlarında dayanak verildi.
Akan lağım ve asbestli borular kalmayana dek çalışacağız: Görünmez denilerek yıllarca ertelenen altyapı çalışmaları nedeniyle bu kente bırakılan berbat mirası bedeli ne olursa olsun, kim ne derse desin silecek, mazeretlere sığınmadan kentimizi altyapıda da istediğimiz seviyeye getireceğiz. Cumhuriyet’in başşehrinde açıktan akan lağım ve asbestli borular kalmayana dek çalışacağız. Herkes kesintisiz ve mutluktan içilebilir sağlıklı suya kavuşsun diye projelerimizi hayata geçirmeye devam edeceğiz.
25 yılın ihmallerini teker teker ortadan kaldırıyoruz: Tekrar söylüyorum, Ankara’nın altyapısı ihmal edilmiş olsa da ihmal ya da ihanet seviyesinde imar ve çarpık kentleşme uygulamaları yapılsa da bu ihmaller devasa problemlere dönse de bizler, iftirayı meslek edinmiş şahsiyetlerin kendi yapıtı olan bu virane sistemi onaracağız. Haklı da olsak, mazeretlere sığınmadan geleceğe bakıyoruz ve 25 yılın ihmallerini teker teker ortadan kaldırıyoruz.”
Yavaş, raporun akabinde gerçekleştirilen altyapı projeleriyle planlanan projeleri anlattı.
Güncel pahaları açıkladı
Yavaş, ASKİ’nin bütçesi ile yapılan satın alımları aktüel pahaları ile tek tek şöyle açıkladı:
“11,8 milyon TL’ye mal olan ve kapatılan Gölbaşı Uçuş Okulu”, “19,6 milyon TL’ye mal edilen ve mahkemelik olan; yapıldığı günden bugüne kullanılmaya yüzme havuzu”, “40,5 milyon TL’ye yapılan ve mahkemelik olan; yapıldığı günden bugüne kullanılmaya çok katlı otopark otomasyonu”, “275 milyon TL’ye alınan uçak ve helikopter”, “Güncel bedelleri 12,4 milyon TL olan, 2014 yılında alınan 4 lüks araç…”
Yavaş, sunum ile anlatımında Tarım ve Orman Bakanlığı’nın raporuna atıf yaparken, taşkın riski çok yüksek olan Uğ Deresi ve etrafının 2006-2008 yılları ortasında imara açıldığını vurguladı. Yavaş, “Bakalım ne yapmış oraya, Gordion AVM’nin olduğu yer çok yüksek, binaların bulunduğu yerler de yüksek riskli yerler” dedi.
Ankara Çayı’nin risk haritasını paylaşan Yavaş, “Optimum’un olduğu yer. Seçildiğimiz vakit Optimum alt geçidini de sel basmıştı. Orada yaptığımız düzenlemeler ile orası da tıkanmıyor” dedi. Yavaş, Optimum AVM ve Yüksek Süratli Tren Batı Garı’nın çok yüksek riskli alanda olduğunu söyledi.
Yavaş, Başkent’in imara açılan derelerini örneklerle anlattı. Yavaş, “Bizim idare anlayışımızda şu var, ortada bir sorun varsa bu sorunu çözmek bizim vazifemiz. Vazifede bulunduğumuz surece de bu sorunu çözmek için ne yapılması gerekiyorsa onu yapacağız” dedi.
Tatlar Deresi’nin daraldığı tezleri üzerine sorulan soruya Yavaş, “Tatlar Deresi ile biz oynamadık. Tatlar Deresi’ne köprü yapmak için ihale edildi. Fakat müteahhit son ekonomik kaideler nedeniyle yarım bıraktı. Bizim dereler ile ilgili bir çalışmamız olmadığı üzere hem Altındağ Belediyesi hem Devlet Su İşleri taşkın alanı… Vazife Devlet Su İşleri’nindir. Önlem alın diye altı yazı yazdık. Orada bir dere daraltılması yok” kelamlarıyla karşılık verdi.
Akyurt’ta sele karşı tedbir çalışmalarına ait yöneltilen soruya Yavaş, “Akyurt’ta sel basan dükkanların gerisi bir evvelki devirde imara açılmış. Oradaki önlemler alınmadığı için arttan akan su selle birlikte dükkanlarına çarpan taşlar delmiş ve altı, yedi dükkanın alt alta sel basmış. Artık biz orada çalışma yapıyoruz. Maalesef daha evvelki devirde bu türlü bir imar çalışması yapıldığını söylediler. Biz elimizden geleni yapıyoruz. Hiçbir dereyi kapatmıyoruz. Acil dediğimiz ve sel baskınında deneyim kazandığımız hepsindeki sorunu ortadan kaldırıyoruz. Kim ne derse desin bizim önceliğimiz bu” cevabını verdi.