Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 15 Haziran’dan itibaren bankalar aracılığıyla talep toplamaya başlayacakları gelire endeksli senetlerin (GES) yıllık birleşik getiri oranınıN yüzde 23,04 olacağını açıkladı. Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti’nden bütçeye aktarılacak hasılatın beklenenin üstünde olması halinde yatırımcılara ek getiri sunulacaklarını da belirten Bakan Nebati, “Tablo net ve ortada. Türkiye üretiyor ihraç ediyor ve en kıymetlisi istihdam oluşturuyor” dedi. Nebati ayrıyeten, bu yıl enflasyonla gayret kapsamında 239 milyar lira vergi gelirinden vazgeçildiğini söyledi.
Bakan Nebati, ekonomik ve toplumsal kalkınmaya katkıyı amaçlayan “Para Sohbetleri” kapsamda Gaziantep’te iş dünyasına seslendi.
Nureddin Nebati, Gaziantep Valiliği’ni ziyaret ettikten sonra APara tarafından düzenlenen “Para Sohbetleri”ne katıldı. Nebati burada iktisatta atılan, atılacak yeni adımlarla birlikte GES’i anlattı. Nebati’nin konuşması satır başlarıyla şöyle:
“Kamu maliyesi istikrarı bozulmuştur tabirlerini artık telin etmekten yorulduk”
Tablo net ve ortada. Türkiye üretiyor ihraç ediyor ve en değerlisi istihdam oluşturuyor. Global iktisattaki zorlukların değerli ölçüde arttığı böylesine bir periyotta elde ettiğimiz muvaffakiyetlerde kuşkusuz kamu maliyesi ve bankacılık kesimimizdeki güçlü görünümü ülkemizin düşük borçluluğu ve sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde uyguladığımız makro siyaset seti tesirli oldu. İktidarlarımız boyunca mali alanda sürdürdüğümüz disiplini kararlı bir biçimde devam ettiriyoruz.
Bütçe sonuçlarının öncü göstergesi olan Hazine nakit istikrarı geçtiğimiz mayıs ayında yüz 49,2 milyar lira fazla verdi. Bilhassa bütçe gelirlerimizdeki olumlu performansımızın bir sonucu olarak ocak- mayıs devri nakit fazlası 82,4 milyar lira olarak gerçekleşti. Önümüzdeki süreçte de kamu maliyesindeki sağlam duruşumuzu kararlılıkla sürdüreceğiz. Son günlerde toplumsal medyada kamu maliyesiyle ilgili bu bilgilere karşın ‘Kamu maliyesi istikrarı bozulmuştur’ biçiminde sözlerde bulunanları artık telin etmekten yorulduk.
“Manipülasyon yapıyorlar, geçersiz evraklar üretiyorlar ve dışarıya gönderiyorlar”
Şeffaf ve açık halde ilan edilen AK Parti iktidarının en temel devir noktalarından bir tanesi olan kamu maliyesindeki duruştan asla taviz verilmediği sayıları ortaya koyarken bile olmadık, palavra yanlış haberlerle midenizi bulandırmayın. Global ölçekte yaşanan çalkalanmalara karşın ekonomimizdeki tüm bu muvaffakiyet ve kazanımlar ortadayken bir kısım çevreler ne yazık ki ülkemiz özelinde karamsar senaryolar üretmekte ısrar ediyorlar. Bu ısrarlarında da ne olursa olsun geri adım atmıyorlar.
Halbuki satın alma paritesinde 18’inci sıradan 11’inci sıraya yükselttiğimiz Türkiye iktisadının muvaffakiyetini konjonktürle birkaç datayı kullanarak gölgelemeye çalışmaktan vazgeçmiyorlar. Hatta kalkıp Türkiye iktisadının bir hür piyasa iktisadı olduğunu sorgulatmak için çeşitli mecralarda olmadık spekülasyonlara girişiyorlar. Manipülasyon yapıyorlar, geçersiz dokümanlar üretiyorlar ve dışarıya gönderiyorlar. Türkiye liberal bir iktisat olup özgür piyasa şartları altında istikrarlı ve istikrarlı bir biçimde büyümeye devam etmektedir.
“Bugün enflasyon dünyanın ortak bir sorunu”
2020 yılı ve sonrasında tüm dünyada tesirini gösteren pandemi ve bu yılın başlarında patlak veren Ukrayna’daki savaş, başta güç ve besin olmak üzere emtia fiyatlarının global ölçekte artmasına ve tedarik süreçlerinde aksamalara neden oldu.
Bu durum tüm dünyada enflasyonu kıymetli ölçüde arttırırken gelişmiş ülkelerde dahi enflasyon son 40 yılın en yüksek düzeylerine ulaşmış durumda. Bugün enflasyon dünyanın ortak bir sorunu. Bu yükseliş doğal olarak da ülkemize yansıyor. Global çalkalanmaların ülke ekonomimize bir yansıması olan enflasyon problemiyle gayret bugün bizim için birinci önceliktir.
“Bazı ek adımları da uygulamaya alıyoruz”
Enflasyonla uğraş ve finansal istikrarın desteklenmesi maksadıyla iktisat idaresinin tüm kurumlarıyla birlikte seferber olmuş durumdayız. Çalışıyoruz ve kazanacağız. Şimdiye kadar hayata geçirdiğimiz vergi indirimleri, teşvikler, sübvansiyonlar ve öbür önlemlere ek olarak birtakım ek adımları da uygulamaya alıyoruz.
Bu adımlar ile hem TL tasarruf sahiplerini cazip getirilerle ortaya çıkıyoruz hem de tüketici kredilerinin çok artıp istenmeyen alanlarda kullanılmasını engelliyoruz. 20 Aralık’tan bu yana uygulamakta olduğumuz döviz kurunda istikrarı sağlamada kıymetli katkısı olan bankacılık sisteminde mevduatın vadesinin uzamasını sağlayan kur muhafazalı mevduata ilaveten gelire endeksli senetlerin ihraç edileceğini de açıkladık.
“Politikalarımızda rastgele bir değişiklik yoktur: Üretim, ihracat ve istihdam”
Gelire endeksli senetler, ferdî yatırımcılara yönelik olacak olup bankalarımız aracılığıyla 15 Haziran’dan itibaren talep toplanmaya başlanacak. KİT içindeki DHMİ ve Kıyı Emniyeti’nden bütçeye aktarılacak karlara endeksli olacak. GES’lere husus olan KİT’lerden bütçeye aktarılan hasılat beklenenin üstünde geldiğinde yatırımcılara ek getiri sunulacaktır. GES’te taban getiri garantisi olacak. Haziran ayında yapılacak ihracatta yıllık bileşik getiri 23,04 olacak. 3 ayda bir ödenecek kupon getirileri için uygulanacak taban getiri garantisi sayesinde vatandaşlarımızın gelir hisselerindeki değişimlerden olumsuz etkilenmesi önlenmiş olacak.
Fiyat istikrarını desteklemek ve kredilerin üretken alanlara yönlendirilmesini sağlamak emeliyle tüketici kredilerine yönelik makro ihtiyati siyasetlerde da sıkılaşmaya gidilmiştir. Kredilerin üretim ve ihracatta kullanılmasında politikalarımızda rastgele bir değişiklik yoktur. Üretim, ihracat ve istihdam. Türkiye iktisadının temelidir ve bu değişmemiştir. Tüketici kredilerinde buna karşın dar gelirli vatandaşlarımıza yönelik müspet ayrımcılık anlayışıyla da hareket etmeye devam edeceğiz.
“SPK tarafından şirketlerimize çeşitli kolaylık ve indirimler de sağlanmıştır”
50 bin liraya kadar olan tüketici kredilerinde vade sınırlamasında azaltmaya gitmedik. Önümüzdeki periyotta de mali disiplinden vazgeçmeden dar gelirli vatandaşlarımıza yönelik farklı uygulamalarımızla da dayanaklarımızı sürdüreceğiz. Öbür kurumlarımızca makro ekonomik istikrarı kuvvetlendirmeye yönelik açıklanan bu kapsamdaki kıymetler Türkiye iktisat modeli çerçevesinde uyguladığımız siyasetleri dayanaklar niteliktedir. Örneğin; Borsa İstanbul bünyesinde kurulan Emtia Borsası’yla, emtia yatırımı yapmak için yurt dışına gitmek zorunda kalan yatırımcının süreçlerini yurt içinde yapabilmesi sağlanmış olacaktır.
Bu pazar sayesinde yurt içinde ihracı yapılmış altın sertifikaları alınabileceği üzere demir, çelik, gümüş, bakır üzere emtiaların ihracı halinde süreç görmesi için gerekli altyapı da oluşturulmuştur. Ayrıyeten yurt içinde gerçekleştirilen halka arzlarda yurt dışından fon teminine özendirmek ve şirketlerin yurt dışından sermaye piyasası aracı ilacı yoluyla fon temin etmelerini teşvik etmek maksadıyla SPK tarafından şirketlerimize çeşitli kolaylık ve indirimler de sağlanmıştır.
“2021 yılında enflasyonla çabaya katkı sağlamak emeliyle 154 milyar liralık vergi gelirinden vazgeçtik”
Çarklar dönüyor. Vergi kanunlarında yatırımı, üretimi, istihdamı, ihracatı teşvik edecek pek çok düzenlemeler yapılıyor. İhracat yapan şirketlerin Kurumlar Vergisi oranını indirdik. Minimum fiyatı vergi dışı bıraktık. Yeni jenerasyon teknolojinin gelişmesine katkı sağlamak için Türkiye’de gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyetleri kapsamında üretilen elektrikli motorlu araçların geliştirilmesi için alınan mühendislik hizmetlerine 2023 yıllığı sonuna kadar KDV istisnası getirdik. KDV’de isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasını hayata geçirdik. Ticarette mal alım satım süreçlerinde, düzmece evrak nedeniyle KDV’den sorumlu tutulacağı korkusu yaşayan tüm mükelleflerimize kıymetli bir kolaylık getirdik. Tarafların mutabakatına bağlı olarak satıcıya ödenecek KDV’nin tamamının devlete ödenmesi durumunda bu alışverişteki dokümanlardan hiçbir biçimde sorumlu olunmamasını sağladık.
KDV oranlarında birçok indirim yaparak vatandaşlarımızın alım gücünü destekledik. Besin eserlerinde KDV’yi yüzde 1’e düşürdük. Temel paklık eserlerinde yeme içme hizmetlerinin tamamında süt tankı üzere kimi tarım araçlarında sıhhat bakanlığı mevzuatı kapsamındaki tıbbi aygıtlarda KDV oranını yüzde 18’den 8’e düşürdük. Arıza ve arazi teslimlerinde KDV oranını tekrar yüzde 18’den 8’e düşürdük. Global salgın müddetince gelip siyasetlere yönelik proaktif adımlarımızla pandeminin salgının vatandaşlarımız ve gerçek kesimimiz üzerindeki olumsuz tesirlerini kısa müddette azalttık. 2021 yılının da salgının tesirlerini sonlandırmak ve enflasyonla çabaya katkı sağlamak emeliyle 154 milyar liralık vergi gelirinden vazgeçtik.
“239 milyar lira vergi gelirinden vazgeçiyoruz”
2022 yılında enflasyonla çaba kapsamında 239 milyar lira vergi gelirinden vazgeçiyoruz. Buna karşın güçlü kamu maliyesi düsturundan asla da taviz vermiyoruz. Ayrıyeten kimi stratejik eserlere yönelik dış ticaret önlemlerini de devreye aldık. Mesela hububat ekimini destekleyici önlemleri 2022 yılında başında uygulamaya başladık. Bu eserlere 3,2 milyar lira ek takviye sağladık. Çiftçimizin girdi maliyetlerini desteklemek için güç tarifelerinde indirim yaptık. Finansmana ulaşımı kolaylaştırmak emeliyle hazine faiz takviyeli kredinin üst limitini 2 katına çıkardık. Bozulan tedarik zincirlerinden vatandaşımızın olumsuz etkilenmemesi için TMO aracılığıyla vatandaşlarımıza uygun fiyatlardan hububat eserlerinin sunulmasına yönelik düzenekleri da uyguluyoruz.”