Türkiye’nin Suriye’ye askeri operasyon düzenleme sinyali vermesinden sonra bölgedeki değerli aktörlerden İran’ın tavrı bir müddettir tartışılırken, ABD merkezli yayın kuruluşu Al-Monitor, Türkiye ve İran ortasında yapılan kapalı görüşmeyi yazdı. İran Dışişleri’nden de Türkiye’nin muhtemel operasyonuyla ilgili açıklama geldi.
Türkiye’nin Suriye’ye yönelik muhtemel operasyonu tartışılırken, dün Suriye Devlet Lideri Beşar Esad operasyona karşı olduklarını lisana getirmiş, Türkiye’nin muhtemel askeri harekâtına imkanlar dahilinde askeri karşılık vermekten çekinmeyeceklerini söylemişti. ABD de daha evvel art geriye yaptığı açıklamalarla Türkiye’yi operasyondan vazgeçirmeye çalıştıklarını açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu operasyon açıklamasının akabinde gözlerin çevrildiği bölge aktörlerinden biri de İran oldu. Tahran idaresi, Türkiye’nin operasyon planına açıkça karşı olduklarını vurgularken, muhtemel risklere karşı ‘temkinli’ davranacaklarını vurguladı.
İranlılar, Halep’in kuzeybatısında, Türkiye’nin mümkün operasyon bölgesine çok uzak olmayan iki Şii yerleşimine milis desteği gönderirken, Türkiye ile İran ortasında dışişleri bakanlığı düzeyinde Ankara’da gerçekleşmesi planlanan görüşme iptal edildi. İran basını, iptali ‘zamanlama sorunu’na bağladı.
İran Dışişleri Bakanı Hossein Amir-Abdollahian
Türkiye-İran bağlarını yakından takip eden İranlı bir gazeteci ABD merkezli yayın kuruluşu Al-Monitor’a yaptığı açıklamada, Tahran’ın itirazlarını iletmek üzere Ankara’ya bir askeri istihbarat yetkilisi gönderdiğini söyledi. Gazetecinin ismi güvenlik nedeniyle açıklanmadı.
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NDAN AÇIKLAMA
İran Dışişleri Bakanlığı da Türkiye’nin muhtemel planını eleştirirken, bu operasyonun Suriye’deki tansiyonu ve insani ızdırabı artıracağı ihtarında bulundu.
Suriye’de son devirde sırtını ABD’ye dayayan ve omurgasını terör örgütü PKK/PYD/YPG’ye dayandıran Suriye Demokratik Güçleri sözcüsü Youssef Hammoud de İran’ın bölgeye asker konuşlandırarak dayanağını gösterdiği üzere siyasi olarak da direnmesini beklediğini” vurguladı. Terör örgütü, İranlı milislerin YPG’ye destek gönderdiğini de açıkladı.
Öte yandan, İran dayanaklı Şii milislerin 30 Mayıs’ta Grad füzelerini bölgeye yerleştirmeye çalıştığı savı tekrar gündeme geldi. Şii milislerin bu hareketinin Rus güçleri tarafından engellendiği açıklanmıştı. ABD merkezli yayın kuruluşu Al Monitor’a konuşan bir kaynak, Rusların İran’ın bu atağı konusunda terör örgütü YPG’yi uyardığını doğruladı.
İRAN DAHA EVVEL DE KARŞI ÇIKMIŞTI
İran, 2018’de Türkiye’nin Zeytin Kısmı Harekatı’na karşı da misal bir tavır izlemişti. Afrin’de YPG’ye yardım için Şii milisleri bölgeye sevk etmek isteyen İran, Türk hava atağıyla durdurulmuştu.
Çeşitli kaynaklara nazaran, Hizbullah tarafından eğitilen ve donatılan mahallî kümeler, Fatimiyun, Haşimiyon ve Zainabiyoun üzere İran takviyeli Şii kümeler ve Suriye hükümetinin milisleri Ulusal Savunma Kuvvetleri, Zehra ve Nubl’da bulunuyor. Ve yeniden kaynaklara nazaran, bölgede bir karargahı bulunan İhtilal Muhafızları tarafından koordine ediliyorlar.
Rusya’nın Türkiye ile devam eden temasları, Türk birlikleri ile İran-Suriye güçleri ortasındaki çatışma riskini azaltmak için bir sigorta poliçesi olabilir, lakin Tahran, Suriye’deki üçlü Astana sürecinin garantörü olarak kenara itildiğini düşünüyor.
Üç taraf bu ay içinde 18. tıp müzakereleri yapmaya hazırlanırken, sertleşen iklimin tüm süreci baltalayabileceği de memleketler arası basında yazılıp çizilen argümanlar arasında…