Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), 2016’da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü kutlamaları için İstanbul Valiliği’ne müracaatta bulundu.
Valilik, o periyot yaşanan terör olayları nedeniyle kutlama ve şovlar için, Yenikapı miting alanı, Maltepe kıyı alanı, Kadıköy yeni salı pazarı alanı, Kartal Meydanı alanı, Pendik cumartesi pazar alanı, Bakırköy Cumhuriyet Meydanı, Bakırköy cumartesi halk pazarı alanı ve Beylikdüzü Fatih Sultan Mehmet Mescidi otopark alanlarının belirlendiği gerekçesiyle talebi reddetti.
Ayrıca, yanıt yazısında, Taksim Cumhuriyet Anıtı’na çelenk ve Yararı Yokuşu başına karanfil bırakılarak hürmet duruşunda bulunulacağı belirtildi.
DİSK’in, valiliğin talebin reddine ait sürecinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açtığı dava, İstanbul 13. Yönetim Mahkemesi’nce reddedildi. İstinaf müracaatının da reddi üzerine DİSK, Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaatta bulundu.
Başvuruyu inceleyen AYM, 6’ya karşı 8 üyenin oy çokluğuyla, Anayasa’nın 34. hususunda garanti altına alınan toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edilmediğine karar verdi.
ZÜHTÜ ARSLAN KARŞI OY KULLANDI
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan ve 4 üye ise çoğunluk görüşüne katılmadı.
Karşı oy münasebetlerinde, Taksim Meydanı’nın, personel örgütü ve temsil ettiği kitle için ehemmiyeti vurgulanarak, yönetimin, 1 Mayıs günü Taksim’de toplantı yapılamayacağına ait kâfi münasebet ortaya koymadığı, somut bir kıymetlendirme yapmadığı kaydedildi.
Somut olgulara yer vermeyen soyut nitelikteki tehlike ve güvenlik varsayımlarına dayalı kimi değerlendirmelerle insan haklarına müdahale edilemeyeceği aktarılan karşı oy münasebetlerinde, Anayasa’nın 34. hususunda teminat altına alınan temel hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerektiği belirtildi.
“SINIRLAMA ZARURÎ BİR TOPLUMSAL MUHTAÇLIKTAN KAYNAKLI”
Anayasa Mahkemesinin münasebetinde, toplantı ve şov yürüyüşünün yapılacağı yerin seçiminin, kural olarak düzenleyicilerin takdirinde olması fakat kamu nizamının de gözetilmesi gerektiği kaydedildi.
Gerekçede, toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkının devlete, kamu sisteminin korunması için gereksinim duyulan hami önlemleri alması için olumlu yükümlülükler yüklediği tabir edildi.
Alması gereken önlemler kapsamında devletin, bireylerin toplantı ve şov yürüyüşü düzenleyecekleri yeri yasaklayabileceği, bu türlü bir yere erişime sonlu olarak müsaade verebileceği yahut alternatif bir toplantı yeri sunabileceği belirtilen münasebette, İstanbul Valiliğinin, kamu tertibi ile kamu güvenliği gerekçesiyle talebi uygun bulmadığı aktarıldı.
Gerekçede, geniş iştirakli toplantıların ve şov yürüyüşlerinin düzenlendiği 1 Mayıs günlerinin, kamu makamlarının kamu tertibini korumak için olağan vakitlere nazaran daha fazla tedbir aldığı günler olduğu vurgulandı. Bu istikametiyle sınırlamanın, zarurî bir toplumsal gereksinimden kaynaklandığı ve orantılı olduğu tabir edilen kararda, şu değerlendirmeye yer verildi:
“Başvuruya mevzu toplantının yapıldığı tarihlerde terör örgütleri, kalabalık kamusal alanlarda bombalı intihar hücumları yaparak İstanbul ve Taksim Meydanı da dahil olmak üzere ülke içinde geniş kitlelerin tahrip edilmesini ve yıkıcı tesirlerin daha fazla alanda etki göstermesini amaçlamıştır. Ayrıyeten bu gayeyle yapılan terör akınları sonucunda çok sayıda güvenlik vazifelisi ve sivil hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi de yaralanmıştır. 2016 yılı 1 Mayıs sonrasında da terör akınlarının devam ettiği gözetildiğinde, yönetimin Taksim Meydanı’nda geniş iştirakli toplantı yapılmamasına ait güvenlik münasebetlerinin somut ve haklı olmadığı söylenemez.”
Anayasa Mahkemesinin münasebetinde, anılan hakkın büsbütün ortadan kaldırılmadığı, yönetimin alternatif bir yer önererek ve Taksim Meydanı’nda makul sayıda kişinin anma aktifliği yapmasına müsaade vererek, dar kapsamlı bir sınırlama yoluna gittiği de belirtildi.
Gerekçede, “Bu kapsamda, kamu nizamı ve güvenliği ile toplantı ve şov yürüyüşü düzenleme hakkı ortasında adil bir istikrar kurulduğu ve her iki hakkın da gerektiği ölçüde korunduğu bir yolun benimsendiği anlaşılmıştır.” denildi. (AA)