Türkiye’de yaşanan zelzele felaketine yardım yağarken, TV’de yapılan ortak yayındaki yardımlarda ‘vergiden indirim’ konusu gündeme gelince Gelir Yönetimi Başkanlığı bir açıklama yayımladı. Günlerdir kurumların yaptıkları açıklamalarda ‘Deprem Nedeniyle Yapılan Bağış ve Yardımların Vergi Mevzuatı Karşısındaki Durumu’ açısından bir oran görülmezken, GİB bunu bir örnekle açıkladı.
Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde on binlerce kişi hayatını kaybetti. Yıkım, çok büyük bir alanda gerçekleşirken, Türkiye nüfusunun yüzde 15’ini oluşturan bölge halkının acısı büyük olurken, Türkiye’nin dört bir yanından bölgede hayatta kalanlara yardım yağdı.
Yapılan yardımlara bir yenisini eklemek gayesiyle yapılan kampanyada da TV kanallarının ortak yayınına iş dünyasından yardım yağdı. En büyük bağışı Merkez Bankası’nın yapması tartışma konusun olurken, şirketlerin bağışladığı miktarlarsa öbür açıdan da merak konusu oldu: Vergi!
“Türkiye Tek Yürek” kampanyasında toplanan nakdi ölçü 115 milyar 146 milyon 528 bin TL olurken, SMS’lerden de 450 milyon TL toplandı.
Sıradan vatandaşın gönlünden yaptığı yardımlar bir yanda dururken, şirketlerin yaptıkları bağışlarsa kurumlar ve gelir vergisinden düşülebiliyor. Gelir Vergisi Kanunu husus 89 ile Kurumlar Vergisi Kanunu husus 10’da yer alan datalardan yola çıkılarak yapılan bağış indirimi aslen matrah üzerinden yapılıyor.
Matrah nedir? Matrah, vergiye tabi gelir ya da kârdır. Vergi fiyatı bu ölçü üzerinde hesaplanır. GİB, bir duruma netlik getirdi.
GİB, diyor ki:
Bağış ve yardımlar vergiden değil, matrahtan düşülmektedir. Sosyal medyada, yapılan bağış ve yardımların vergiden düşüldüğü istikametinde paylaşımların devam ettiği görülmektedir. Kamuoyunun ve vergi mükelleflerinin hakikat bilgilendirilmesi ismine hususun yine açıklanması gerekli görülmüştür. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları belirli koşullarla bağış ve yardımların elde edilen gelirden, kurum açısından yarardan indirilmesi imkânı vermektedir. Yarardan indirim ile vergiden indirim büsbütün birbirinden farklı kavramlardır. Bağış ve yardımlar gerekli kaideleri taşıyorsa ilgili yılın vergi matrahının tespitinde gelirden, kurumlar için çıkardan indirilir. Bu indirim sonucu kalan fiyat vergiye tabi olur.
Bağışların vergiden değil matrahtan düşüldüğü belirtildi. Teorik olan gerçek olan açıklama, uygulamada “bağışların dolaylı olarak vergiden düşürülmesi” tanımlamasıyla daha hakikat hale getirilebilir.
Toplanan bağışların hepsi Gelir ya da Kurumlar vergisine tabi değil fakat toplanan ölçü üzerinden yapılacak bir hesapla 2022 yılı vergilerinden Hazine’ye girecek kısmın ne kadar azalacağına da bakalım istedik.
Tüm toplanan ölçünün depremzedelere harcanacağından emin olduğumuz için iktisat idaresinin de bunun hesabını yaparak açıklayacağından eminiz.
Bağış rekortmeni Merkez Bankası da bunu kârından karşılayacağını açıkladı. Böylece Hazine’ye aktarılacak kısımdan bu bağış hem düşürülmüş olacak hem de Kurumlar Vergisine tabi olan matrah düşmüş olacak.
Hesabını yapmamız için GİB’in örnek bağış hesabı ise şu 👇 biçimde olurken, toplam meblağın matrahtan düşürülmesinin yansıması da şu 👇şekilde olacak.
Meblağ, 115 milyar 146 milyon 528 bin TL olduğundan GİB’in belirttiği üzere bağış ana matrahtan niyet vergiden de yüzde 20 indirim sağlanmış oluyor.
O halde 23 milyar 29 milyon 305 bin 600 TL devlet daha az vergi toplayacak üzere görünüyor.
Bu örnekle, Merkez Bankası bu yıl 6 milyar TL daha az Kurumlar Vergisi ödeyecek.
Tabi bu durumda 115 milyarın üzerindeki bağışların yerine ulaşması ana maksat olduğundan bu ölçüden da vazgeçilmesi muhtemel oluyor. Fakat vergiden düşmeden yardım yapan sıradan vatandaşın gayreti da burada daha bir gönüllere dokunuyor.
