Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki sarsıntılarda 10. güne girildi. Asrın felaketi Kahramanmaraş, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay’da büyük yıkıma yol açtı.
HAYATINI KAYBEDENLERİN SAYISI ARTIYOR
Depremin birinci anından itibaren bu yana gerçekleştirilen arama kurtarma faaliyetleri devam ederken, can kaybı da artıyor. Sarsıntıda şu ana kadar 36 bin 187 kişi hayatını kaybederken, 108 bin 68 kişi de yaralandı. Zelzeleden etkilenen vilayetlerden 216 bin 347 afetzede tahliye edildi.
AFAD Zelzele Risk ve Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, zelzeleye ait yaptığı son açıklamada şunları söyledi:
“Bu zelzele Anadolu coğrafyasının son 2 bin yılda yaşadığı en büyük sarsıntılardan bir tanesi. Bu iki sarsıntının toplam tesir mühleti yaklaşık 2 dakikalık bir vakte yayılıyor. Yer kabuğu 2 dakikalık bir müddet boyunca her iki sarsıntı sırasında çok önemli bir halde sarsıldı. Bu iki sarsıntının derinliği ortalama 8,5 ila 10 kilometre ortasında değiştiriyor.
Düne kadar 3-4 metreye vardığı bilinen yer kabuğundaki yer değiştirmelerin dün alandan gelen bilgiler ışığında 7,3 metreye kadar olduğu bilgisi var. Bu zelzele Doğu Anadolu fay zonu üzerinde meydana geldi. 5 farklı segment bu sarsıntı sonucunda yıkıldı. Bunlar güneyden itibaren sayacak olursak bu zelzelenin yüzey kırığı alanda yapılan şu ana kadarki çalışmalara nazaran Hatay’ın kuzeyinde başlayıp Pazarcık, Gölbaşı daha kuzeye gerçek devam edip daha kuzeye yanlışsız devam ettiğini biliyoruz.
“HASARLI BİNALARDAN UZAK DURULMALI”
Artçı sarsıntılar devam ediyor. Hala bölgede çok sayıda yıkılmamış ağır hasarlı ya da orta hasarlı binalar var. Hasebiyle vatandaşlarımızın bu binalardan uzak durması kıymet taşıyor. 4 ve 5 üzerindeki artçılar sonrasında yıkılmamış olan binalarda da yıkımlar meydana gelebilir. Dikkatin çekilmesi gereken bir öbür konu şu; Şu anda bölgenin kimi yerlerinde çok ağır kar yağışı var. Bilhassa kuzeye gerçek çıktığınızda görüyorsunuz. Buralarda çığ tehlikesi olabilir. Kimi yerlerde de heyelan ve kaya düşmesi tehlikesi olan alanlar var.
“TEMENNİMİZ MUCİZEVİ KURTULUŞLARIN DEVAM ETMESİ”
Halen mucizevi kurtuluşlar devam ediyor. Bunlar bizi çok keyifli ediyor. Temennimiz bu mucizevi kurtuluşların devam etmesi. Sarsıntılardan 12, 13, 14, 15 gün sonra bile kurtuluşların olduğu örnekler var. İnşallah bu zelzelelerde de enkazların altından vatandaşlarımızı canlı kurtarabiliriz diye ümit ediyorum.
“ÇOK SAYIDA ARTÇILAR YAŞIYORUZ”
Toplam artçı sayısı 3 bin 858. Bu çok önemli bir sayı. Şu anda bile bu artçı sayıların 3 bin 900’ün üzerine çıktığını söyleyebiliriz. 3 ile 4 büyüklüğündeki artçıların sayısı bin 253. 4 ile 5 ortası büyüklükteki artçıların sayısı 394 kabaca 400 tane. Bu çabucak hemen her 10-15 dakikada hissedilecek bir sarsıntının yaşandığını gösteriyor. 5 ile 6 ortasındaki büyüklüğündeki artçıların sayısı 38. Bundan üç ay evvel meydana gelen İzmir sarsıntısının büyüklüğü 4,9, Düzce sarsıntısını 5 büyüklüğündeydi. Çok sayıda İzmir ve Düzce zelzelesi büyüklüğünde artçı sarsıntılar yaşıyoruz. Bu zelzele bölgede yaklaşık 110 bin kilometrekarelik bir alanda direkt tesir yaratmış durumda. Bu zelzele ülkemizin her yerinde hissedilen bir sarsıntı.
“HASARLI BİNALARDAN UZAK DURULMALI”
Artçı sarsıntılar devam ediyor. Hala bölgede çok sayıda yıkılmamış ağır hasarlı ya da orta hasarlı binalar var. Münasebetiyle vatandaşlarımızın bu binalardan uzak durması değer taşıyor. 4 ve 5 üzerindeki artçılar sonrasında yıkılmamış olan binalarda da yıkımlar meydana gelebilir. Dikkatin çekilmesi gereken bir öteki konu şu; Şu anda bölgenin kimi yerlerinde çok ağır kar yağışı var. Bilhassa kuzeye hakikat çıktığınızda görüyorsunuz. Buralarda çığ tehlikesi olabilir. Kimi yerlerde de heyelan ve kaya düşmesi tehlikesi olan alanlar var.
“TEMENNİMİZ MUCİZEVİ KURTULUŞLARIN DEVAM ETMESİ”
Halen mucizevi kurtuluşlar devam ediyor. Bunlar bizi çok memnun ediyor. Temennimiz bu mucizevi kurtuluşların devam etmesi. Sarsıntılardan 12, 13, 14, 15 gün sonra bile kurtuluşların olduğu örnekler var. İnşallah bu zelzelelerde de enkazların altından vatandaşlarımızı canlı kurtarabiliriz diye ümit ediyorum.
“30 KATRİLYON JUL GÜÇ AÇIĞA ÇIKTI”
Bu zelzelelerin sonucunda yer kabuğunda 400 kilometrenin üzerinde bir yüzey kırığının oluştuğunu biliyoruz. Bu kırılma sonucunda yer kabuğunda çok büyük deformasyonların geliştiğini görüyoruz. Ortaya çıkan güç çok büyük. Kabaca 30 katrilyon jul bir gücün açığa çıktığını söyleyebiliriz. Hasar tespit çalışmaları ağır bir formda sürdürülüyor. Çok büyük bir travma yaşanıyor. Şu anda alanda çok önemli bir psikososyal takviyeye muhtaçlık var. Bu manada bilhassa Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığımızın takımları çok geniş bir kümeyle sahadalar. Şu şamada bilhassa basından rica ettiğimiz hususlardan biri de bu. Vatandaşlarımızın yaşadağı travmayı bir an evvel en azından hafifletmek ismine basın mensuplarına büyük vazife düşüyor. Afet psikolojisi üzere hususlarda vatandaşlarımıza ulaşarak bu travmayı azaltmak hepimizin misyonudur.”
OKULLAR TATİL EDİLDİ
Öte yandan ülke genelindeki okullarda 13 Şubat’a, afet bölgesindeki okullarda 20 Şubat’a kadar eğitim-öğretime orta verildi. Kamuya ilişkin tüm uygun binalar, afetzedelerin barınma gereksinimleri için tahsis edildi.
ÖĞRENCİLER İSTEDİKLERİ OKULA NAKİL YAPTIRABİLECEK
Ülke genelindeki okullarda 13 Şubat’a, afet bölgesindeki okullarda 20 Şubat’a kadar eğitim-öğretime orta verildi. Kamuya ilişkin tüm uygun binalar, afetzedelerin barınma gereksinimleri için tahsis edildi. Zelzeleden etkilenen 10 vilayetteki okullarda eğitim görmekte olan öğrenciler istediği vilayetlerdeki okullara nakillerini yaptırabilecek.
10 KENTTE OHAL İLAN EDİLDİ
Depremin yaşandığı 10 kent, genel hayata tesirli afet bölgesi olarak ilan edildi. Arama-kurtarma faaliyetlerinin ve sonrasındaki çalışmaların hızla yürütülebilmesini temin için, Harika Hal kararı alındı. 10 kentte OHAL durumu 3 ay sürecek.
OHAL İLE 10 VİLAYETTE NELER DEĞİŞECEK?
- Afet bölgelerinde tekrar yapılacak, değiştirilecek, büyütülecek yahut asıllı tamir olacak yapıların tabi olacağı teknik kurallar hazırlanacak ve bir yönetmelikle tespit edilebilecekler.
- Her türlü taşıt ve iş makinası fiyatı sonradan ödenmek kaidesiyle kullanılabilecek.
- Vali ve kaymakamlar hiçbir kayda tabi olmaksızın acil satın alma ve kiralama yapabilecek.
- Devlete ilişkin taşınmazlar yetmezse hukukî şahıslara ilişkin bina ve topraklar süreksiz mühletle kullanılabilecek.
- Afet bölgelerinde ordu, jandarma, vali ve kaymakamlar tarafından istenilenler yerine getirilecek.
- Afet bölgesi ilan edilen yerlerde haber ve ulaştırma aygıtları fiyatsız olacak.
- Hastanelere sevk için hava ve deniz araçlarına el konulabilecek.
- Hasara uğrayan yerlerin imarı, diğer yerlere nakli zaruriliği hallerinde de kamulaştırma, konut yardımı da bu kapsamda olacak.