Enkazdan çıkarılan vatandaşlarda görülen crush (ezilme) sendromu hakkında ihtarlarda bulunan Nefroloji Uzmanı Dr. Bahtışen İtimat, “Crush sendromu, zelzele sonrası görülen en kıymetli komplikasyonlarda ikinci sıradadır. Sarsıntıda enkaz altında kalma sonucunda ezilme biçiminde yaralanma, uzun periyodik sıkışma ve hareketsizlik sonucu ortaya çıkar. Crush sendromunun en değerli tesiri akut böbrek yetmezliğidir. Kasların çok derecede ezilmesi, süratli ve tesirli bir tedavi uygulanmadığında mevtle sonuçlanabilir” dedi.
Ezilme biçiminde yaralanma, uzun vadeli sıkışma ve hareketsizlik sonucunda ortaya çıkan crush sendromuna yönelik bilgi veren Emsey Hospital’dan Nefroloji Uzmanı Dr. İnanç, “Crush sendromunun en değerli tesiri akut böbrek yetmezliğidir. 1999 yılında merkezi Gölcük olan 7.4 şiddetindeki zelzele sonrasında ortaya çıkan böbrek yetmezliği, tıp tarihi boyunca kaydedilen en büyük ‘nefrolojik felaket’ olarak isimlendirilmişti. Crush sendromu çoklukla sarsıntılar, maden kazaları, trafik kazaları üzere olaylarla birlikte görülür. Kasların ve yumuşak dokuların üzerine düşen yük sonucu ezilme, sıkışma ve hareketsizlik sonucunda ortaya çıkar. Crush sendromu sonucunda böbrek yetmezliği, şok, kalp ve teneffüs yetmezliği görülebilir. Zelzelelere bağlı travmalardan sonra ikinci sıradaki vefat sebebi crush sendromudur. Bir gözleme nazaran, sarsıntıda enkaz altında kalanların yüzde 40’ında crush sendromu gelişir. Zelzele sonrasında can kaybını azaltmanın çarelerinden biri crush sendromunun tedavisini yeterli bilmektir” diye konuştu.
CRUSH SENDROMUNDA BİRİNCİ YARDIM NASIL YAPILIR?
Dr. Bahtışen İnanç, Crush sendromunda birinci yardıma ait şunları söyledi:
“Öncelikle kazazedenin ve kurtarıcının güvenliği sağlanır. Kazazedenin ömür işlevleri yakından izlenir. Kazazedenin kimlik bilgileri kayıt altına alınır. İmkan varsa periferik damar yolu enkaz altındayken açılır. Kazazedenin boyun omurları stabilizasyonu sağlanır. Kazazedenin gözleri ışığa karşı korunur. Öteki sistemsel işlevleri ve travma bölgeleri kıymetlendirilir. En yakın sıhhat kuruluşuna ulaşımı sağlanır.”
Crush sendromlu kişinin enkaz altından çıktığında sağlıklı görünebileceği konusunda uyaran Dr. İtimat, “Fakat bir müddet sonra ezilen doku üzerinden yük kalktığı için, kanlanma ile birlikte o bölgede olan toksinler kana karışır; böbrek, kalp ve akciğer bu durumdan etkilenir ve dakikalar içinde vefat görülebilir. Bu durum “kurtuluş ölümü” olarak isimlendirilmiştir. Crush sendromlu kişinin idrarı kahverengiye döner. Halsizlik, idrarda azalma, ödem, yüksek tansiyon ve kusma görülebilir. Böbrek yetmezliği gelişebilir ve hemodiyaliz tedavisi gerekebilir” tabirlerini kullandı.