Yaşlanma süreci çoğunlukla genetiğimizden etkilenir ve denetimimiz dışındadır. Hasebiyle kronolojik (takvim) yaşınız değiştirilemez. “Ancak biyolojik yaşımızı denetim altında tutmamız mümkün. Örneğin olduğunuzdan yaşlı göründüğünüzü düşünüyorsanız hastalıklarınızı ve birtakım hayat alışkanlıklarınızı gözden geçirin” diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz şu bilgileri paylaştı.
Prof. Dr. Derya Uludüz
Biyolojik yaşı artıran nedenler
Takvim yaşınızdan daha yaşlı gösteriyorsanız, işte nedenleri…
Kötü beslenme
Yediğimiz yiyeceklerin beynimizin yapısı ve sıhhati üzerinde büyük tesiri var. Zira beyin, bedenin kalorisinin yaklaşık yüzde 20’sini kullanan, konsantrasyonu koruyabilmek için bol ölçüde güç harcayan bir organ. Bu nedenle beyni besleyecek ‘kaliteli’ bir yakıt kullanmak gerekiyor. Özetle sağlıklı bir beyin, sağlıklı bir beden demek ve biyolojik gençleşmenin ana sırrı burada.
Kronik hastalıklar
Yüksek tansiyon, diyabet, damar sertliği, demans (bunama) üzere bir kronik hastalığınızın olması bedende yaşlanma sürecini hızlandırır. Bu hastalıklar kesinlikle denetim altına alınmalıdır.
Obezite
Aşırı kilo, inflamasyonu (iltihaplanma) ve akabinde aterosklerozu (damar sertliği) tetikleyeceğinden bedende oksidasyon yani paslanmanın tabanını hazırlar ve kronik hastalıklara neden olarak biyolojik yaşı olumsuz tesirler.
Beyin jimnastiği yapmamak
Bulmaca, el işi yapmak, kitap okumak, yeni bir öğrenmek üzere hobiler beyin hücrelerini harekete geçirerek yenilenmelerini sağlar ve insanı zinde fiyat. Bunları yapmamak sizi yaşlandırır.
Hareketsizlik
Biyolojik yaşlanma üzerine yapılan araştırmalar, antrenman ile biyolojik yaşın düşmesi ortasında bir ilişki olduğunu ortaya çıkarmıştır. 2020 yılında yapılan bir araştırma, tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklete binme üzere aerobik idman yapan bireylerin, hareketsiz olan şahıslara nazaran neredeyse 5,5 yıl daha genç olduğunu ortaya koydu.
Stresli yaşam
Fiziksel ve ruhsal gerilimin her ikisi de biyolojik yaşı artırır. Hayatınızda bu çeşit gerilim faktörleriniz varsa, bu gerilimi azaltmak yahut ortadan kaldırmak için kesinlikle dayanak almak gerekir.
Sigara ve alkol kullanımı
Sigara ve alkol damarların bilinen en güçlü toksinleridir. Araştırmalar sigara içenlerin ortalama 7-8 yıl daha erken yaşlandığını, denetimsiz alkol tüketiminin bunu daha da hızlandırdığını göstermektedir.
Kalitesiz ve az uyku
Kötü uyku kalitesinin sıhhatiniz ve hayat müddetiniz üzerinde olumsuz bir tesiri var ve biyolojik yaşınızı da artırdığı biliniyor. Yetişkinler için her gece 7-9 saat uyku en ülkü olan müddettir.
Su içmemek
Tüm beden sıhhatiniz için yaz-kış susuz kalmamalısınız. Kronik olarak beden susuz kaldığında, organlar ve hatta bedenin en büyük organı olan deride kırışıklık başlar ve erken yaşlanma belirtileri verir.
HİSSETTİĞİNİZ YAŞTA KALIN
Beyin kandırılabilir bir organdır. Yapılan bir araştırmada çok sayıda şahsa “kendinizi kaç yaşında hissediyorsunuz?” diye sorulmuş. Alınan yanıtlara nazaran çıkan sonuçlar bilhassa beyin sıhhati açısından epeyce umut verici…
■ Kendini kronolojik yaşından genç hissedenlerin, daha yaşlı hissedenler ve kronolojik yaşıyla birebir hissedenlere nazaran daha güçlü bir beyin yapısı ve daha güçlü bir hafızası olduğu saptanmıştır.
■ Araştırmalarla kendilerini daha genç hissedenlerin, başkalarına nazaran daha sağlıklı ve ruhsal olarak daha güçlü oldukları tespit edilmiştir.
■ Yaşından daha genç hissedenlerin daha düşük depresyon riskiyle karşı karşıya kaldıkları da bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.
■ Kendini genç hissetmenin kalp damar hastalıklardan korunmayı sağladığı belirlenmiştir.
■ Bir küme sağlıklı yetişkin üzerinde yapılan araştırma sonuçlarına nazaran, kendilerini kronolojik yaşından daha genç hissedenlerin beyinlerinin yaşa bağlı hasardan daha az etkilendiği anlaşılmıştır.
■ Daha genç bir ruh haline sahip olmak, hayatın denetiminin de elde olduğunu düşünmeye yardımcı olur. Denetimi elde tutma ve kıymetli kararları verme yeteneğinin, motivasyonu ve özgüvenini artırarak zindelik sağladığı belirtilmiştir.