Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası İdare Heyeti Lideri Baki Suiçmez, artan maliyetler nedeniyle “Tüketiciyi daha kıymetli eserlere ulaştığı bir kış bekliyor” değerlendirmesini yaptı.
Independent Türkçe’den Lale Elmacıoğlu’nun haberine göre, maliyetleri arttığı ve devlet dayanağının yetersiz kaldığı periyotta çiftçiler topraklarını terk ediyor. Son 18 yılda tarımda istihdam yüzde 44’e düşerken, 12 yılda da toplam çiftçi sayısı yüzde 48 oranına geriledi. Ziraî girdi endeksi yüzde 138 artarken tarım küçülmeye devam ediyor.
“7,6 büyüme yaşanırken tarımda 2,9 küçülme var”
Baki Suiçmez, büyüme sayılarına dikkat çekerek “Bu yılın birinci çeyreğinde 1,5, ikincide ise 2,9 küçülme var. Genel manada 7,6 büyüme yaşanırken tarımda 2,9 küçülme var. Üçüncü çeyrek kıymetli, geçen sene yüzde 6,8’lik küçülme vardı. Bu çeyrekte de datalar bu türlü gelirse uzun yıllar sonra tüm çeyreklerde tarımın küçüldüğü periyodu yaşıyor olacağız” formunda konuştu.
Baki Suiçmez, girdi maliyetlerindeki artışa dikkat çekerek “Girdi fiyat endeksindeki artışlar, besin enflasyonuna yansıyor. Yüksek artışlar TÜFE’yi de besin enflasyonunu da artıracak. Besin enflasyonu ekimde yüzde 99 olarak açıklandı. Üretici fiyatlarındaki yükseliş besin enflasyonuna da yansıyacak. Bizleri daha değerli bir kış bekliyor. Ana nedenlerinden biri üretim meselesinin çözülmemesi. Üretim maliyetlerinin daima arttığı bir ortamda, eserin çiftçiden alım fiyatının düşük kalması, onların alandan çekilmesine neden oluyor. Takviyeler hem kâfi değil hem de vaktinde ödenmiyor” dedi.
“Yüzde 109 değil yüzde 23 arttı”
Hükümetin sayılarla algı idaresi yaptığını söyleyen Suiçmez, toplam dayanak bütçesinde tarımın hissesindeki artışın bakanlığın açıkladığı üzere yüzde 109 olmadığını ileri sürdü: Suiçmez, “Geçen yıl başlangıç bütçesi 25,8 milyar lirayken ’54 milyar TL’ye çıkarıldı’ denilerek ‘yüzde 109 artış yapıldığını söylüyor bakanlık. Lakin asıl artış yüzde 23. Zira yıl sonu bütçesi zati 44 milyar TL’ye yükseltilmişti” tabirlerini kullandı.
Özel tüketim vergisinin yatlarda bile yüzde 1 olduğunu anımsatan Baki Suiçmez, mazot ve gübrede KDV ve ÖTV’nin de bu düzeye düşürülmesi taleplerini yeniledi. Suiçmez, “Hububatlarda mazot ve gübre takviyesindeki artış çiftçinin üretimi açısından yetersiz. Hâlâ KDV ve ÖTV alınmaya devam ediliyor. Bunun yüzde 1’e indirilmesi bir zorunluluk” diye konuştu. Suiçmez, çiftçinin kazandığı ile market raflarındaki sayı ortasında dört kat fark bulunduğunu belirtti.
“Tarımda bir muvaffakiyet öyküsünden kelam edilemez”
Baki Suiçmez, yaşananlara bakıldığında tarımda bir muvaffakiyet kıssasından kelam edilmesinin imkansız olduğunu söyledi. Suiçmez’e nazaran devletin verdiği takviye çok yetersiz. Takviyeler açıklandıktan bir yıl sonra ödendiği için de enflasyon karşısında eridi. Fakat girdi fiyatları dövize endeksli formda daima olarak artıyor.
Böyle bir ortamda somut indirim yapılması gerektiğini aksi takdirde üretim maliyetlerindeki artışın raflara çok daha yüksek yansıyacağı uyarısı yapan Suiçmez, “Kış ayları dahil üretici kaybetmeye devam etti. Tüketiciyi daha değerli eserlere ulaştığı bir kış bekliyor” yorumunu yaptı.
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Günay Erpul ise kırsaldan kente göçün artmasına ait olarak “Refahı yerinde olan kimse toprağını birakmaz” yorumunu yaptı. Erpul, çiftçinin karnını doyuramaz hale geldiği için bu durumun yaşandığını söz etti.
Çiftçinin ekonomik darboğaz nedeniyle toprağını terk etmesinin önüne geçilmesi gerektiğini de kaydeden Prof. Dr. Erpul tedbir alınmazsa bu göç hali ve bütçe açığının hem ülke hem de besin bakımından güvenlik sıkıntısına neden olacağı uyarısı da yaptı.