ANKARA (İGFA) – Türkiye İstatsitik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ait Küçük ve Orta Büyüklükteki Teşebbüs İstatistiklerini yayımladı.
Sanayi ve hizmet dallarında faaliyet gösteren 3 milyon 773 bin teşebbüs KOBİ sınıfına girerken, KOBİ’ler 2022 yılında toplam teşebbüs sayısının yüzde 99,7’sini oluşturdu. Buna karşılık; istihdamın yüzde 70,6’sını, işçi maliyetinin yüzde 47,5’ini, cironun yüzde 42,5’ini, üretim kıymetinin yüzde 36,3’ünü ve faktör maliyetiyle katma pahanın yüzde 36,4’ünü oluşturdu.
KOBİ’LER EN FAZLA TİCARET DALINDA FAALİYET GÖSTERDİ
Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına (NACE Rev.2) nazaran 2022 yılında KOBİ’lerin; yüzde 36,1’i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri bölümünde faaliyet gösterirken, yüzde 15,2’si ulaştırma ve depolama bölümünde, yüzde 12,2’si ise imalat sanayi dalında faaliyet gösterdi.
KOBİ İSTİHDAMI İÇERİSİNDEKİ EN YÜKSEK ORAN TİCARET DALINDA OLDU
2022 yılına ait olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiratı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içerisindeki oranı yüzde 27 olurken, işçi maliyeti için bu oran yüzde 23,4, ciroda yüzde 53,4, faktör maliyetiyle katma pahada yüzde 25,9 ve üretim kıymetinde ise yüzde 15,4 olarak gerçekleşti.
Orta ölçekli teşebbüslerde çalışan başına katma paha 2022 yılında 346 bin TL olarak gerçekleşti.
KOBİ’lerde çalışan başına işçi maliyeti 2022 yılında 69 bin TL olarak gerçekleşti.
İmalat sanayindeki 3 bin 134 KOBİ yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı.
KOBİ büyüklük kümelerine nazaran incelendiğinde; mikro ölçekli teşebbüslerin yüzde 57,5’i düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, yüzde 31,8’i orta-düşük teknoloji, yüzde 10,1’i orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,6’sı yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık küçük ölçekli teşebbüslerde bu oranlar sırasıyla yüzde 51, yüzde 30,6, yüzde 17,4 ve yüzde 1 iken, orta ölçekli teşebbüslerde yüzde 51, yüzde 28,7, yüzde 18,8 ve yüzde 1,5 oldu.
KOBİ’LERİN 2022 YILINDA DOĞUM ORANI YÜZDE 16,2 OLDU
2021 yılında doğan KOBİ teşebbüs sayısının, 2021 yılındaki etkin KOBİ teşebbüs sayısına oranı (girişim doğum oranı) yüzde 16,1 ve 2021 yılında doğan KOBİ teşebbüslerindeki istihdamın, 2021 yılındaki etkin KOBİ’lerin toplam istihdamı içerisindeki hissesi yüzde 7,7 iken, 2022 yılında bu oranlar teşebbüs doğum oranında yüzde 16,2 ve istihdam hissesinde ise yüzde 7,5 olarak gerçekleşmiştir.
Bu ortada 2022 yılına ait toplam ihracatın yüzde 31,6’sı, ithalatın ise yüzde 15,4’ü KOBİ’ler tarafından gerçekleştirildi.
KOBİ’lerin ihracatının yüzde 60,4’ü ticaret kesiminde gerçekleşirken, yüzde 34,5’i ise sanayi bölümünde gerçekleştirildi.
KOBİ’LERİN İTHALATTAKİ HİSSESİ YÜZDE15,4 OLDU
2022 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 0,7, küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 5,4, orta ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 9,3 oldu. Büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 84,6 olarak gerçekleşti.
KOBİ’lerin ithalatının yüzde 62,1’i ticaret dalında gerçekleşirken, yüzde 28,8’i ise sanayi bölümünde gerçekleştirildi.
KOBİ’LERİN TOPLAM İHRACATININ YÜZDE 49,3’Ü AVRUPA ÜLKELERİNE YAPILDI
KOBİ’lerin ihracatının yüzde 91,7’sini imalat sanayi eserleri oluşturdu. KOBİ’lerin 2022 yılı ihracatında giysi eşyası kesiminin hissesi yüzde 12,7, öbür yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların hissesi yüzde 10,2 ve besin eserlerinin hissesi yüzde 7,9 oldu. KOBİ’lerin 2022 yılı ithalatında ise öne çıkan eserler, yüzde 24,3 ile ana metaller, yüzde 15,1 ile kimyasallar ve kimyasal eserler, yüzde 12,3 ile diğer yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar oldu.
KOBİ’LER AR-GE HARCAMALARININ YÜZDE 28,8’İNİ GERÇEKLEŞTİRDİ
Mali ve mali olmayan şirketlerin 2022 yılına ait toplam gayri safi yurtiçi Ar-Ge harcamasının 34 milyar 722 milyon TL’sini KOBİ’ler gerçekleştirdi.
Bu harcama mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge harcamasının yüzde 28,8’ini oluştururken, Tam Vakit Muadili (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 169 bin 236 kişi Ar-Ge çalışanı olarak çalıştı. TZE cinsinden bu çalışanın yüzde 44,9’u KOBİ’lerde istihdam edilmiştir.
KOBİ’LERİN 594 PATENTİ TESCİL EDİLDİ
2022 yılında KOBİ’lerin toplam patent müracaat sayısı bin 498 olurken, tıpkı yıl 594 patent tescil edilmiştir. KOBİ ölçeklerinde ise 555 patent başvurusu ve 269 patent tescili ile orta ölçekli teşebbüsler birinci sırada yer aldı.