Zerrin Kurtoğlu: Hukuk mücadelemiz hukuksuzlukla mücadeleye dönüştü

İZMİR – 2017 yılında Kanun Kararında Kararname (KHK) ile ihraç edilen Barış Akademisyenleri üniversitelerine dönmeye hazırlanıyor. Vazifesinden ihraç edilen akademisyenlerden Prof. Dr. Zerrin Kurtoğlu da 6 yıl sonra mahkeme kararı ile misyonuna iade edildi. Ege Üniversitesi, İdeoloji Kısmı öğretim üyesi iken ihraç edilen Prof. Dr. Zerrin Kurtoğlu ile mahkemenin iade kararını ve bu süreçte yaşadıklarını konuştuk.

Türkiye’de üniversitelerin cumhuriyet tarihi boyunca özerk kurumlar olmadığını söz eden Kurtoğlu, “Üniversiteler hiç bugünkü kadar siyasal iktidarın güdümünde olmamıştı. Mevcut durumda, Türkiye’de üniversiteler tarihinin en karanlık devrini yaşıyor; o kadar ki akademik özgürlüğün kurumsal şartı olan özerklik ve münasebetiyle akademik özgürlük, akademik toplumun ekseriyeti için artık bir talep olmaktan bile çıkmış durumda” dedi.

‘BİZİ NEFES ALAMAZ HALE GETİRMEK İSTEDİLER’

2017 yılında Kanun Kararında Kararname ile barış imzacısı olduğunuz için misyonunuzdan ihraç edildiniz ve üniversitenizden kovuldunuz. Hatta yalnızca üniversiteden değil neredeyse bütün kamusal hayattan dışlandınız. Artık ise meskeninize dönme yolu açıldı. Neler söylemek istersiniz?

Öğrenciliğimle birlikte 35 yıldır, yani ömrümün yarısından fazlasında içinde yer aldığım, öğrendiğim, öğrettiğim, emek verdiğim üniversiteden haksız ve hukuksuz bir biçimde ihraç edilmek, bende bir yersiz-yurtsuzluk duygusu oluşturmadı desem palavra olur… Elbette aslolan kamusal hayattan dışlanmamızdı. Böylelikle bizi nefes alamaz, hareket edemez hale getirmek ve en âlâ ihtimalle konutlarımıza hapsetmek istediler. OHAL şartlarında gece yarısı KHK’leriyle, tabir özgürlüğü ve masumiyet karinesi ihlal edilerek kamudan ihraç edilmenin, sırf kamu vazifesinden ihraç olmak manasına gelmediğini biliyorduk. Ancak ön göremediğimiz şeyler de vardı. Süratle, kamu vazifesinden ihraç edilmenin yan manalarıyla tanıştık. Müstemleke-müsvedde aydınlar, vatan hainleri olarak damgalandığımız kriminal bir süreç başladı. Karalama ve tehditlerle birlikte iktidar aygıtı tarafından suçlulaştırılmamızın yalnızca genel olarak toplum üzerinde değil daha yakın bağlantı gruplarımız yani birçok meslektaşımız hatta kimi arkadaşlarımız üzerinde bile ne kadar tesirli olduğunu gördük maalesef.

Ama çabucak gururla söylemeliyim ki öğrencilerimiz en başından itibaren bizleri hiç yalnız bırakmadılar; bizi, bildirimizin hedefini, barış talebinin değerini en uygun onlar kavradı. Ne yazık ki okuduklarını hakikat manaya ve muhakeme yetenekleri yüzünden onlara da pek çok bedel ödetildi. Hepsine bu vesileyle şükranlarımı sunuyorum.

Zerrin Kurtoğlu

‘TİHV EN SIKINTI VAKTİMİZDE ELİMİZDEN TUTTU’

Tüm KHK’liler üzere sizler de siyasal iktidar tarafından ‘sivil ölüme’ mahkûm edildiniz. Sizce iktidarın bunu yaparken anlayışı ve motivasyonu neydi? Bu süreçte her şeye karşın direnme gücünüzü neye borçlusunuz?

Sivil vefattan kasıtları ağaç kabuğu yemekten hainler mezarlığına gömülmeye kadar giden bir dizi azapta acılar ve pişmanlıklar içinde yok olup gitmemizdi. Gaye bir yandan barış akademisyenlerini her bakımdan ve her biçimde yalnızlaştırarak sivil vefata mahkûm etmek; bir yandan da içinde meslektaşlarımız, öğrencilerimiz, arkadaşlarımız ve aile fertlerimizin de yer aldığı toplumu sindirmekti elbette. Lakin biz Barış Akademisyenleri hakkında varsayım edemedikleri şuydu: Biz, maddi-manevi bütün kayıplarımıza karşın mağdur olmayı asla kabul etmedik; barış talebimizden vazgeçmedik, hak özneleri, yurttaşlar olarak dayanışma içinde, hak, hakikat ve elbette hayat uğraşına devam ettik, ediyoruz. Aslında tam da bu noktada bizimle dayanışarak bizi güçlendiren avukatlarımıza ve STK’lara teşekkürlerimi de söz etmek istiyorum.

Barış Bildirisi’ne imza vererek içine girdiğimiz kuvvetli sürecin en başından itibaren bizi hiç yalnız bırakmayan, davalarımızı istekli olarak üstlenen, bizim için süreci kolaylaştıran, her bakımdan kendimizi güçlü hissettiren sevgili avukatlarımız, hukukun siyaseten araçsallaştırıldığı ve tesadüfen uygulandığı mahkemelerde, ısrarla hukuku savundular; göz göze gelmemek için bilgisayarlarında oyun oynayan, savunmayı dinlemeye tenezzül etmeyen hakim ve savcılara, harikulâde hukuk dersleri verdiler… Her birinden çok şey öğrendim; hepsine başka ayrı farklı şükranlarımı sunuyorum. Onların hepimizi itinayla kucaklayan bu güçlü dayanışması olmasaydı adliye koridorları artık olduğundan daha da karanlık olurdu.

Daha asistanken üye olduğum Eğitim-Sen, üniversitede öğretim üyesiyken olduğu üzere ihraç edilmemden sonra da daima yanımdaydı. Biz muhreç akademisyenlere kapılarını açtı; kelamımızı birlikte kamusallaştırdık, birlikte düşündük, birlikte eyledik… Sıhhat İşçileri Sendikası (SES) daima yanı başımızdaydı; kelamımızı birlikte seslendirdik, birlikte yürüdük. Yeniden, üyesi olmakla onur duyduğum İnsan Hakları Derneği, hak çabamızda gözümüzü ne yana çevirsek, orada, bizimleydi.

İhraç edilmeden evvel tıpkı toplumsal hassaslığa sahip akademisyenler olarak daima birlikte kurduğumuz İzmir Dayanışma Akademisi, kelamımızı toplumsallaştırmanın yolunu açtı. Birlikte konferanslar, dersler, seminerler yaptık, birbirimize yaslandık. Kuruluşundan beri içinde yer aldığım Halkların Köprüsü Derneği, kamusal dostluğu unsur edinmiş bir dernek olarak biz muhreçleri o denli dostça, o denli kocaman kucakladı ki birlikte ağladık, birlikte güldük, birlikte öfkelendik.

Sivil mevtle imtihan edilen biz barış akademisyenlerinin yaşayabileceğimiz zorlukları, uğrayacağımız hak ihlallerini bizden evvel gören Türkiye İnsan Hakları Vakfı, vaktin rasyonel bölümlemesini yitirmiş biz bir küme muhreç, ihracımızdan aylar sonra bir ortada durabilmek için deva ararken, en sıkıntı vaktimizde elimizden tutup, bizi kendi bünyesine kattı. TİHV Akademi olarak kamusal varlık kazandık; birlikte araştırdık, birlikte düşündük, birlikte öğrendik; yazdık, konuştuk, ürettik. Disiplinler ortası araştırmaların rahmetiyle taçlandık. Hasıl-ı kelam hak uğraşımızı hem teorik hem de pratik olarak TİHV’in bünyesinde sürdürmek, benim ihraç geçmişimin en onarıcı, en bereketli, en verimli tecrübesi oldu.

Teşekküre başlamışken aileme, dostlarıma, yoldaşlarıma, dayanakları ve dayanışmaları için şükranlarımı buradan da tabir etmek istiyorum. Onlar benim kirpiğim yere düşmesin diye inanılmaz bir çaba ve itina gösterdiler. Hepsine müteşekkirim. Saydığım sayamadığım herkese, bütün STK’lara teşekkürün ötesinde her şeye karşın gülümsememi, direnme gücümü borçluyum.

‘TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTELER TARİHİNİN EN KARANLIK DEVRİNİ YAŞIYOR’

Cumhuriyet tarihi boyunca Türkiye’de üniversite özerkliği hiç olmadı ve tahminen de akademisyenler birinci sefer bu kadar bütünlüklü bir karşı duruş sergiledi. Bu geri dönüşlerle birlikte sizce akademi kendini tekrar kurmak için önemli bir uğraş içine girebilir mi?

Artık tecrübeyle de biliyoruz ki iktidarın gölgesi hakikatin üstüne düştüğünde hakikat görünmez olur. Akademisyenler ise kendi araştırma alanlarındaki hakikatin peşindedirler. Siyaset, gelenek, hukuk, iktisat üzere iknaya ya da kolektif kabule dayalı kanıların hâkim olduğu alanların olgusal hakikatleri de akademisyenlerin araştırma hususudur. Buradan bakınca üniversitelerin neyden ve neden özerk olması gerektiği ve akademik özgürlüğün kıymeti açıkça görülür.

Bu geri dönüşlerle akademi kendini tekrar kurmak için önemli bir efor içine bizlerle ya da bizsiz girmek zorunda. Barış akademisyenlerinin birer ikişer dönüşü elbette bir fark yaratacaktır. Lakin sadece barış akademisyenlerinin geri dönüşü ile ya da yalnızca onların çabası ile olacak bir şey değil bu… Bir kez akademik toplumun, akademik sıfatının gerektirdiği biçimde, içinde sıkışıp kaldıkları tehditkar/tekinsiz ortamın yarattığı kaygılardan ve toplumsal hassasiyetlerin kışkırtmalarından bağımsız, eleştirel bir tavra ne kadar çok gereksinimleri olduğunu fark etmeleri ve bu katatoniden çıkmayı istemeleri gerek. Dehşet elbette insani bir histir. Fakat aklınızın davet ettiği sükûnet ile değil hislerinizin kışkırttığı dehşet ve kaygı ile davrandığınızda, aslında en çok korkulan şey gerçekleşir. Rahatın özgürlüğe tercih edildiği bir akademi, akademi olmaktan çıkar. Kaybedilenin ne olduğunu görmek çok kıymetli. Ne yazık ki akademik ortamın tahrip olması karşısındaki sessizliğin bedeli, akademik özgürlüklerin tamamıyla yok olmasıdır ve akademik toplum için bu ağır bir bedel. Bir reçetem yok şüphesiz lakin tecrübelerimden hareketle diyebilirim ki birinci evvel yapılması gereken şey, korkulana karşı örgütlenmektir. Zira aslolan bedel ödemek değil bedel ödemeye itiraz etmektir. Ve örgütlü bir kötülükle öteki türlü uğraş edemezsiniz.

Öte yandan üniversitelerin içinde bulunduğu durum Türkiye’nin içinde bulunduğu durumdan bağımsız değil. Türkiye’de devlet, son yirmi yılın iktidar aygıtının tasarruf ve icraatlarıyla, kendi tarifinin dışına taşmış, kamusal alanı hasebiyle siyaseti evvel işgal sonra da ilhak etmiş; piyasalaşmış, otoriterleşmiş; şahıslaşmış; bütün yurttaşları kendi organları sayan, bütün hakları kendisine isteyen adeta “canlı” bir varlığa dönüştürülmüş durumda… Devlet, kendi idare aygıtları vasıtasıyla (ki üniversiteler de onun aygıtlardan birisidir artık) A’sından Z’sine akademik, toplumsal, siyasal, hukukî, ekonomik, tıbbi, sanatsal, dinî, ahlaki vb. aklımıza gelebilecek her mevzuyu, her alanı “devletin bekası” cenderesine sokarak güvenlikleştirdi, bunu yaparken de insan haklarını ihlal etmekte bir beis görmedi… Hakikaten devletin güvenlikleştirdiği hususları, kamusal bir tartışmanın konusu yapmak, yalnızca akademik toplum için değil bütün yurttaşlar için emniyet güçlerine davetiye çıkartmakla eş manalı oldu. Yalnızca ne dense değil neredeyse ne denmese de hata sayılacak bir distopyada yaşıyor üzereyiz güya. Yani demem o ki üniversitelerin özgürleşmesini toplumunkinden, toplumun özgürleşmesini de üniversitelerinkinden başka düşünmüyorum.

Ben ve başka barış akademisyenleri devletin kendi yurttaşlarına karşı işlediği suça ortak olmayacağımızı beyan ederken, elbette kendi akademik alanlarımızdan bakıldığında devletin yaptığının hata olduğunu açıkça görüyorduk. Devlet yurttaşlarının haklarını korumakla yükümlüdür; fakat Barış Bildirisi’ne husus olan (ölümler, yaralanmalar, kitlesel göçler gibi) sarsıcı olaylar müddetince hayat hakkı başta olmak üzere insan hakları ihlal edilmişti. Devlet şahıs değil kurumdur; ancak her türlü hak talebi ve tenkit, devletin bekasına (yani hayat hakkına!) yönelik tehdit ya da akın olarak algılanıyordu. Örnekleri çoğaltabiliriz lakin asıl vurgulamak istediğim her birimiz çağdaş demokratik hukuk devletinin bu türlü bir tarifi, varlığı, yurttaşlarla bu türlü bir bağı olamayacağını bilen akademisyenlerdik. Ortamızda yalnızca toplumsal bilimciler yok biliyorsunuz; sıhhat bilimleri, fen bilimleri, eğitim bilimleri, hoş sanatlar, yani her bilim alanından, her disiplinden akademisyenler yalnızca kendi araştırma alanlarından devlete baktıklarında bile tıpkı şeyi gördüler muhtemelen…

Dolayısıyla devletin elinin uzanmadığı hiçbir alan olmadığından, bizim bildirimiz de devletin bekasına hücum olarak damgalandı Cumhurbaşkanı tarafından… Ancak şunu da söylemem gerek: Bizimki aslında hak temelli bir yurttaş refleksiydi. Cumhurbaşkanının müstemleke ve müsvedde aydınlar olarak damgaladığı biz imzacılar evet akademisyendik, lakin tıpkı vakitte yurttaştık… Devletin hamimiz, vasimiz, muhasibimiz olmadığını; onun yurttaşlarının barış içinde yaşaması için gereken toplumsal-ekonomik- siyasal normları hukukî olarak garanti altına alması gereken bir kurum olduğunu bilmek, üniversalliği prensip edinmiş akademik şuurumuzla olduğu kadar insan haklarını özümsemiş yurttaşlık şuurumuzla de ilgiliydi. Yani demem o ki hem akademik toplumun hem de yurttaşlar toplumunun hak temelli örgütlü çabası olmaksızın, ne üniversitenin özerkliği ve akademik özgürlük ne de özgür ve demokratik bir cumhuriyet inşa edilebilir.

Sorunuza dönecek olursak, Türkiye’de üniversiteler Cumhuriyet tarihi boyunca özerk kurumlar olmadı, akademik özgürlükler açısından da daima kırılgandı. Fakat üniversiteler hiç bugünkü kadar da siyasal iktidarın güdümünde olmamıştı. Mevcut durumda, Türkiye’de üniversiteler tarihinin en karanlık periyodunu yaşıyor; o kadar ki akademik özgürlüğün kurumsal şartı olan özerklik ve münasebetiyle akademik özgürlük, akademik toplumun ekseriyeti için artık bir talep olmaktan bile çıkmış durumda. Boğaziçi Üniversitesi’nin akademik toplumu müstesna. Onlar kendi özerklik geleneklerine sahip çıkarak, OHAL KHK’leriyle rektör atamalarında akademisyenlerinin seçimini ilga eden ve Cumhurbaşkanı’nı, üstelik de sınırsız bir yetkiyle atamaların yegâne karar mercii kılan düzenlemeyle atanan rektör(ler)e karşı, kendi seçtikleri rektörün atanması için direniyorlar. Bütün engellemelere, kovuşturmalara, üniversiteden atılmalara, yaptırımlara, baskılara karşın, bu görüşmeyi yaptığımız gün itibariyle 802 gündür direniş aksiyonlarını sürdürüyorlar… Doğrusu bu ya, akademisyenleriyle, öğrencileriyle, mezunlarıyla gıpta edilecek bir duruş sergiliyorlar…

Rektör atamalarına ait bu düzenlemenin açıkça gösterdiği üzere, iki yıl boyunca süren OHAL periyodunda, Türkiye’nin üniversiteleri hem özerklik hem de akademik özgürlükler açısından ağır darbeler aldı. Bu periyotta üniversitelerle ilgili olarak yapılan yasal düzenlemeler hem akademik ortamda ve hem de üniversitenin kurumsal bünyesinde ağır bir tahribat yarattı. TİHV Akademi’nin araştırma hususlarından bir de buydu. TİHV Akademi’den sevgili Serdar Tekin’in kaleme aldığı “Üniversitenin Harika Hâli: Akademik Ortamın Tahribatı Üzerine Bir İnceleme” bahisli rapor durumun vahametini gözler önüne seriyor. Tekrar Ankara Üniversitesi’nden ihraç edilen bir küme akademisyenin oluşturduğu İnsan Hakları Okulu’nun “OHAL Devrinde Türkiye’de Akademik Özgürlükler Araştırması” raporu da OHAL periyodundaki yasal düzenlemelerin ve uygulamaların, akademik özgürlükler açısından nasıl tehditkâr bir ortam yarattığını kuşkuya yer bırakmayacak açıklıkta görmemizi sağlıyor.

‘ÜNİVERSİTELER HİÇ BU KADAR ANTİ-ENTELEKTÜALİST OLMAMIŞTI’

Peki, OHAL devrindeki düzenleme ve uygulamalar, üniversitelerde ve akademik ortamda nasıl bir tahribat yarattı?

Bu hususla ilgili fikirlerimi bu iki raporun kavramlarına başvurarak tabir edeyim. Akademik toplumun ekseriyeti, hukukî ve ekonomik güvencesizlik, araştırma ve öğretim aktifliklerine millilik-yerlilik toplumun hassasiyetleri üzere, akademik araştırmalar açısından bir araştırma konusu olabilmelerinin ötesinde bir bedel taşımayan güvenlikleştirici sonlar konulması nedeniyle baskıya boyun eğmiş/ehlileştirilmiş durumda. Akademik toplumun çoğunluğu, bırakın büyük ve sarsıcı bir toplumsal olay hakkında kamuyla konuşmayı, kamu güçlerini eleştirmeyi, kendi akademik ortamları için hayati kıymete sahip akademik özgürlüğü savunmaktan bile, tekinsiz bir kontrol ortamının yarattığı cezalandırılma, tasfiye edilme, terörle çaba yasasının mağduru oluverme üzere endişe ve kaygılarla vazgeçmiş durumda. Üniversitelerdeki akademisyenlerin en yaygın olarak uyguladıkları pratik, bu yüzden, kendi kabuğuna çekilme ve oto-sansür oldu ne yazık ki… Bir de bütün hukuksuz pratiklere iştirak ederek, akademik ortamın tahribatına şahsen katılan, bundan çıkar sağlayan, “koruculaşan/koruculaştırılan” öğretim üyeleri var ki onların açıkça cürüm ortağı olduğunu söylemem gerek.

Yine liyakati ideolojik sadakate binaen yapılan fecî bir takımlaşma var üniversitelerde… Adrese teslim takım ilanları, aile çiftliğine dönmüş fakülteler, üniversiteler, enstitüler, yüksekokullar… Hak edişe nazaran değil, işini “yukarıdan” halledişe nazaran dağıtılan kadrolar… İtiraz edenlere gözdağı vermeyi beceri sayan gayretkeş partizan rektörler… Hakkını arayanların çeşitli mobbing sistemleriyle ötekileştirilmesi… Bunlar ne yazık ki artık üniversitelerin rutini olmuş durumda… Üniversiteler Türkiye’de hiç bu kadar anti-entelektüalist, hiç bu kadar akıl ve bilim aykırısı olmamıştı… Akademik ortam o denli büyük bir tahribata uğramış durumda ki yasal değişikliklerle ve tesirli pratiklerle bile, her şeyi yerli yerine oturtmak için çok uzun bir vakit, akademik özgürlükler ve özerklik için gayret edecek tesirli bir akademik toplum gerekiyor.

‘ATTIĞIM İMZA NEDENİYLE ASLA PİŞMAN OLMADIM’

Yaşadığımız bu süreçte hislerinizi nasıl tasvir edersiniz? Yarına dair umudunuz var mı?

Bu iade kararından beri de karışık hisler içindeyim; içimde giderek büyüyen bir burukluk var. Zira iade kararları, ihraç edilen bütün arkadaşlarımız için verilmeliydi. Birebir cürümle suçlandık; farklı mahkemelerde hepimiz beraat ettik. Anayasa Mahkemesi söz özgürlüğü hakkımızı kullandığımıza ve bu nedenle uygulanacak yaptırımların bu hakkın ihlali olduğuna hükmetti. OHAL Komitesi neredeyse hepimize ret verdi. Bizi tekrar mahkemelere böldüler ve ben 21. Mahkeme’ye düştüm. Bu mahkeme hukuka uygun bir halde, iade kararı verdi. Lakin pek çok arkadaşımıza ret kararı verildi öteki mahkemeler tarafından. Annemin kullandığı “tarla kesen yağmuru” diye bir tabir var. Hudut komşusu iki tarladan, bıçakla kesilmiş üzere sadece birine yağan yağmura denirmiş. Bizim durumumuz da buna benziyor. Birebir aynı idari hususla ilgili olarak bir mahkeme adil ve hukuka uygun bir karar veriyor. Başka mahkemeler AYM kararını da hukuku da alaşağı ederek siyaseten karar veriyor. Hukuk, adalet tesadüfen ortaya çıkan, bir görünüp bir kaybolan bir seraba dönüşmüş durumda. Elbette ret kararı verilen arkadaşlarımızın da döneceğinden eminim. Lakin şu kelamını ettiğim durum bile, haksızlık yapmanın, anayasayı hiçe saymanın, yani cürüm işlemenin hukukun kendisi haline dönüşmüş olması bile, aslında haksızlığın giderilmediğini göstermiyor mu? Üstelik yeni öğrendim ki istinafa giden bir iade kararı hakkında yürütmeyi durdurma kararı verilmiş. Mahkemeler, hukuku kendi ortalarında adeta top üzere sektiriyorlar… Hukuk çabamız hukuksuzlukla uğraşa dönüştü.

Öte yandan, iade kararı buruk da olsa bir sevinç yarattı elbette. Zira davaları ferdî olarak açtık lakin bu davaların her biri aslında bir kamu davasıydı. Kamudan ihraçlarla ilgili davalarda her iade kararı kamu faydasınadır. Her ret kararı da hem Anayasa mahkemesinin kararını siyaseten çiğnemek hem de kamuya ziyan vermeye devam etmektir. Biliyoruz ki bizim davalarımız da öbür pek çok dava üzere, hukukun değil güvenlikleştirilmiş siyasetin konusu… Bu yüzden rehavete kapılmıyoruz…

Kederliyim. Zira barış akademisyeni sevgili Mehmet Fatih Traş’ın vefatına neden olan haksızlık asla telafi edilemez. Telaşlıyım. Zira hukuku bile esir alan bu belirsizlik rejiminde yarın nasıl bir güne uyanacağımızı bilmiyorum. Öfkeliyim. Zira geri döndürülemez, iade edilemez kayıplarımız var.

Huzursuzum. Zira bize yapılan haksızlığa iştirak eden bir akademik ortama dönmek, içimi acıtıyor. Bu yüzden hafızam bu orta süratle geri sarıyor.

Kendimden mutluyum. Zira attığım imza nedeniyle asla pişman olmadım; barış talebimden asla vazgeçmedim. Daha evvel olduğu üzere son altı yılımı da hak çabalarıyla, kelamım ve hareketlerimle kendimi gerçekleştirmeye devam ederek, öğrenerek, hayatın içinde demlenerek geçirdim. Onurumla geri döneceğim ve hakikat ve insan hakları ile irtibatlı ve iltisaklı olmaya devam edeceğim. Zira bir akademisyen ve bir yurttaş olarak öteki türlü davranmayı hazmedemem.

Ve evet umutluyum. Zira umut en karanlık vakitlerin çocuğudur. Bence bu karanlık vakitlerde umudun yegâne adresi ise tek iktidarımız olan dayanışmadır.

Üniversiteye işte bütün bu his durumları, daha evvel andığım dayanışma ağları, ihraç sürecinde kazandığım tecrübeler ve güçlü bir hafızayla geri döneceğim. Tanıl Bora, Ege İdeoloji kısmından üç kişi birden ihraç edildiğimizde, bizleri akademik olarak da güzel tanıyan biri olarak ideoloji kısmına beton döktüler demişti. Aslında süreç içinde gördük ki beton, akademik ortamı ehlîleştirmek hedefiyle bütün üniversitelere dökülüyordu. Talihim şu ki hali hazırda kısımda çalışmaya devam eden birkaç meslektaşım (ne üzücü ki hepsi değil) da bizi yalnız bırakmayanlar ortasındaydı. Yalnızca bu da değil, üniversite özerkliğinden ve akademik özgürlükten yana duruşlarıyla yalnızca ideoloji kısmına değil, bütün üniversiteye hoyratça dökülen betonları çatlatıp, çatlaklara bereketli topraklar serpmek için ellerinden geleni yaptılar. Artık birlikte öteki arkadaşlarımız geri döndüklerinde yine yeşerteceğimiz çiçekler için hakikat bahçeleri inşa etme vakti. Zira sevgili Aksiyon Şen’in, barış akademisyenleri için çektiği belgeselin ismi üzere, buluştuğumuz yer yeniden hakikat bahçeleri olacak.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Zerrin Kurtoğlu: Hukuk mücadelemiz hukuksuzlukla mücadeleye dönüştü

İZMİR – 2017 yılında Kanun Kararında Kararname (KHK) ile ihraç edilen Barış Akademisyenleri üniversitelerine dönmeye hazırlanıyor. Vazifesinden ihraç edilen akademisyenlerden Prof. Dr. Zerrin Kurtoğlu da 6 yıl sonra mahkeme kararı ile misyonuna iade edildi. Ege Üniversitesi, İdeoloji Kısmı öğretim üyesi iken ihraç edilen Prof. Dr. Zerrin Kurtoğlu ile mahkemenin iade kararını ve bu süreçte yaşadıklarını konuştuk.

Türkiye’de üniversitelerin cumhuriyet tarihi boyunca özerk kurumlar olmadığını söz eden Kurtoğlu, “Üniversiteler hiç bugünkü kadar siyasal iktidarın güdümünde olmamıştı. Mevcut durumda, Türkiye’de üniversiteler tarihinin en karanlık devrini yaşıyor; o kadar ki akademik özgürlüğün kurumsal şartı olan özerklik ve münasebetiyle akademik özgürlük, akademik toplumun ekseriyeti için artık bir talep olmaktan bile çıkmış durumda” dedi.

‘BİZİ NEFES ALAMAZ HALE GETİRMEK İSTEDİLER’

2017 yılında Kanun Kararında Kararname ile barış imzacısı olduğunuz için misyonunuzdan ihraç edildiniz ve üniversitenizden kovuldunuz. Hatta yalnızca üniversiteden değil neredeyse bütün kamusal hayattan dışlandınız. Artık ise meskeninize dönme yolu açıldı. Neler söylemek istersiniz?

Öğrenciliğimle birlikte 35 yıldır, yani ömrümün yarısından fazlasında içinde yer aldığım, öğrendiğim, öğrettiğim, emek verdiğim üniversiteden haksız ve hukuksuz bir biçimde ihraç edilmek, bende bir yersiz-yurtsuzluk duygusu oluşturmadı desem palavra olur… Elbette aslolan kamusal hayattan dışlanmamızdı. Böylelikle bizi nefes alamaz, hareket edemez hale getirmek ve en âlâ ihtimalle konutlarımıza hapsetmek istediler. OHAL şartlarında gece yarısı KHK’leriyle, tabir özgürlüğü ve masumiyet karinesi ihlal edilerek kamudan ihraç edilmenin, sırf kamu vazifesinden ihraç olmak manasına gelmediğini biliyorduk. Ancak ön göremediğimiz şeyler de vardı. Süratle, kamu vazifesinden ihraç edilmenin yan manalarıyla tanıştık. Müstemleke-müsvedde aydınlar, vatan hainleri olarak damgalandığımız kriminal bir süreç başladı. Karalama ve tehditlerle birlikte iktidar aygıtı tarafından suçlulaştırılmamızın yalnızca genel olarak toplum üzerinde değil daha yakın bağlantı gruplarımız yani birçok meslektaşımız hatta kimi arkadaşlarımız üzerinde bile ne kadar tesirli olduğunu gördük maalesef.

Ama çabucak gururla söylemeliyim ki öğrencilerimiz en başından itibaren bizleri hiç yalnız bırakmadılar; bizi, bildirimizin hedefini, barış talebinin değerini en uygun onlar kavradı. Ne yazık ki okuduklarını hakikat manaya ve muhakeme yetenekleri yüzünden onlara da pek çok bedel ödetildi. Hepsine bu vesileyle şükranlarımı sunuyorum.

Zerrin Kurtoğlu

‘TİHV EN SIKINTI VAKTİMİZDE ELİMİZDEN TUTTU’

Tüm KHK’liler üzere sizler de siyasal iktidar tarafından ‘sivil ölüme’ mahkûm edildiniz. Sizce iktidarın bunu yaparken anlayışı ve motivasyonu neydi? Bu süreçte her şeye karşın direnme gücünüzü neye borçlusunuz?

Sivil vefattan kasıtları ağaç kabuğu yemekten hainler mezarlığına gömülmeye kadar giden bir dizi azapta acılar ve pişmanlıklar içinde yok olup gitmemizdi. Gaye bir yandan barış akademisyenlerini her bakımdan ve her biçimde yalnızlaştırarak sivil vefata mahkûm etmek; bir yandan da içinde meslektaşlarımız, öğrencilerimiz, arkadaşlarımız ve aile fertlerimizin de yer aldığı toplumu sindirmekti elbette. Lakin biz Barış Akademisyenleri hakkında varsayım edemedikleri şuydu: Biz, maddi-manevi bütün kayıplarımıza karşın mağdur olmayı asla kabul etmedik; barış talebimizden vazgeçmedik, hak özneleri, yurttaşlar olarak dayanışma içinde, hak, hakikat ve elbette hayat uğraşına devam ettik, ediyoruz. Aslında tam da bu noktada bizimle dayanışarak bizi güçlendiren avukatlarımıza ve STK’lara teşekkürlerimi de söz etmek istiyorum.

Barış Bildirisi’ne imza vererek içine girdiğimiz kuvvetli sürecin en başından itibaren bizi hiç yalnız bırakmayan, davalarımızı istekli olarak üstlenen, bizim için süreci kolaylaştıran, her bakımdan kendimizi güçlü hissettiren sevgili avukatlarımız, hukukun siyaseten araçsallaştırıldığı ve tesadüfen uygulandığı mahkemelerde, ısrarla hukuku savundular; göz göze gelmemek için bilgisayarlarında oyun oynayan, savunmayı dinlemeye tenezzül etmeyen hakim ve savcılara, harikulâde hukuk dersleri verdiler… Her birinden çok şey öğrendim; hepsine başka ayrı farklı şükranlarımı sunuyorum. Onların hepimizi itinayla kucaklayan bu güçlü dayanışması olmasaydı adliye koridorları artık olduğundan daha da karanlık olurdu.

Daha asistanken üye olduğum Eğitim-Sen, üniversitede öğretim üyesiyken olduğu üzere ihraç edilmemden sonra da daima yanımdaydı. Biz muhreç akademisyenlere kapılarını açtı; kelamımızı birlikte kamusallaştırdık, birlikte düşündük, birlikte eyledik… Sıhhat İşçileri Sendikası (SES) daima yanı başımızdaydı; kelamımızı birlikte seslendirdik, birlikte yürüdük. Yeniden, üyesi olmakla onur duyduğum İnsan Hakları Derneği, hak çabamızda gözümüzü ne yana çevirsek, orada, bizimleydi.

İhraç edilmeden evvel tıpkı toplumsal hassaslığa sahip akademisyenler olarak daima birlikte kurduğumuz İzmir Dayanışma Akademisi, kelamımızı toplumsallaştırmanın yolunu açtı. Birlikte konferanslar, dersler, seminerler yaptık, birbirimize yaslandık. Kuruluşundan beri içinde yer aldığım Halkların Köprüsü Derneği, kamusal dostluğu unsur edinmiş bir dernek olarak biz muhreçleri o denli dostça, o denli kocaman kucakladı ki birlikte ağladık, birlikte güldük, birlikte öfkelendik.

Sivil mevtle imtihan edilen biz barış akademisyenlerinin yaşayabileceğimiz zorlukları, uğrayacağımız hak ihlallerini bizden evvel gören Türkiye İnsan Hakları Vakfı, vaktin rasyonel bölümlemesini yitirmiş biz bir küme muhreç, ihracımızdan aylar sonra bir ortada durabilmek için deva ararken, en sıkıntı vaktimizde elimizden tutup, bizi kendi bünyesine kattı. TİHV Akademi olarak kamusal varlık kazandık; birlikte araştırdık, birlikte düşündük, birlikte öğrendik; yazdık, konuştuk, ürettik. Disiplinler ortası araştırmaların rahmetiyle taçlandık. Hasıl-ı kelam hak uğraşımızı hem teorik hem de pratik olarak TİHV’in bünyesinde sürdürmek, benim ihraç geçmişimin en onarıcı, en bereketli, en verimli tecrübesi oldu.

Teşekküre başlamışken aileme, dostlarıma, yoldaşlarıma, dayanakları ve dayanışmaları için şükranlarımı buradan da tabir etmek istiyorum. Onlar benim kirpiğim yere düşmesin diye inanılmaz bir çaba ve itina gösterdiler. Hepsine müteşekkirim. Saydığım sayamadığım herkese, bütün STK’lara teşekkürün ötesinde her şeye karşın gülümsememi, direnme gücümü borçluyum.

‘TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTELER TARİHİNİN EN KARANLIK DEVRİNİ YAŞIYOR’

Cumhuriyet tarihi boyunca Türkiye’de üniversite özerkliği hiç olmadı ve tahminen de akademisyenler birinci sefer bu kadar bütünlüklü bir karşı duruş sergiledi. Bu geri dönüşlerle birlikte sizce akademi kendini tekrar kurmak için önemli bir uğraş içine girebilir mi?

Artık tecrübeyle de biliyoruz ki iktidarın gölgesi hakikatin üstüne düştüğünde hakikat görünmez olur. Akademisyenler ise kendi araştırma alanlarındaki hakikatin peşindedirler. Siyaset, gelenek, hukuk, iktisat üzere iknaya ya da kolektif kabule dayalı kanıların hâkim olduğu alanların olgusal hakikatleri de akademisyenlerin araştırma hususudur. Buradan bakınca üniversitelerin neyden ve neden özerk olması gerektiği ve akademik özgürlüğün kıymeti açıkça görülür.

Bu geri dönüşlerle akademi kendini tekrar kurmak için önemli bir efor içine bizlerle ya da bizsiz girmek zorunda. Barış akademisyenlerinin birer ikişer dönüşü elbette bir fark yaratacaktır. Lakin sadece barış akademisyenlerinin geri dönüşü ile ya da yalnızca onların çabası ile olacak bir şey değil bu… Bir kez akademik toplumun, akademik sıfatının gerektirdiği biçimde, içinde sıkışıp kaldıkları tehditkar/tekinsiz ortamın yarattığı kaygılardan ve toplumsal hassasiyetlerin kışkırtmalarından bağımsız, eleştirel bir tavra ne kadar çok gereksinimleri olduğunu fark etmeleri ve bu katatoniden çıkmayı istemeleri gerek. Dehşet elbette insani bir histir. Fakat aklınızın davet ettiği sükûnet ile değil hislerinizin kışkırttığı dehşet ve kaygı ile davrandığınızda, aslında en çok korkulan şey gerçekleşir. Rahatın özgürlüğe tercih edildiği bir akademi, akademi olmaktan çıkar. Kaybedilenin ne olduğunu görmek çok kıymetli. Ne yazık ki akademik ortamın tahrip olması karşısındaki sessizliğin bedeli, akademik özgürlüklerin tamamıyla yok olmasıdır ve akademik toplum için bu ağır bir bedel. Bir reçetem yok şüphesiz lakin tecrübelerimden hareketle diyebilirim ki birinci evvel yapılması gereken şey, korkulana karşı örgütlenmektir. Zira aslolan bedel ödemek değil bedel ödemeye itiraz etmektir. Ve örgütlü bir kötülükle öteki türlü uğraş edemezsiniz.

Öte yandan üniversitelerin içinde bulunduğu durum Türkiye’nin içinde bulunduğu durumdan bağımsız değil. Türkiye’de devlet, son yirmi yılın iktidar aygıtının tasarruf ve icraatlarıyla, kendi tarifinin dışına taşmış, kamusal alanı hasebiyle siyaseti evvel işgal sonra da ilhak etmiş; piyasalaşmış, otoriterleşmiş; şahıslaşmış; bütün yurttaşları kendi organları sayan, bütün hakları kendisine isteyen adeta “canlı” bir varlığa dönüştürülmüş durumda… Devlet, kendi idare aygıtları vasıtasıyla (ki üniversiteler de onun aygıtlardan birisidir artık) A’sından Z’sine akademik, toplumsal, siyasal, hukukî, ekonomik, tıbbi, sanatsal, dinî, ahlaki vb. aklımıza gelebilecek her mevzuyu, her alanı “devletin bekası” cenderesine sokarak güvenlikleştirdi, bunu yaparken de insan haklarını ihlal etmekte bir beis görmedi… Hakikaten devletin güvenlikleştirdiği hususları, kamusal bir tartışmanın konusu yapmak, yalnızca akademik toplum için değil bütün yurttaşlar için emniyet güçlerine davetiye çıkartmakla eş manalı oldu. Yalnızca ne dense değil neredeyse ne denmese de hata sayılacak bir distopyada yaşıyor üzereyiz güya. Yani demem o ki üniversitelerin özgürleşmesini toplumunkinden, toplumun özgürleşmesini de üniversitelerinkinden başka düşünmüyorum.

Ben ve başka barış akademisyenleri devletin kendi yurttaşlarına karşı işlediği suça ortak olmayacağımızı beyan ederken, elbette kendi akademik alanlarımızdan bakıldığında devletin yaptığının hata olduğunu açıkça görüyorduk. Devlet yurttaşlarının haklarını korumakla yükümlüdür; fakat Barış Bildirisi’ne husus olan (ölümler, yaralanmalar, kitlesel göçler gibi) sarsıcı olaylar müddetince hayat hakkı başta olmak üzere insan hakları ihlal edilmişti. Devlet şahıs değil kurumdur; ancak her türlü hak talebi ve tenkit, devletin bekasına (yani hayat hakkına!) yönelik tehdit ya da akın olarak algılanıyordu. Örnekleri çoğaltabiliriz lakin asıl vurgulamak istediğim her birimiz çağdaş demokratik hukuk devletinin bu türlü bir tarifi, varlığı, yurttaşlarla bu türlü bir bağı olamayacağını bilen akademisyenlerdik. Ortamızda yalnızca toplumsal bilimciler yok biliyorsunuz; sıhhat bilimleri, fen bilimleri, eğitim bilimleri, hoş sanatlar, yani her bilim alanından, her disiplinden akademisyenler yalnızca kendi araştırma alanlarından devlete baktıklarında bile tıpkı şeyi gördüler muhtemelen…

Dolayısıyla devletin elinin uzanmadığı hiçbir alan olmadığından, bizim bildirimiz de devletin bekasına hücum olarak damgalandı Cumhurbaşkanı tarafından… Ancak şunu da söylemem gerek: Bizimki aslında hak temelli bir yurttaş refleksiydi. Cumhurbaşkanının müstemleke ve müsvedde aydınlar olarak damgaladığı biz imzacılar evet akademisyendik, lakin tıpkı vakitte yurttaştık… Devletin hamimiz, vasimiz, muhasibimiz olmadığını; onun yurttaşlarının barış içinde yaşaması için gereken toplumsal-ekonomik- siyasal normları hukukî olarak garanti altına alması gereken bir kurum olduğunu bilmek, üniversalliği prensip edinmiş akademik şuurumuzla olduğu kadar insan haklarını özümsemiş yurttaşlık şuurumuzla de ilgiliydi. Yani demem o ki hem akademik toplumun hem de yurttaşlar toplumunun hak temelli örgütlü çabası olmaksızın, ne üniversitenin özerkliği ve akademik özgürlük ne de özgür ve demokratik bir cumhuriyet inşa edilebilir.

Sorunuza dönecek olursak, Türkiye’de üniversiteler Cumhuriyet tarihi boyunca özerk kurumlar olmadı, akademik özgürlükler açısından da daima kırılgandı. Fakat üniversiteler hiç bugünkü kadar da siyasal iktidarın güdümünde olmamıştı. Mevcut durumda, Türkiye’de üniversiteler tarihinin en karanlık periyodunu yaşıyor; o kadar ki akademik özgürlüğün kurumsal şartı olan özerklik ve münasebetiyle akademik özgürlük, akademik toplumun ekseriyeti için artık bir talep olmaktan bile çıkmış durumda. Boğaziçi Üniversitesi’nin akademik toplumu müstesna. Onlar kendi özerklik geleneklerine sahip çıkarak, OHAL KHK’leriyle rektör atamalarında akademisyenlerinin seçimini ilga eden ve Cumhurbaşkanı’nı, üstelik de sınırsız bir yetkiyle atamaların yegâne karar mercii kılan düzenlemeyle atanan rektör(ler)e karşı, kendi seçtikleri rektörün atanması için direniyorlar. Bütün engellemelere, kovuşturmalara, üniversiteden atılmalara, yaptırımlara, baskılara karşın, bu görüşmeyi yaptığımız gün itibariyle 802 gündür direniş aksiyonlarını sürdürüyorlar… Doğrusu bu ya, akademisyenleriyle, öğrencileriyle, mezunlarıyla gıpta edilecek bir duruş sergiliyorlar…

Rektör atamalarına ait bu düzenlemenin açıkça gösterdiği üzere, iki yıl boyunca süren OHAL periyodunda, Türkiye’nin üniversiteleri hem özerklik hem de akademik özgürlükler açısından ağır darbeler aldı. Bu periyotta üniversitelerle ilgili olarak yapılan yasal düzenlemeler hem akademik ortamda ve hem de üniversitenin kurumsal bünyesinde ağır bir tahribat yarattı. TİHV Akademi’nin araştırma hususlarından bir de buydu. TİHV Akademi’den sevgili Serdar Tekin’in kaleme aldığı “Üniversitenin Harika Hâli: Akademik Ortamın Tahribatı Üzerine Bir İnceleme” bahisli rapor durumun vahametini gözler önüne seriyor. Tekrar Ankara Üniversitesi’nden ihraç edilen bir küme akademisyenin oluşturduğu İnsan Hakları Okulu’nun “OHAL Devrinde Türkiye’de Akademik Özgürlükler Araştırması” raporu da OHAL periyodundaki yasal düzenlemelerin ve uygulamaların, akademik özgürlükler açısından nasıl tehditkâr bir ortam yarattığını kuşkuya yer bırakmayacak açıklıkta görmemizi sağlıyor.

‘ÜNİVERSİTELER HİÇ BU KADAR ANTİ-ENTELEKTÜALİST OLMAMIŞTI’

Peki, OHAL devrindeki düzenleme ve uygulamalar, üniversitelerde ve akademik ortamda nasıl bir tahribat yarattı?

Bu hususla ilgili fikirlerimi bu iki raporun kavramlarına başvurarak tabir edeyim. Akademik toplumun ekseriyeti, hukukî ve ekonomik güvencesizlik, araştırma ve öğretim aktifliklerine millilik-yerlilik toplumun hassasiyetleri üzere, akademik araştırmalar açısından bir araştırma konusu olabilmelerinin ötesinde bir bedel taşımayan güvenlikleştirici sonlar konulması nedeniyle baskıya boyun eğmiş/ehlileştirilmiş durumda. Akademik toplumun çoğunluğu, bırakın büyük ve sarsıcı bir toplumsal olay hakkında kamuyla konuşmayı, kamu güçlerini eleştirmeyi, kendi akademik ortamları için hayati kıymete sahip akademik özgürlüğü savunmaktan bile, tekinsiz bir kontrol ortamının yarattığı cezalandırılma, tasfiye edilme, terörle çaba yasasının mağduru oluverme üzere endişe ve kaygılarla vazgeçmiş durumda. Üniversitelerdeki akademisyenlerin en yaygın olarak uyguladıkları pratik, bu yüzden, kendi kabuğuna çekilme ve oto-sansür oldu ne yazık ki… Bir de bütün hukuksuz pratiklere iştirak ederek, akademik ortamın tahribatına şahsen katılan, bundan çıkar sağlayan, “koruculaşan/koruculaştırılan” öğretim üyeleri var ki onların açıkça cürüm ortağı olduğunu söylemem gerek.

Yine liyakati ideolojik sadakate binaen yapılan fecî bir takımlaşma var üniversitelerde… Adrese teslim takım ilanları, aile çiftliğine dönmüş fakülteler, üniversiteler, enstitüler, yüksekokullar… Hak edişe nazaran değil, işini “yukarıdan” halledişe nazaran dağıtılan kadrolar… İtiraz edenlere gözdağı vermeyi beceri sayan gayretkeş partizan rektörler… Hakkını arayanların çeşitli mobbing sistemleriyle ötekileştirilmesi… Bunlar ne yazık ki artık üniversitelerin rutini olmuş durumda… Üniversiteler Türkiye’de hiç bu kadar anti-entelektüalist, hiç bu kadar akıl ve bilim aykırısı olmamıştı… Akademik ortam o denli büyük bir tahribata uğramış durumda ki yasal değişikliklerle ve tesirli pratiklerle bile, her şeyi yerli yerine oturtmak için çok uzun bir vakit, akademik özgürlükler ve özerklik için gayret edecek tesirli bir akademik toplum gerekiyor.

‘ATTIĞIM İMZA NEDENİYLE ASLA PİŞMAN OLMADIM’

Yaşadığımız bu süreçte hislerinizi nasıl tasvir edersiniz? Yarına dair umudunuz var mı?

Bu iade kararından beri de karışık hisler içindeyim; içimde giderek büyüyen bir burukluk var. Zira iade kararları, ihraç edilen bütün arkadaşlarımız için verilmeliydi. Birebir cürümle suçlandık; farklı mahkemelerde hepimiz beraat ettik. Anayasa Mahkemesi söz özgürlüğü hakkımızı kullandığımıza ve bu nedenle uygulanacak yaptırımların bu hakkın ihlali olduğuna hükmetti. OHAL Komitesi neredeyse hepimize ret verdi. Bizi tekrar mahkemelere böldüler ve ben 21. Mahkeme’ye düştüm. Bu mahkeme hukuka uygun bir halde, iade kararı verdi. Lakin pek çok arkadaşımıza ret kararı verildi öteki mahkemeler tarafından. Annemin kullandığı “tarla kesen yağmuru” diye bir tabir var. Hudut komşusu iki tarladan, bıçakla kesilmiş üzere sadece birine yağan yağmura denirmiş. Bizim durumumuz da buna benziyor. Birebir aynı idari hususla ilgili olarak bir mahkeme adil ve hukuka uygun bir karar veriyor. Başka mahkemeler AYM kararını da hukuku da alaşağı ederek siyaseten karar veriyor. Hukuk, adalet tesadüfen ortaya çıkan, bir görünüp bir kaybolan bir seraba dönüşmüş durumda. Elbette ret kararı verilen arkadaşlarımızın da döneceğinden eminim. Lakin şu kelamını ettiğim durum bile, haksızlık yapmanın, anayasayı hiçe saymanın, yani cürüm işlemenin hukukun kendisi haline dönüşmüş olması bile, aslında haksızlığın giderilmediğini göstermiyor mu? Üstelik yeni öğrendim ki istinafa giden bir iade kararı hakkında yürütmeyi durdurma kararı verilmiş. Mahkemeler, hukuku kendi ortalarında adeta top üzere sektiriyorlar… Hukuk çabamız hukuksuzlukla uğraşa dönüştü.

Öte yandan, iade kararı buruk da olsa bir sevinç yarattı elbette. Zira davaları ferdî olarak açtık lakin bu davaların her biri aslında bir kamu davasıydı. Kamudan ihraçlarla ilgili davalarda her iade kararı kamu faydasınadır. Her ret kararı da hem Anayasa mahkemesinin kararını siyaseten çiğnemek hem de kamuya ziyan vermeye devam etmektir. Biliyoruz ki bizim davalarımız da öbür pek çok dava üzere, hukukun değil güvenlikleştirilmiş siyasetin konusu… Bu yüzden rehavete kapılmıyoruz…

Kederliyim. Zira barış akademisyeni sevgili Mehmet Fatih Traş’ın vefatına neden olan haksızlık asla telafi edilemez. Telaşlıyım. Zira hukuku bile esir alan bu belirsizlik rejiminde yarın nasıl bir güne uyanacağımızı bilmiyorum. Öfkeliyim. Zira geri döndürülemez, iade edilemez kayıplarımız var.

Huzursuzum. Zira bize yapılan haksızlığa iştirak eden bir akademik ortama dönmek, içimi acıtıyor. Bu yüzden hafızam bu orta süratle geri sarıyor.

Kendimden mutluyum. Zira attığım imza nedeniyle asla pişman olmadım; barış talebimden asla vazgeçmedim. Daha evvel olduğu üzere son altı yılımı da hak çabalarıyla, kelamım ve hareketlerimle kendimi gerçekleştirmeye devam ederek, öğrenerek, hayatın içinde demlenerek geçirdim. Onurumla geri döneceğim ve hakikat ve insan hakları ile irtibatlı ve iltisaklı olmaya devam edeceğim. Zira bir akademisyen ve bir yurttaş olarak öteki türlü davranmayı hazmedemem.

Ve evet umutluyum. Zira umut en karanlık vakitlerin çocuğudur. Bence bu karanlık vakitlerde umudun yegâne adresi ise tek iktidarımız olan dayanışmadır.

Üniversiteye işte bütün bu his durumları, daha evvel andığım dayanışma ağları, ihraç sürecinde kazandığım tecrübeler ve güçlü bir hafızayla geri döneceğim. Tanıl Bora, Ege İdeoloji kısmından üç kişi birden ihraç edildiğimizde, bizleri akademik olarak da güzel tanıyan biri olarak ideoloji kısmına beton döktüler demişti. Aslında süreç içinde gördük ki beton, akademik ortamı ehlîleştirmek hedefiyle bütün üniversitelere dökülüyordu. Talihim şu ki hali hazırda kısımda çalışmaya devam eden birkaç meslektaşım (ne üzücü ki hepsi değil) da bizi yalnız bırakmayanlar ortasındaydı. Yalnızca bu da değil, üniversite özerkliğinden ve akademik özgürlükten yana duruşlarıyla yalnızca ideoloji kısmına değil, bütün üniversiteye hoyratça dökülen betonları çatlatıp, çatlaklara bereketli topraklar serpmek için ellerinden geleni yaptılar. Artık birlikte öteki arkadaşlarımız geri döndüklerinde yine yeşerteceğimiz çiçekler için hakikat bahçeleri inşa etme vakti. Zira sevgili Aksiyon Şen’in, barış akademisyenleri için çektiği belgeselin ismi üzere, buluştuğumuz yer yeniden hakikat bahçeleri olacak.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir