Altılı masanın “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” kapsamında hazırladığı anayasa çalışması tamamlandı. Komitenin, cumhurbaşkanının halk tarafından 7 yıllığına bir sefer seçilmesi konusundaki ortak kararı da çalışmaya yansıtıldı.
“Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme” geçiş sürecinde altılı masa tarafından oluşturulan kurul tarafından gerçekleştirilen çalışmayla, mevcut anayasanın 89 hususu ve 10 başlığında değişiklik önerildi.
Anayasa çalışması, önderlerin daha evvel imzaladıkları güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçişi öngören mutabakat metni temel alınarak yürütüldü. Bu kapsamda ana metin genel sınırlarıyla korunurken, birtakım başlıklarda değişikliğe gidildi.
“Hayvan hakları” eklendi
Çalışma kapsamında, mevcut anayasanın ikinci kısmında yer alan “Temel Haklar ve Ödevler” başlığındaki, “ödev” sözü, “özgürlük mantığına aykırı” ve “bireyi ezen bir ifade” olduğu gerekçesiyle “hürriyet” olarak değiştirildi.
Anayasadaki “Sağlık hizmetleri ve etrafın korunması” başlığına “hayvan hakları” tabiri eklendi. Bu çerçevede “sağlık hakkı” ile “çevre ve hayvan hakları” farklı fıkralar olarak düzenlendi. Çalışmada, “Devlet doğal hayatı ve hayvanları korur, hayvanlara yönelik eziyet ve makûs muamele yapılmaması için gerekli önlemleri alır.” tabiri yer aldı.
Yurt dışı oylar için farklı bir seçim bölgesi
Siyasi partilerin kapatılması zorlaştırıldı. Siyasi partilerin kapatılmasının, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının talebi ve TBMM üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğunun vereceği müsaadeye bağlı olarak açılan dava üzerine Anayasa Mahkemesince kesin olarak karara bağlanması önerildi.
TBMM’deki sandalye sayısında değişiklik öngörülmedi ve 600 olan milletvekili sayısı korundu.
Yurt dışı oyların seçim bölgesi olarak tanımlandığı çalışmada, “Yurt dışında yaşayan Türkler” biçiminde başka bir seçim etrafı oluşturulması ve yurt dışı seçim etrafından seçilecek milletvekili sayısının 15’i geçmemesi öngörüldü.
Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi
Çalışmada, cumhurbaşkanının 2007’de yapılan referandumla halk tarafından seçilmesi kararı da korundu. Lakin çalışmada, cumhurbaşkanının 7 yıllığına bir sefer seçilebilmesi, partili olması durumunda partisiyle ilişiğinin bitmesi teklifleri yer aldı.
Çalışmaya nazaran, Anayasa Mahkemesi ile Yargıçlar ve Savcılar Konseyi üye sayısında bayan kotası uygulanacak. Mahkeme ve şuraya seçimle gelenlerin en az yarısı bayan olacak.
Komisyonun anayasa değişikliğine ait hazırladığı metin, 28 Kasım Pazartesi günü, Bilkent Otel’de genel liderlerin iştirakiyle düzenlenecek programla kamuoyuyla paylaşılacak.
TIKLAYIN | Altılı Masa’nın “Anayasa Değişikliği Önerisi” tanıtım toplantısının davetiyesi paylaşıldı