Ülkemizde meydana gelen ve birçok kentin büyük ziyan görmesine neden olan Kahramanmaraş sarsıntısı tüm ülkeyi derinden sarstı. Hepimiz bir formda maddi ve manevi yardımlarımızı oradaki insanlara ulaştırmaya çalıştık. Günlerdir de onlar ile uyuyup onlar ile uyanıyoruz. Tüm bunlar yaşanırken birçoğumuzda kendi için endişeleniyor. Zelzele fobisi, insanların günlük hayatlarını olumsuz etkileyen bir durumdur. Biz de bu fobi ile savaşan şahıslar için tahminen yardımcı olabilir dedik ve zelzele fobisi nasıl aşılır araştırdık.
Umuyoruz ki en kısa müddette bu makus günler geride kalır…
Deprem korkusu bu tabiat olayını yaşayan bireylerde sıklıkla görülürken birebir vakitte hiç zelzelesi yaşamamış bireylerde daha sık görülür. Televizyonlarda ya da toplumsal medya sitelerinde sarsıntı haberleri izlemek ve oradaki yıkımları görmek şahıslarda büyük bir hüzün ile birlikte dehşet yaratır.
Yaşanan bu dehşet denetim altına alınamayacak hale geldiğinde ise bireylerde sarsıntı fobisi oluşabilir ve bu fobi bireylerin beslenme, uyku nizamları başta olmak üzere günlük hayatlarında önemli olumsuz sonuçlara neden olabilirler. Tıpkı biçimde sarsıntısı yaşamış şahıslarda de yaşanan olaya bağlı olarak travma oluşabilir ve şahıslar kendilerini o olayı tekrar yaşıyormuş üzere hissedebilirler. Bu travmalarda yeniden bireylerin hayatları üzerinde olumsuz sonuçlar oluştururlar.
Peki neden sarsıntıdan bu kadar korkuyoruz?
İnsanlar elbette sarsıntıdan korkarlar. Tıpkı başka doğal afetlerden korktukları üzere. Lakin kimi insanlarda oluşan sarsıntı korkusu olağanın çok çok üstündedir. Bu dehşetin nedeni ise yaşanacak belirsizlik, sarsıntının apansız gelişen bir olay olması, fobiler, toplumsal bağlantılar ya da ruhsal sorunlar olabilir. Sarsıntı korkusu başlı başına bir sorunken anksiyete ve panik atağı da etkileyebilecek bir güce sahiptir.
Deprem sırasında insanların ziyan görmesine neden olan en büyük etkenlerden bir tanesi de bu dehşet ve beraberinde gelen paniktir. Sarsıntı sırasında mantıklı düşünemeyen şahıslar daha evvel de örneklerini gördüğümüz üzere camdan atlamaya, sarsıntı sırasında meskenden çıkmaya çalışabilirler. Tüm bu yanlış yansılar ise ne yazık ki insanların ziyan görmesine neden olurlar.
Deprem fobisi, öbür fobilerden farklı olarak bireylerin ailelerini ve yakın etraflarını de çembere alıyor. Yani sarsıntı fobisine sahip olan insanların birden fazla aslında kaybetmekten ve mevtten korkuyor da diyebiliriz.
Nasıl derseniz aslında korkulan asıl şey zelzele değil de sarsıntının sonuçları, kendimize ve sevdiklerimize ne olacağı, ya da ben kurtulursam da onlara bir şey olursa niyetidir. Aslında toparladığımız vakit kocaman bir belirsizlik. Bu belirsizlik ise sarsıntı korkusu ile birlikte travma sonrası gerilim bozukluğu ya da panik atak üzere başka rahatsızlıkları tetikler ve işler güzelce içinden çıkılmaz bir hal alır.
Eğer zelzele kaygınız yoksa bu okuduklarınız size abartı bile gelebilir. Lakin siz olmasanız bile etrafınızda bu kaygıya sahip beşerler bulunabilir ve inanın ki o insanların en büyük muhtaçlığı bir oburu tarafından anlaşılmaktır.
Deprem fobisi olan biri olarak söyleyebilirim ki bazen endişelerimi birileri ile paylaştığımda ‘abartma’ yansısı ile karşılaşmak hem üzücü oluyor hem de daha çok paniğe kapılmama neden oluyor. Şayet siz de bu türlü hissediyorsanız bilin ki yalnız değilsiniz. Sizin ile birlikte sayısız insan bu dehşete sahip. Lakin bu endişe ile yaşanmayacağı da hepimizin bildiği bir gerçek. Artık gelin bakalım sarsıntı fobisini yenmek için neler yapabiliriz!
Kişilerin hayatını önemli düzeylerde etkileyen sarsıntı endişesinin belirtileri birçok vakit şu haldedir;
-
Uyku bozuklukları
-
Küçük bir hareketten bile korkma durumu
-
Ağlama isteği
-
Yoğun bir huzursuzluk hissi
-
Depresyon
-
Deprem anının akıldan çıkmaması
-
Her harekette tıpkı anın yine hatırlanması
Eğer bu belirtiler bir hafta içerisinde tabiatıyla kayboluyorsa endişelenmeniz gerekmez. Fakat yaşanan afetin üzerinden bir ay geçmişse ve siz hala bu belirtiler ile karşı karşıyaysanız kesinlikle bir tahlil yolu aramanız gerekir. Zelzele fobisini yenmek için yapılabilecekler şunlardır;
-
İlk yapmanız gereken nitekim bu fobiyi yenmek istediğinize inanmaktır.
-
Daha sonra ise mümkün tedavi sistemlerini araştırabilir ve fobiniz önemli boyutlarda ise vakit kaybetmeden bir tedaviye başlamalısınız.
-
Deprem konusunda çeşitli eğitimlere katılabilir ve sarsıntı sırası ya da zelzele sonrasında neler yapabileceğiniz hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Bu bahislerde bilgi edinmek sizin kriz idarenizin de olumlu halde etkilenmesine neden olacak ve sarsıntı hakkındaki endişelerinizde azalma oluşacaktır.
-
Endişelerinizi içinize atmak yerine bir arkadaşınız ya da aileniz ile paylaşın. Endişeler kendi içinizde bir çığ üzere büyür fakat nasıl mutluluklar paylaştıkça çoğalıyorsa dehşet ve telaşlar da paylaştıkça azalır.
-
Bilişsel-davranışçı psikoterapilerden faydalanabilir ve mümkün bir zelzeleyle ilgili gerçekçi inanışları ve niyetlerinizi test etme, bunların yerine daha gerçekçi fikir biçimlerine ulaşabilirsiniz. Bu terapi yolu sayesinde ise yaşanan duygusal, fizikî ve zihinsel belirtiler vakit içerisinde azalır hatta büsbütün ortadan kalkabilir.
-
Yapabileceğiniz en kıymetli şey ise sakin kalmayı öğrenmektir. Bunun için gerekli eğitimlere ya da seminerlere katılabilir ya da bir uzmandan ruhsal takviye alabilirsiniz.
-
Deprem çantası hazırlamak da endişenizi ve telaşınızı azaltmanıza yardımcı olacaktır. Zelzele çantası hazırladığınızda muhtemel bir zelzeleye karşı hazırlıklı olduğunuzu hissedebilir ve kaygılarınız ile başa çıkabilirsiniz.
-
Rahatlatıcı müzikler dinlemek, nefes antrenmanları ve gevşeme çalışmaları yapmak da oluşan tasa ve kaygının azalmasına neden olur.
Deprem endişenizi hafifletmek için tüm bu sistemlerden faydalanabilirsiniz. Zelzele her ne kadar yıkıcı ve korkutucu bir doğal afet olsa da unutmayın ki bunu atlatmanın en kıymetli yolu her vakit hazırlıklı olmak ve sakin kalmaktır. Sıhhatle kalın…