Londra merkezli ünlü haftalık haber, milletlerarası bağlar ve iktisat mecmuası The Economist’in 2023’e ait öngörülerinde gelecek yıl yaşanması olası ekonomik problemler ön plana çıktı.
Her yıl geleceğe ait yaptığı tahlil, kestirim ve spekülasyonlarla ön plana çıkan mecmua bu yıl da 2023’e ait kestirimlerini yayımladı. ‘Önümüzdeki Dünya 2023’ sayısının editörü Tom Standage önümüzdeki yıl yakından izlenecek on trendi kaleme aldı.
İşte gelecek yıl piyasaların, yatırımcıların ve tüketicilerin yakından izleyeceği 10 gelişme:
1- TÜM GÖZLER UKRAYNA’DA
Enerji fiyatları, enflasyon, yüksek faizler, ekonomik büyüme ve besin kıtlığı Ukrayna’daki çatışmanın önümüzdeki aylarda nasıl sonuçlanacağına bağlı. Ukrayna’nın süratli ilerlemesi Vladimir Putin’i tehdit edebilir lakin işin çıkmaza girmesi en muhtemel sonuç üzere görünüyor.
2- RESESYON KAPIDA
Merkez bankaları, yüksek güç fiyatlarıyla körüklenen enflasyonu bastırmak için faizleri yükselttikçe büyük ekonomiler resesyona girecek. Amerika’nın sakinliği nispeten hafif, Avrupa’nınki daha acımasız olacak. Güçlü dolar, halihazırda artan besin fiyatlarının vurduğu fakir ülkelere ziyan verdiğinden acı global olarak hissedilecek.
3- İKLİM KONUSUNDA UMUT IŞIĞI
Ülkeler güç kaynaklarını garanti altına almak için çabuk ederken kirli fosil yakıtlara geri dönmeye başladı. Fakat savaş, orta vadede hidrokarbonlara daha inançlı bir alternatif olan yenilenebilir güç kaynaklarına geçişi hızlandıracak. Rüzgâr ve güneş kadar, nükleer ve hidrojen de çok yarar sağlayacak.
4- ÇİN’İN TEPESİ?
Nisan ayında Hindistan’ın nüfusu yaklaşık 1.43 milyarla Çin’in nüfusunu geçecek. Çin’in nüfusu düşüşte ve iktisadı karşıt rüzgarlarla karşı karşıyayken Çin’in dünyanın en büyük iktisadı olup olmayacağına dair tartışmalar devam ediyor. Daha yavaş bir büyüme, Çin iktisadının asla Amerika’yı geçemeyeceği manasına gelebilir.
5- BÖLÜNMÜŞ AMERİKA
ABD’de cumhuriyetçiler orta seçimlerde beklenenden daha makus performans gösterse de kürtaj ve silahlanma üzere bir dizi çekişmeli Yüksek Mahkeme kararından sonra toplumsal ve kültürel ayrımlar genişlemeye devam ediyor. Donald Trump’ın 2024 başkanlık yarışına resmen girmesi bu yangını körükleyecek.
6- SICAK NOKTALAR
Rusya Ukrayna’daki savaşa odaklandığı için öbür yerlerde çatışma riskini artıyor. Rusya’nın dikkati dağılmışken art bahçesinde çatışmalar çıkıyor. Çin, Tayvan konusunda harekete geçmek için daha güzel bir vakit olmayacağını düşünebilir.
Himalayalar’da Hindistan-Çin tansiyonu artabilir. Ayrıyeten Economist’in iddialarına nazaran, 2023’te Ege’de Türkiye-Yunanistan tansiyonu sonrası Türkiye’nin bir müdahalesi kelam konusu olabilir.
7- DEĞİŞEN İTTİFAKLAR
Jeopolitik gelişmelerin ortasında ittifaklar da problemlere cevap üretmeye çalışıyor. Ukrayna’daki savaşla canlanan NATO iki yeni üyeyi ağırlayacak. Ayrıyeten Suudi Arabistan Abraham Anlaşmaları’na katılabilir.
Önemi artan başka kümeler ortasında Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (Quad- ABD, Avustralya, Hindistan, Japonya) ve AUKUS (Avustralya, İngiltere, ABD) ve I2U2 (Hindistan, İsrail, BAE ve ABD) yer alacak.
8. İNTİKAM TURİZMİ
Gezginler karantina sonrası “intikam” turizmine yöneldikçe, turizm harcamaları 2019’daki 1,4 trilyon dolarlık düzeyine neredeyse geri dönecek lakin bunun tek nedeni enflasyonun fiyatları üst çekmesi.
1,6 milyar olan milletlerarası turist sayısı 2019’da hala salgın öncesi düzey olan 1,8 milyarın altında olacak. Firmalar maliyetleri düşürdükçe iş seyahatleri zayıf kalmaya devam edecek.
9- METAVERSE
Sanal dünyalarda çalışma ve eğlenme fikri görüntü oyunlarının ötesine geçecek mi? 2023’te Apple birinci eserlerini piyasaya sürerken Meta’nın da stratejisini değiştirip değiştirmemeye karar vermesi bize karşılık sağlayacak. Bu ortada parolaların yerini alacak Passkeys teknolojisinin de yükselmesi de bekleniyor.
10. YENİ YIL, YENİ KAVRAMLAR
Passkeys kavramını hiç duymadınız mı? 2023’te bunun üzere pek çok yeni söz hayatımıza girecek. Yapılaşma zıtlığı manasına gelen ‘Nimby’, konut arzının artırılmasını destekleyenleri tanımlayan ‘Yimby’ üzere pek çok kavramı 2023’te duyacağız. Kriptografi ve synfuel (sentetik yakıt) üzere kavramlara da yakında aşina olmamız beklenen.