Küresel piyasalar, Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz akışını süresiz durdurduğunu açıklamasının akabinde yeni haftaya negatif bir seyirle başlarken, bu hafta Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararının yanı sıra dünya genelinde açıklanacak makroekonomik bilgilerin piyasaların istikameti üzerinde tesirli olması bekleniyor.
Avrupa’da büyüyen güç krizi bölge iktisadına ait tasaları artırmaya devam ediyor.
Cuma günü, G7 Maliye Bakanları, Rus petrolüne tavan fiyatı uygulama planlarını onayladıklarını bildirdi. Kelam konusu gelişmenin akabinde Rus güç şirketi Gazprom, Kuzey Akım boru çizgisinden doğal gaz sevkiyatının bilinmeyen bir müddetliğine durdurulduğunu açıkladı.
Öte yandan, cuma günü ABD’de açıklanan tarım dışı istihdam 315 binle beklentilerin çabucak üzerinde gerçekleşse de, evvelki aya nazaran değerli halde yavaşlama gösterdi.
İş gücü piyasalarının sonlu da olsa güç kaybettiğine işaret eden makroekonomik datalar ve Avrupa’daki güç krizine ait gelişmelerle ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bu ay 75 baz puan faiz artıracağına ait beklentiler törpülense de, yüzde 56 ihtimalle para piyasalarında en mümkün seçenek olmayı sürdürüyor.
Söz konusu gelişmeler doları öteki para ünitelerine karşı desteklemeye devam ederken, dolar endeksi 20 yıl ortadan sonra tekrar 110 düzeyinin üzerine çıktı.
Euro/dolar paritesi 0,9883’le Aralık 2002’den bu yana en düşük düzeye inerken, dolar/yen paritesi cuma günü 140,8’le tarihi tepesini görmesinin akabinde yeni haftaya bu düzeyin çabucak altında 140,3’ten başladı.
Enerji kriziyle yükselen Brent petrolün varil fiyatı, haftaya yüzde 2’ye yakın artışla 94,7 dolardan başlarken, güçlü dolar altının ons fiyatını baskılamayı sürdürüyor.
Söz konusu gelişmelerle cuma günü New York borsasında S&P 500 endeksi yüzde 1,07, Nasdaq endeksi yüzde 1,31 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,07 geriledi. Bugün New York borsasında resmi tatil nedeniyle süreç gerçekleşmeyecek.
BÖLGE EKONOMİLERİNDE TEDİRGİNLİK HAKİM
Avrupa tarafında, güç krizinin tesiriyle bölge ekonomilerine ait tedirginlik giderek artıyor.
Alman hükümeti, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan güç krizi sonrası hane halkını ve şirketleri yükselen enflasyonun tesirinden korumak için 65 milyar Euroluk üçüncü yardım paketini hazırladı.
Bölgede öteki ülkeler de artan güç maliyetlerine karşılık adımlar atmaya hazırlanırken, rekor düzeylerde bulunan enflasyon başka esas sorun olarak varlığını sürdürüyor.
Söz konusu gelişmelere rağmen ECB’nin bu hafta yapacağı toplantıda 75 baz puan faiz artıracağına yönelik beklentiler güçlü biçimde fiyatlanmaya devam ederken, ECB Lideri Christine Lagarde’ın toplantı sonrası yapacağı açıklamaların ehemmiyeti gitgide artıyor.
Cuma günü, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,86, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 3,33, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,21 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,91 paha kazandı. Avrupa’da, endeks vadeli süreç kontratları yeni haftaya yüzde 3’ü aşan düşüşle başladı.
Asya borsalarında haftanın birinci gününde negatif bir seyir öne çıkıyor.
Japonya ve Çin’de açıklanan hizmet dalı Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) bilgilerinin düşüş eğilimini sürdürmesi ve bölgede artan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hadiseleri yatırımcıları huzursuz ediyor.
Hong Kong’da Kovid-19 olayları bir ay öncesine nazaran iki katına çıkarken, Çin’de değerli sanayi bölgelerindeki karantinalar ülkenin ekonomik gidişatını tehdit ediyor.
Öte yandan, Çin ile ABD ortasında Tayvan üzerinden devam eden tansiyona, yarı iletken çip konusu da eklendi. ABD’nin aldığı son karara nazaran, ABD’li Nvidia ve AMD’nin ürettiği ve yapay zeka süreçlerinde kullanılan çiplerin Çin’e ihracatı müsaadeye bağlanırken, bu karar kelam konusu çiplerin ihracatının yasaklandığı halinde yorumlanıyor.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,5 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 bedel kaybetti.
YURT İÇİ PİYASALARDA GÖZLER ENFLASYON VERİSİNDE
Yurt içinde, cuma günü BIST 100 endeksi yüzde 2,55 artışla 3.222,74 puana yükselerek haftalık kapanış rekoru kırarken, gördüğü en yüksek seviyeyi de 3.228,88’e çıkardı.
Bugün gözler açıklanacak enflasyon datalarına çevrilirken, AA Finans’ın anketine katılan ekonomistler, ağustos ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,27 artmasını bekliyor.
Dolar/TL cuma günü yatay seyirle 18,2007’den kapanmasının akabinde bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,2080 düzeyinde süreç görüyor.
Analistler, bugün ayrıyeten yurt dışında Avrupa’da hizmet bölümü ve bileşik PMI bilgileri ile Euro Bölgesi’nde perakende satışların takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.250 ve 3.300 düzeylerinin direnç, 3.180 puanın dayanak pozisyonunda olduğunu söyledi.