RTÜK öncülüğünde Şiddet ve Medya Çalıştayı sonuç bildirgesi yayımlandı

Açıklamada şu tabirler yer verildi:

Geleneksel ve yeni medyaya erişim imkanlarının her geçen gün artması, irtibat hakları ve özgürlüğü temelinde her ne kadar olumlu bir gelişme olarak değerlendirilse de medyanın izleyici/dinleyici gaye kitlesine yönelik sunmuş olduğu yayın hizmeti içeriklerinin anılan kitle üzerindeki tesiri beklenenin bilakis ebediyen olumlu olmamaktadır. Kitle irtibat araçları bireylerin toplum içinde değişen rollerinin belirlenmesi ve yönlendirilmesi konusunda epeyce değerli bir noktada bulunmaktadır. Toplumda şiddet algısının oluşumuna ve gelişimine tesir eden birçok etken olmakla birlikte medyada yer alan açık yahut zımnî iletiler bireylerin davranışlarına taraf verebilmekte ve medyada yer alan şiddet ögeleri toplumsal hayatta şiddetin farklı cinslerine dönüşebilmektedir. Bu bağlamda hem bireyi hem de toplumsal bütünlüğü yıpratan “şiddet” ögelerinin üzerinde durulması ve bu ögelerin toplumda oluşturabileceği ziyanların önlenebilmesi emeliyle Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri ERSOY’un takviyeleriyle; Ulusal Eğitim Bakanı Sayın Mahmut ÖZER, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakan Yardımcısı Sayın Rıdvan DURAN ve medya kuruluşlarının yöneticilerinin iştirakleriyle “Şiddet ve Medya Çalıştayı” gerçekleştirilmiştir. Kelam konusu Çalıştay sonucunda fikir birliğine varılan ve tavsiye edilen konular aşağıda belirtilmiştir:

1.  Şiddet, günümüzde birçok farklı çeşidiyle karşımıza çıkan, bireyde ve toplumda yıkıcı tesirlere sebep olan tavır ve davranışlar bütünüdür. Şiddete yönelik kişisel ve toplumsal bir şuurun oluşturulması, şiddetle gayrette büyük ehemmiyet arz etmektedir. Şiddetle çaba, büyük ölçekte iştirak, sorumluluk ve iş birliği gerektirmektedir. Bu bağlamda bireylerin yanı sıra sivil toplum kuruluşlarına, kamu kurum ve kuruluşlarına, medya içerik sağlayıcılarına da büyük sorumluluk düşmektedir. Medya, toplumda farkındalık yaratma ve ortak şuur oluşturma noktasında aşikâr bir tesire sahiptir. Bu tesirin istatistiklere dökülmesi, televizyon yayınlarında şiddetin ölçülmesi ve izleyicilerin şiddeti algılama seviyelerinin saptanması için alanında uzman olan sosyolog, psikolog ve akademisyenlerin de iştirakiyle ağırlaştırılmış saha araştırmaları gerçekleştirilmelidir.

2. Yeni medya ile dijital kültür çağında dolanımda bulunan ziyanlı içerikler konusunda toplumsal bilinçlendirmeyi ve bu içeriklerden faal korunmayı sağlamak maksadıyla bilhassa dijital medya okuryazarlığının üzerinde durulmalı ve bu kapsamda projeler üretilmesine tartı verilmelidir.

3. Bilgiye erişimi mümkün kılan kanalların sayısının, çeşitliliğinin ve teknolojik altyapılarının artması, verilmek istenen bildirilerin her türlü ses ve manzara teknikleri ile kolay kolay paylaşılmasını sağlamaktadır. Lakin burada verilmek istenen iletilerin içeriği, hali ve vakti ehemmiyet arz etmektedir. Şiddeti içeren ham imajların kullanılması ve bu imgelerin haber sunuşu sırasında tekrar tekrar yayınlanmasından kaçınılmalıdır. Şiddet içerikli yayınların ve özellikle haberlerin, abartılı ses efektleri ile desteklenerek sunulmasının izleyici üzerindeki tesiri ise daha dikkatle düşünülmelidir. Bununla birlikte, şiddetin tekraren ve sıklıkla gösterilmesi şiddetin kanıksanmasına sebebiyet verebilmektedir. Bu noktadan hareketle şiddet içerikli haber ve yayınlar mümkün olduğu kadar sade ses ve manzara efektleri ile ekranlara getirilmelidir.

4. Haber bültenleri toplumun ülke ve dünya gündemine dair bilgilere en kolay erişim sağladığı program çeşitleridir. Lakin toplumu hayatın gerçeklerinden haberdar etmek isterken ekranlara verilen şiddet haberlerine mevzu olan bireylerin mahremiyetlerinin ve aile kıymetlerinin ziyan görmesinin önüne geçilmelidir. Bu noktada medya hizmet sağlayıcılar meydana gelen şiddet olaylarından ve şiddetin taraflarından bahsedilirken farklı haber bültenlerinde şiddet mağduru bireyle ilgili verilen farklı bilgi yahut imgelerin bir ortaya geldiğinde ferdî bilgilerin ihlaline sebep olabileceği şuuruyla iş birliği içinde hareket etmeli ve mağdur bireyin haklarını gözetip kimliğinin ifşasından azami dikkatle kaçınmalıdır.

5. Bayana yönelik şiddet, medyada hassasiyetle yaklaşılması gereken şiddet çeşitlerinin başında gelmektedir. Bilhassa izleyici kitlesinin çoğunluğu bayanlardan oluşan gündüz jenerasyonu programlarında bayan temsiliyeti ayrıyeten bir hassasiyet gerektirmektedir. Bu çeşit programlarda şiddetle ilgili takviye sistemleri izleyiciye aktarılmalı, KADES (Kadın Dayanak Uygulaması) üzere uygulamaların bilinilirliği sağlanmalı ve kullanımı teşvik edilmelidir. Şiddetin tarifinin ve kapsamının belirlenmesi kadar şiddete maruz kalındığında hangi yolların izleneceğinin bilinmesi de şiddetle gayrette çok kıymetli bir rol oynamaktadır.

6. Medyada şiddetin nasıl sunulduğu, şiddet bağlamında şuurun oluşturulması noktasında kritik bir ehemmiyete sahiptir. Bilhassa dizilerde karşımıza çıkan şiddetin yeniden şiddetle çözümlenmesi, şiddeti doğal bir tahlil aracıymış üzere göstermekle birlikte farklı ziyanlı davranış ve fikir kalıplarını da yasallaştırmaktadır. Bunun yerine şiddetin bir kabahat olduğu ve şiddet uygulayan kişinin ağır hukuksal yaptırımlarla karşılaşacağı üstüne basılarak gösterilmeli ve bu istikamette bir toplumsal şuur oluşturulmalıdır.

7. Eğitici nitelikteki içerik ve üretimlerle şiddet zıddı ortak bir sivil toplum şuurunun oluşumuna katkı sağlamak, medya hizmet sağlayıcıların kamusal sorumlulukları ortasında kıymetlendirilmektedir. Bu kapsamda; aile kurumunun ve ortak kıymetlerimizin itibarsızlaştırılmasının önüne geçebilmek ismine ulusal ve manevi kıymetlerin ön planda tutulduğu, ailenin mahremiyetinin gözetildiği aile dostu üretimler teşvik edilmeli ve sayıları artırılmalıdır.

8. Gelişen medya ağları ile hayatımızda yer alan dijital platformlar her yaştan bireye hizmet sunmaktadır. Artarak büyümeye devam eden dijital platformların hitap ettiği kitle göz önünde bulundurulduğunda bir dijital medya hukukunun oluşturulmasına ve bu alanın denetlenmesine muhtaçlık duyulmaktadır. İsteğe bağlı yayın hizmeti sunan platformlar yayın seçiminde bulunurken öz kontrol uygulamalı ve aile bedellerini koruyan yayınlara öncelik tanımalıdır.  
   
9. Medyanın gözettiği milletlerarası yayıncılık etik unsurlarının yanı sıra toplumda ortak şuurun oluşması ve farkındalığın artırılması gayesiyle toplumsal yapı ve hassasiyetler de göz önünde bulundurularak ortak etik unsurların belirlenmesine muhtaçlık duyulmaktadır. Toplumun yapısı ve hassasiyetleri gözetilerek belirlenecek bu etik unsurlar doğrultusunda medya hizmet sağlayıcılar bu cins yayın ve içeriklere teşvik edilmelidir.

10. Şiddet içeriklerine sıklıkla maruz kalmanın çocukların davranışlarında ve ruh sağlıklarında telafisi güç olumsuz tesirler bırakabileceğinin şuuruyla, çocukların ekran başında olduğu vakit dilimini göz önünde bulunduran bir yayın anlayışı benimsenmelidir.
Bu hususta ebeveynlere de büyük bir sorumluluk düşmektedir. Dijital platformlar da gerekli hassasiyeti göstermeli, ebeveyn denetim sistemlerini geliştirmeli, çocuklara mahsus kataloglarını titizlikle belirlemelidir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir