Malulen Emeklilik Şartları
Malulen emeklilik koşulları kapsamında iş kazası yahut meslek hastalığı nedeniyle engelli olan şahısların sıhhat kuruluşlarına gitmeleri ve uzman tabipler tarafından heyet raporu almaları gerekir. Malulen emekliliği için en kıymetli kurallardan biri olan bir meslekte çalışamama oranıdır. Malulen emekliliğe hak kazanmak için, mesleğin %60 yahut daha fazla iş göremezlik oranına sahip olması gerekir. Ayrıyeten toplumsal güvenlik kurumu malul emekliliğinin bir başka koşulu en az 10 yıl çalışmış olmak ve 1.800 gün sigorta priminin ödenmiş olmasıdır. Bu kural, engelli bir kişinin diğer bir kişinin bakımına muhtaçlığı varsa değişir. Engelli bir kişinin diğerlerinden bakıma gereksinimi varsa, 10 yıllık çalışma müddeti sayılmaz, lakin 1.800 gün prim ödenmesi gerekir.
Engelli Emeklilik Şartları
Engelli olan şahıslar çalışırken çalışma müddeti boyunca ruhsal sıkıntılar, fizikî zorluklar ile bir arada çaba ederler. Bu yüzden engelli olan şahıslara, başka bireylere nazaran daha erken emekli olma hakkı tanınmıştır. Engelli olan bireylerin iş hayatındaki yıpranma süreçleri de dikkate alınarak bu türlü bir düzenleme yapılmıştır. Engelli emeklilik kaideleri kapsamında öncelikle şahısların tam teşekküllü bir hastaneden engelli raporu alması kıymetlidir. Engelli emeklilik kaideleri kapsamında 3 kriter ön plana çıkar:
- Sigorta süresi
- Engelli raporu en az %40
- Prim gün sayısı
Kişi pürüz raporunu aldıktan sonra tüm kaideleri taşıması ile birlikte erken emekliliğe hak kazanmış olur. Engelli olan bireyler bu kaideleri sağladıktan sonra ne vakit engellilikten emekli olabileceklerini de sorgulayabilirler. Ülkemizde erken emeklilik 5510 sayılı kanun unsurları kapsamında düzenlenmiştir. Yönetmeliğe nazaran erken emeklilik koşullarından yararlanmak isteyen bireyler öncelikle hastaneden engelli raporu almalılar. Böylece engelli olduğunu yasal olarak ispatlamış olur. 28 eylül 2021 tarihli resmi yönetmeliğine nazaran;
- %40 49 ortası hafif seviyede çalışma gücünü kaybetmiş olanlar
- %50 59’a orta seviyede çalışma gücünü kaybetmiş olanlar
- En az %60 oranında olanlar ağır seviyede çalışma gücünü kaybetmiş olanlar olarak tanımlanmıştır.
Yönetmelik kapsamında belirlenen orta, hafif ve ağır derecelerde çalışma gücünü kaybeden şahısların çalışma gücü kayıp oranı tespiti için hastalık listeleri bulunur. Engelli emekliliği kapsamında engelli rapor oranı %40 olarak belirlenmiştir. %40’tan daha az oranda engelli raporu olan bireyler erken engelli emekliliğinden faydalanamazlar. Bununla birlikte, engelli olan şahısların engellilikten emekli olabilmesi için prim gün sayısı kanunen belirtilmiştir. Prim gün sayısı engelli olan şahısların sigortaya giriş tarihi ve rapor oranına nazaran farklılık gösterir.