Değişen talepler konut ruhsatlarına da yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 2023 birinci çeyrek yapı müsaade istatistiklerine nazaran; müstakil konutların yapı ruhsatı verilen tüm yapı tipleri içinde yüzölçümü bazında aldığı hisse yüzde 9.2 ile rekor düzeye ulaştı. Geçen yıl birinci ve ikinci çeyrekte yüzde 8.9 olan hisse, üçüncü çeyrekte yüzde 8, dördüncü çeyrekte yüzde 7.3 olmuştu. Konut, ofis, otel, sanayi tesisi üzere tüm yapı tipleri içinde müstakil konutların hissesi 2021 yılında yüzde 7-8, 2020’de ise yüzde 4-5 bandındaydı. 2019 yılında ruhsat verilen müstakil yapı sayısı yaklaşık 16 bin olurken, 2020’de 32 bini, 2021’de 54 bini aştı. Geçen yıl toplam 51 bin 401, bu yılın birinci çeyreğinde ise 9 bin 662 müstakil yapı için ruhsat düzenlendi.
RUHSATTA GERİLEME
İlk çeyrekte belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların daire sayısı yüzde 0.7 arttı, bina sayısı yüzde 9.2, yüzölçümü yüzde 2.1 azaldı. Yapıların toplam yüzölçümü 26.7 milyon metrekare olurken, 2020 birinci çeyrekten sonra en düşük düzey görüldü. Ocak-mart devrinde 23 bin 743 binada 130 bin 299 konut inşası için ruhsat düzenlendi. Ayrıyeten iskan verilen bina sayısı yüzde 10.5, daire sayısı yüzde 19, yüzölçümü yüzde 17.2 azaldı.
ÜRETİM MUHTAÇLIĞIN GERİSİNDE KALDI
KONUT üretiminde 2019’dan sonra düşüş başladı. Yıllık 750-800 bin konut gereksinimi varken, 2019’da yaklaşık 320 bin, 2020’de 555 bin, 2021’de 724 bin, 2022’de 694 konut inşası için yapı ruhsatı verildi. Pandemi ile başlayan süratli maliyet artışı, savaş sonrası bozulan tedarik zinciri firmaları ‘bekle-gör’ konumuna geçirdi. Arzın talebin gerisinde kalmasının fiyat ve kira artışında değerli rol oynadığını belirten kesim temsilcileri, üretimin artması gerektiğini belirtiyor.