Kahramanmaraş’ta 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde meydana gelen iki sarsıntı 10 vilayette büyük yıkıma yol açtı. Can kaybının 12 bin 391’e yükseldiği sarsıntı bölgesinde artçı sarsıntılara de yenileri ekleniyor. Hususa ait, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, şu ana kadar bin 200 artçı sarsıntının tahlilinin yapıldığına ve bu sayının 9 bini aşabileceğine dikkat çekti.
Artçı sarsıntıların 9 bini geçmesi beklenebilir
Prof. Dr. Haluk Özener, “Şu an itibariyle merkezimizde bin 200 tane artçı sarsıntı tahlili yapıldı. Bunlardan 256 tanesi 4 ve üzerinde zelzeleler. İki tane 6’dan büyük sarsıntı var, bunlar da birinci gün olan zelzeleler. Bir tanesi 6.0, bir tanesi 6.9. Artçı sarsıntılar sürüyor. Bu artçı sarsıntılar, haftalar, aylar hatta 1 yıla kadar sürecek artçılar olacaktır. 2017 yılında Bodrum Kos ortasında meydana gelen sarsıntıda tam 9 bin 9 tane artçı sarsıntı vardı. Burada da artçı sarsıntıların bu sayılara ulaşması ve geçmesi beklenebilir. Vatandaşlarımızın da olabildiğince sakin olarak bu artçı sarsıntıları beklemeleri, hasarlı binalara girmemeleri, inançlı alanlarda beklemelerini önerebiliriz. Maalesef onun dışında yapabilecekleri bir şey yok” dedi.
‘Marmara Depremi’ni tetiklemeyecek fakat riskin azaldığı manasına gelmiyor’
Yaşanan ikinci zelzelenin akabinde beklenen üçüncü bir zelzeleye ait olarak Prof. Dr. Özener, “Bu öngörüleri söylemek hakikat değil, üçüncü bir zelzele gelebilir. Ülkemizin öbür yerlerinde de sarsıntı olabilir lakin o zelzele onu tetikliyor, sonra bir tane daha tetikleyecek üzere bir kesin telaffuz mümkün değil. Olabilir, olmayadabilir. Ölüdeniz fayı harekete geçecek, Antakya kırılacak. Antakya bir gün kırılacak tabi lakin bugün mü yarın mı yoksa 50 sene sonra mı bilmiyoruz. Malatya fayı kırılacak. Evet, kırılacak lakin ne vakit kırılacak bilmiyoruz. Bu zelzeleler olsa da kırılacak, olmasa da kırılacak. Marmara’nın içi kırılacak. Bu zelzeleler Marmara’yı tetiklemez lakin tetiklemediği halde Marmara kırılabilir. Birtakım yerlerde Doğu Anadolu fayında bu bin yıl, 800 yıl, bin 200 yıl üzere zelzele tekrarlama aralıkları var. Hasebiyle rastgele bir fayın da bu fay 7 buçukluk zelzele üretme potansiyelindedir diyebilirsiniz lakin sarsıntı tekrarlama aralığını da söylemeniz gerekiyor. Panik olmamak lazım, vatandaşların da sorgulaması lazım. 7.5’lik zelzele olacak lakin ne vakit olacak bilmiyoruz. Tahminen o gücün birikmesi için 700 yıla daha muhtaçlığımız var. Doğu Anadolu fayında olan bir zelzelenin, Marmara’da beklediğimiz bir sarsıntıya tesiri, ona gerilim yüklemesi yahut tetiklemesi üzere bir şey bilimsel olarak söylemek çok mümkün değil. Bu tetiklemeyecektir diyoruz ancak tetiklememesi Marmara Denizi’nde olan zelzele potansiyelinin, riskin azaldığı manasına gelmiyor. Orada bir kırılmayı bekleyen kesim var, orada bir güç var. 7’nin üzerinde sarsıntı potansiyelli bir fayımız var lakin ne vakit kırılacak bilmiyoruz” diye konuştu.
Türkiye’nin 3 metre kaymasıyla ilgili olarak da Prof. Dr. Özener, zelzelenin sonucunda doğal bir sonucun olduğunu ve korkulacak bir durum olmadığını söyledi.
‘Kıyılarımızda tsunami riski bulunmamaktadır’
Türkiye’nin sarsıntı ülkesi olduğunu da hatırlatan Prof. Dr. Özener, “Bu sarsıntıda yahut öteki bir zelzelede kıyıdan 50 kilometre, 100 kilometre içeride olan sarsıntılarda yahut 5.5’in üzerinde olan sarsıntılarda, denizde meydana gelen zelzelelerde tsunami olayını takip ediyoruz ve tsunami uyarısı veriyoruz. Bize abone olan 13 ülkeye, Türkiye’de de AFAD’a tsunami ikaz iletisi yolluyoruz. Daha sonra süreci takip ediyoruz. Kıyılarda olan deniz düzeyi istasyonları ve sismometrelerle takip ediyoruz. Tsunami tehlikesi geçtiği vakit müşahede yapıyoruz. 04.17’de olan zelzeleden sonra biz 12.59 civarlarında, tsunami tehlikesi geçmiştir bildirisi verdik. Oluşan bu sarsıntılardan ötürü şu anda kıyılarımızda bir tsunami riski bulunmamaktadır” tabirlerini kullandı.