Küresel hisse piyasaları, ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) bu ayki toplantıda 75 baz puan faiz artıracağına yönelik fiyatlamaların güçlenmesiyle negatif bir seyir izlerken, gelecek hafta gözler başta ECB’nin faiz kararı ve Fed Lideri Jerome Powell’ın konuşması olmak üzere ağır data gündemine çevrildi.
Dünya genelinde enflasyonist baskıların devam etmesi merkez bankalarının ultra şahin duruşlarını desteklerken, resesyon baskısının da sürmesi piyasalarda fiyatlamaları zorlaştırıyor.
Hem Fed hem de ECB’nin bu ay yapacakları toplantılarda 75 baz puan faiz artıracaklarına yönelik beklentilerin güçlenmesi hisse piyasalarını baskılıyor.
DOLAR TALEBİ ARTI
Cleveland Fed Lideri Loretta Mester, hafta içinde yaptığı açıklamada bankanın faiz oranını yüzde 4’ün üzerine çıkarması ve enflasyonun amaç düzeye çekilmesi için bir mühlet orada tutması gerektiğini belirtti.
Öte yandan, ABD’de tarım dışı istihdam ağustosta 315 bin kişi artarak evvelki aya kıyasla yavaşlama göstermesine karşın beklentilerin üzerinde bir seyir izlerken, işsizlik oranı yüzde 3,5’ten 3,7’ye tırmandı. Ülkede, özel dal istihdamı ise ağustos ayında 132 bin kişilik artışla beklentilerin hayli uzağında kaldı.
Söz konusu gelişmeler dolar talebini artırırken, dolar endeksi 109,977 ile son 20 yılın en yüksek düzeyini görmesinin akabinde haftayı da yüzde 0,8 yükselişle 109,7’den tamamladı.
Tahvil piyasalarında satış yüklü seyir üst üste beşinci haftaya taşınırken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi ile 3 aylık hazine bonosu ortasındaki fark yaklaşık 30 baz puana çıktı. Kelam konusu fiyatlamalar piyasalarda resesyon riskinin enflasyon riski karşısında ikinci planda kaldığına işaret ediyor.
Para piyasalarında hafta boyunca 75 baz puanlık faiz artışının yüzde 70 ihtimalle fiyatlanmasına rağmen, dün kapanışa yakın artan jeopolitik risklerle gerileyerek yüzde 56’ya indi.
G7 Maliye Bakanları, Rus petrolüne tavan fiyatı uygulama planlarını onayladıklarını bildirdi.
Söz konusu gelişmenin akabinde Rus güç şirketi Gazprom, Kuzey Akım boru çizgisinden doğal gaz sevkiyatının bilinmeyen bir müddetliğine durdurulduğunu açıkladı.
Gazprom’dan yapılan yazılı açıklamada, 31 Ağustos’ta bakıma alınan ve yarın tekrar faaliyete geçmesi beklenen Kuzey Akım’daki bir türbinde arızaların tespit edildiği belirtildi.
Hafta boyunca düşüş eğiliminde hareket eden Brent petrolün varil fiyatı, dün yüzde 1,1 kıymet kazanarak kayıplarını kısmen telafi etse de, haftalık bazda yüzde 6,1 düşüşle 93 dolara indi.
Altının ons fiyatı da düşüş eğilimini üst üste üçüncü haftaya taşıyarak yüzde 1,7 azalışla 1.712 dolara geriledi.
ABD’DE POWELL’IN KONUŞMASI YATIRIMCILARIN ODAĞINA YERLEŞTİ
ABD’de hisse piyasaları satıcılı seyri üst üste üçüncü haftaya taşırken, yatırımcılar gelecek hafta perşembe günü Fed Lideri Powell’ın açıklamalarına odaklandı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in şahin duruşunu gelecek yıl da devam ettirebileceği ve fakat yılın ikinci yarısında faiz indirimlerine gidebileceğine yönelik beklentiler öne çıkarken, makroekonomik bilgilerde zayıflık görülmemesi Powell’ın açıklamalarının ehemmiyetini artırıyor.
Çarşamba günü açıklanacak Fed’in Bej Kitap raporunun da piyasalar üzerinde tesirli olması bekleniyor. Ülkede açıklanacak makroekonomik bilgilerde enflasyon ve resesyona ait ipuçları da aranmaya devam ediyor.
Dün açıklanan tarım dışı istihdam verisinin evvelki aya nazaran zayıflamasına rağmen beklentinin hafif üzerinde gelmesi resesyona ait endişeleri hudutlu da olsa hafifletse de, dünya genelindeki gelişmelerin enflasyonist baskıları desteklemesi yatırımcıları temkinli olmaya yönlendiriyor.
Bu hafta açıklanan öbür datalara nazaran, temmuzda fabrika siparişleri yüzde 1 azalarak beklentileri karşılayamazken, ISM imalat sanayi Satınalma Yöneticileri endeksi (PMI) öngörülerin tersine 52,8’de sabit kaldı. Ekonomistler, kelam konusu bilginin gerileyeceğini kestirim ediyordu.
Öte yandan, ülkede tüketici inanç endeksi beklentilerden fazla yükselerek 103,2’ye çıktı.
Söz konusu gelişmelerle S&P 500 endeksi haftalık bazda yüzde 3,29, Nasdaq endeksi yüzde 4,21 ve Dow Jones endeksi yüzde 2,99 kıymet kaybetti.
5 Eylül ile başlayan haftanın bilgi takviminde, salı hizmet bölümü PMI, çarşamba dış ticaret istikrarı ve Fed’in Bej Kitap raporu ve cuma toptan stoklar takip edilecek. ABD’de piyasalar pazartesi günü tatil nedeniyle kapalı olacak.
AVRUPA’DA ECB’NİN TARİHİ TOPLANTISI BEKLENİYOR
Avrupa’da devam eden güç arz krizi bölge ekonomileri günden güne daha fazla tehdit ederken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda ECB’nin tarihinde birinci sefer 75 baz puan faiz artıracağı öngörülüyor.
Rusya, bölgeye yaptığı doğal gaz ihracatını büsbütün durdururken, tedarik ıstırapları ve artan güç maliyetleri bölgede enflasyonu desteklemeye devam ediyor.
ECB’nin güçlenen resesyon riski ile rekor düzeylere çıkan enflasyon karşısında siyaset alanı hayli daralırken, bankanın buna rağmen tarihinde birinci defa 75 baz puan faiz artıracağı fiyatlanıyor.
ECB’nin faiz kararının yanı sıra rekor kırmaya devam eden enflasyonla ilgili yol haritası değer kazanırken, ECB Lideri Christine Lagarde’ın toplantı sonrası yapacağı açıklamaların varlık fiyatları üzerinde tesirli olması bekleniyor.
Bu hafta açıklamalarda bulanan birçok ECB yetkilisi enflasyonla çabaya vurgu yaparken, 75 baz puanlık faiz artışını desteklediklerini lisana getirdi.
Bölgede enflasyondaki yükseliş güçlü kalmaya devam ederken, Almanya’da enflasyon ağustosta 2 ayın akabinde yine yüzde 7,9’a çıkarak yaklaşık 50 yılın en yüksek düzeyine ulaştı.
Avro Bölgesi’nde de enflasyon ağustosta yıllık yüzde 9,1 artışla tarihi doruğunu gördü.
Şahinleşen ECB’ye rağmen avro/dolar paritesi düşüş eğilimini üst üste üçüncü haftaya taşırken, haftalık bazda yüzde 0,2 azalışla 0,948’e indi.
Bu hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,97 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,70 bedel kaybederken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,61 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,1 yükseldi.
Gelecek hafta pazartesi bölge genelinde hizmet dalı PMI, salı Almanya’da fabrika siparişleri, çarşamba Avro Bölgesi’nde büyüme ve Almanya’da sanayi üretimi, perşembe ECB’nin faiz kararı ve ECB Lideri Christine Lagarde’ın konuşması takip edilecek.
ASYA’DA SORUNLARIN ARKASI ARDI KESİLMİYOR
Asya tarafında Çin ile ABD ortasında Tayvan üzerinden devam eden gerginliğe, bu hafta Çin’de tekrar artan ve kapanmalara sebep olan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını da eklendi.
Ülkede artan olay sayıları karşısında ağır sanayi ve çip sanayisinin ağır olarak yer aldığı Chengdu eyaleti karantina altına alındı. Ülkenin teknoloji merkezi Shenzhen’de de Kovid-19 önlemleri sıkılaştırıldı.
Öte yandan hafta içi açıklanan bilgilere nazaran, Çin’de imalat sanayi PMI ağustosta 0,9 puan azalarak 49,5 ile daralma bölgesine geçti. Salgın önlemleri devam ederken yavaşlayan iktisat karşısında Çin hükümeti yeni iktisat siyaseti önlemleri için ayrıntılı adımları iki hafta içinde açıklayacağını duyurdu.
Japonya’da ise gündemi, dolar/yen paritesinin 140,8 ile tarihi tepesini görmesinin akabinde, dünya genelinin tersine uygulanan para siyasetlerinin ne istikamette şekilleneceği ve zayıflayan yen karşısında iktisat yetkililerinin vereceği bildiriler meşgul ediyor.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,46, Çin’de Şangay bileşik endeksi yüzde 1,4, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,9 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 3,56 geriledi.
5 Eylül ile başlayan haftanın bilgi takviminde pazartesi Çin’de hizmet bölümü PMI, çarşamba Çin’de dış ticaret istikrarı, perşembe Japonya’da büyüme ve cuma Çin’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) dataları takip edilecek.
YURT İÇİNDE GÖZLER ENFLASYON BİLGİLERİNE ÇEVRİLDİ
Yurt içinde bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi rekor üzerine rekor kırmaya devam ederek global hisse piyasalarından olumlu ayrışmayı sürdürürken, gelecek hafta gözler pazartesi günü açıklanacak TÜFE datalarına çevrildi.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, ağustos ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,27 artmasını bekliyor.
Ekonomistlerin ağustos ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 2,27) nazaran bir evvelki ay yüzde 79,60 olan yıllık enflasyonun yüzde 81,65’e yükseleceği hesaplanıyor.
Hafta içinde açıklanan datalara nazaran, Türkiye yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7,6 büyüyerek beklentileri geride bırakırken, milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye iktisadına yönelik 2022 büyüme iddiasını yüzde 3,5’ten 4,5’e yükseltti.
Bu hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 2,44 artışla 3.222,74 puana yükselerek haftalık kapanış rekoru kırarken, gördüğü en yüksek seviyeyi de 3.228,88’e çıkardı. Dolar/TL haftalık bazda yüzde 0,20 paha kazanarak 18,2007’ye yükseldi.
Analistler, BIST 100 endeksinde teknik açıdan 3.250 ve 3.280 düzeylerinin direnç, 3.200 ve 3.180 puanın takviye olarak takip edileceğini kaydetti.
Gelecek hafta yurt içinde pazartesi yurt içi ÜFE, salı gerçek efektif döviz kuru ve çarşamba hazine nakit istikrarı dataları takip edilecek.