Yenilenebilir güç, emisyon taahhütlerinin yerine getirilmesinde kilit rol oynuyor. Bu rol onu, küresel ticaretin de ana ögelerinden biri haline getirdi zira memleketler arası finansmana erişim için yeşil iş modeli kriteri değerli. Yenilebilir güç yatırımlarını artık ulusal strateji planlarına dahil eden ülkelerin güneş ve rüzgâr kaynaklarıyla ilgili daha büyük planları var. Türkiye’de de son devirde bu alandaki yatırımlar büyüme ivmesi yakaladı.
YATIRIMCILAR İSTEKLİ
Sektörün uzmanları bu ivmenin düzgün kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Bilhassa son 15 yılda güneş ve rüzgâr gücündeki süratli büyümenin önümüzdeki yıllarda daha da kapsayıcı bir boyuta geçmesi gerektiğini söyleyen GÜYAD Yenilenebilir Güç Yatırımcıları Derneği Lideri Cem Özkök, “Güneşte ve rüzgârda gerek devam eden yatırımların büyütülmesi gerekse sıfırdan proje geliştirme noktasında yatırımcılar istekli. Lakin bugünlerde bölümde bir yavaşlama var. Bu yavaşlama kalıcı hale gelmemeli” dedi.
Cem Özkök
POTANSİYELİNE KAVUŞUR
Burada iki kıymetli noktaya vurgu yapan Cem Özkök, “Yeni YEKDEM yatırımcılar için yatırım yapılabilir durumda. Alım garantileri ve verilen fiyatlar makus değil. Lakin büyük bir finansman sorunu kelam konusu. Bankalar projeler için kredi vermiyor. Hatta birtakım özel bankalar birinci etabına kredi verdiği projenin devamını finanse etmek istemiyor. Kesim olarak aşamadığımız birinci ‘eşik’ bu” tabirlerini kullandı.
Özkök, bölümün önündeki ikinci sorunu ise şöyle özetledi: “Siz yatırım yapıyorsunuz. Güneş ya da rüzgâr santralı kuruyorsunuz. Yol açıyorsunuz. Trafo merkezi inşa ediyorsunuz. Kapasitenizi büyütmek istiyorsunuz lakin bir mani var. O da iletim sınırları. Çizgiler sizin üreteceğiniz enerjiyi kaldıramıyor. Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş (TEDAŞ) iletim sınırı yatırımı yapıyor. Lakin daha fazla yapmalı. Şayet bu kurumlar iletim sınırlarına süratli yatırım yaparsa yenilenebilir güç üretimi süratle artar. Yatırımlar daha süratli hayata geçer.” Özkök, “İletim bedeline yapılan artırımlar da fizibiliteyi bozuyor, yatırımcı zorlanıyor” dedi.
‘BÜYÜK ÇİZGİLER İLE YATIRIMLAR HIZLANIR’
Türkiye’nin güç tüketiminin batı bölgelerinde ağırlaştığını hatırlatan Cem Özkök, “Yıllardır üretim Doğu’da tüketim Batı’da. Burayı bir halde dengelememiz gerekiyor. Tıpkı trafik akışını büyük yollar ve otobanlarla dengelediğimiz üzere güç için de şu an olan çizgilerin kapasitesini en az iki kat artırmalıyız. İletim ve dağıtım şirketlerinin temel misyonu de budur. Öncelikleri bu olmalı. Şayet onlar güçte bu otobanları daha süratli hayata geçirirlerse o sınırlar da çabucak dolacaktır. Güç bölümü bunu bekliyor” diye konuştu.
TÜRKİYE’NİN HEYETİ GÜCÜ 104 BİN MEGAVATI GEÇTİ
ENERJİ ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı datalarına nazaran nisan ayı sonu prestijiyle Türkiye’nin elektrikteki şurası gücü 104.496 MW’a ulaştı. Şurası gücün kaynaklara nazaran dağılımı ise şöyle oldu: Yüzde 30.2’si HES, yüzde 24.3’ü doğalgaz, yüzde 20.9’u kömür, yüzde 11’i rüzgâr, yüzde 9.5’i güneş, yüzde 1.6’sı jeotermal ve yüzde 2.5’i ise başka kaynaklar.
12 BİN SANTRAL GÜÇ ÜRETİYOR
Türkiye’de 11 bin 941 (lisanssız santrallar dahil) güç santralı bulunuyor. Bu santralların 751 adedi hidroelektrik santrallardan, 67 adedi kömür santrallarından, 361 adedi rüzgâr santrallarından, 63 adedi jeotermal santrallarından, 345 adedi doğalgaz santrallarından, 9 bin 863 adedi güneş santrallarından ve 491 adedi ise başka kaynaklı santrallardan oluşuyor.