ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Lider Joe Biden’ın kararı Cuma günü Japonya’da yapılan dorukta “G7’deki ortaklarına bildirdiğini” belirtti.
Sullivan ayrıyeten, ABD askerlerinin Ukraynalı pilotlara jetleri kullanabilmeleri için eğitim vereceğini kaydetti.
ZELENSKİ KARARI ‘TARİHİ’ OLARAK YORUMLADI
Ukrayna uzun müddettir gelişmiş savaş uçakları istiyordu ve Ukrayna başkanı Volodimir Zelenski, kararı “tarihi” diye tanımladı.
Yasal olarak farklı ülkeler Amerikan askeri donanımını yalnızca Washington onaylarsa satabiliyor ya da tekrar ihraç edebiliyorlar.
Ancak şu ana kadar hiçbir ülke Kiev’e gelişmiş savaş uçağı taahhüdünde bulunmadı.
UZUN MÜDDETTİR BEKLENİYORDU
Sullivan doruğun yapıldığı Hiroşima’da gazetecilere açıklamasında ABD ve müttefiklerinin şu ana dek Ukrayna’ya bu bahar ve yaz aylarında gerçekleştireceği taarruz için silah sistemleri ve eğitimi verdiğini ve bunların Washington’ın Ukrayna’nın kendini savunmasına yönelik uzun vadeli taahhüdünü gösterdiğini belirtti.
Sullivan ayrıyeten “Önümüzdeki aylarda eğitim sürdükçe, uçakların ne vakit, kim tarafından ve kaç adet verileceğini belirlemek için müttefiklerimizle birlikte çalışacağız” dedi.
Ukrayna uzun müddettir Batılı müttefiklerinden savaş uçağı talep ediyordu.
Ukrayna başkanı Zelenski “Jetler havadaki ordumuzu değerli bir formda büyütecek” dedi.
Zelenski ayrıyeten, G7 tepesinde “planın uygulanmasını görüşmeyi dört gözle beklediğini” belirtti.
RUSYA ENDİŞESİ
ABD Ukrayna’ya en azından yakın vadede çağdaş savaş uçakları verilmesi konusunda kuşkucu davranıyordu. Bunun yerine, karada askeri takviye veriyordu.
Bazı NATO üyeleri de, Ukrayna’ya savaş uçağı vermenin savaşı büyüteceğinden ve Rusya’yla direkt çatışma riskini artıracağından telaşlıydı.
ABD Lideri Biden da daha iki ay evvel gazetecilere Ukrayna’ya savaş uçağı gönderme ihtimalinin şu an için kelam konusu olmadığını söylemişti.
ABD siyasetindeki değişiklik değerli olmakla birlikte, F-16 pilotlarının eğitimi vakit alacak.
Ukrayna’nın şu anda savaş uçağından çok eğitimli pilotu var, lakin tecrübeli savaş pilotlarını bile yeni uçaklarda uçmaları için eğitmek dört aya kadar sürüyor.
Ayrıca çeşitli ülkelerin uçakları tedarik etmesi gerekiyor.
“200 JETE GEREKSİNİM VAR”
F-16 savaş uçakları, bir dizi Avrupa ve Ortadoğu ülkesinin ordusunda yaygın bir biçimde kullanılıyor.
İngiltere,Hollanda, Belçika ve Danimarka, kararı memnuniyetle karşıladıklarını duyurdu.
Danimarka, pilotların eğitimine dayanak verebileceğini belirtirken, uçak gönderip göndermeyeceğini teyit etmedi. Danimarka Hava Kuvvetleri’nde 30’u operasyonel, 40 F-16 bulunuyor.
Rusya’nın işgali başladığında, Ukrayna’nın birçok Sovyet periyodundan kalma MiG-29 ve Su-27 tipi 120 adet çatışmaya uygun savaş uçağı vardı.
Ancak yetkililer, beş ya da altı kat daha fazla olduğu düşünülen Moskova’nın hava gücüne karşı koyabilmeleri için, 200 jete muhtaçlıkları olduğunu belirtmişti.