İSTANBUL (İGFA) – İklim değişikliği alanında çalışan 17 sivil toplum ve niyet kuruluşu, Türkiye’nin emisyon azaltım amacının güncellenmesinin ülkeye sağlayacağı ekonomik yararları bugün düzenlenen basın toplantısında açıkladı.
İklim STK’ları ve niyet kuruluşları, 30 Kasım’da Dubai’de başlayacak COP28 İklim Tepesi öncesi hükümete ortak davette bulundu: Türkiye’nin, 2053’te net sıfır amacına ulaşabilmesi için, 2020 yılına kıyasla 2030’a kadar en az yüzde 35 mutlak emisyon azaltımı hedeflemesi gerekiyor.
Bu amaç, Türkiye’nin, emisyonlarını bugünden itibaren azaltmaya başlayarak 2020 yılındaki 523,9 MtCO2e (milyon ton karbondioksit eşdeğeri) düzeyinden 340 MtCO2e’ye çekmesi manasına geliyor. Türkiye geçen sene, emisyonlarını 2030’a kadar yüzde 30’dan fazla artıracağını açıklamıştı.*
YÜZDE 35 EMİSYON AZALTIMI EKONOMİYİ RAHATLATIR
İklim alanında çalışan sivil toplum ve niyet kuruluşları, hükümete yaptıkları davette, kaybedilen her dakikanın bizi iklim krizine karşı daha kırılgan hale getirdiğine dikkat çekerek emisyon azaltım gayesinin güncellenmesi ve gayeye ulaşmak için somut adım atılması halinde Türkiye iktisadına sağlayacağı yararları şöyle sıraladı:
- Yenilenebilir güce geçiş enflasyonu düşürebilir: SEFiA’nın raporuna nazaran güneş ve rüzgardan daha fazla elektrik üretilmesi halinde, tüketici enflasyonu 7 puan düşürülebilir.
- Enerjide kendine yeterlilik başarılabilir: Kullandığı fosil yakıtların yüzde 78’ini ithal eden Türkiye, öteki ülkelere bağımlı ve güç krizlerine karşı savunmasız hale geliyor. Türkiye Paris Anlaşması’nı onayladığı Ekim 2021’den bugüne kadar kömür, gaz ve petrolden oluşan fosil yakıt ithalatı için 175 milyar dolar harcadı. Meğer EMBER’in çalışmasına nazaran, Türkiye’nin güneşi ve rüzgarı ile üretilen elektrik, 1 yıl içinde 7 milyar dolar, yani neredeyse 1 aylık güç ithalatını önledi. Türkiye’nin 2030’a kadar kömürden çıkmasıyla ise mevcut durumda elektrik üretimindeki yüzde 60’lık yerlilik oranını yüzde 70’e kadar yükseltmek mümkün.
- Enerji maliyetleri düşer: SEFiA’nın raporuna nazaran, Türkiye 2022’de planlanan güneş ve güç projelerini hayata geçirseydi elektrik üretim maliyeti yüzde 11,8 ucuzlayacaktı.
- Yeni istihdam alanları yaratılır: Milletlerarası Güç Ajansı’nın raporuna nazaran, Türkiye’nin emisyon azaltım amacını güncellemesi yeni istihdam alanları da yaratacak. Güneş ve rüzgar gücü yatırımları, kömürün 5 katı istihdam potansiyeli yaratıyor.
- İşsizlik ve yoksullukla gayret imkanı yaratılır: Boğaziçi Üniversitesi akademisyenlerinin hazırladığı TÜBİTAK projesi raporuna nazaran, yeşil büyüme modeli hiçbir şey yapılmadığı bir senaryoya kıyasla ulusal geliri yüzde 7 artırabilir. Üstelik bu modelde istihdam ve gelir, düşük gelirli bölgelerde yüksek gelirli bölgelere kıyasla daha fazla artıyor.
- Sağlık meseleleri ve sıkıntıların kamuya maliyeti azalır: HEAL’in raporuna nazaran Türkiye’de 55 yıldır çalışan kömürlü termik santrallerin en az 200 bin kişinin erken vefatına ve en az 320 milyar avro sıhhat maliyetine sebep olduğu iddia ediliyor.
- Rüzgar ve güneşi merkeze alan yüksek teknolojili, katma bedelli yatırım alanları gelişir: İPM’nin “Yan Faydalar” çalışmasına nazaran, güneş ve rüzgardan elektrik üretim kapasitesinin artması sanayi üretimindeki ilgili kıymet zincirini büyütecek; güneşte 15-25 GW’lık kapasite ekleri 0,8 milyar dolar olan üretimi 6,8 – 11,3 milyar dolar kadar artırabilir.
- Küresel net sıfır dönüşüme uyumlu bir iktisat kurulur: AB ülkeleri en geç 2035’te petrolle çalışan yeni araçların satışını sonlandırmayı hedeflediği için elektrik temelli kesimlerin artması öngörülüyor. Dizel ve akaryakıtlı araba modülleri, Türkiye’nin çevresel eser ihracatında 2020 prestijiyle yüzde 11 hisseye sahip. 2026 yılında AB Hudutta Karbon Düzenleme Sistemi ise 3. en büyük dış ticaret kalemi olan demir – çelik bölümünü etkileyecek. Net sıfır bir sanayi stratejisiyle Türkiye’nin bu dallardaki pozisyonu korunabilir.
- Küresel iklim finansmanına erişim imkanı artar: Türkiye savlı iklim hareketlerini taahhüt ederek adil geçiş fonları üzere düşük karbonlu iktisada dönüşümün finansmanı imkanlarına erişim fırsatı yakalayabilir.
Çağrıda bulunan kuruluşlar ise şöyle:
Doğal Hayatı Muhafaza Vakfı (WWF-Türkiye), Ege Orman Vakfı, Greenpeace Akdeniz, HEAL Sıhhat ve Etraf Birliği, İklim Değişikliği Siyaset ve Araştırma Derneği (İDPAD), İNGEV, İstanbul Siyasetler Merkezi (İPM), Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA), TEMA Vakfı, Yeşil Fikir Derneği, YUVA, Avrupa İklim Hareket Ağı (CAN Europe), Fosil Yakıtların Ötesi (Beyond Fossil Fuels), İklim için Türkiye, İklim Öncüleri, Youth for Climate Türkiye, Yuvam Dünya Derneği