Vatandaşın sebze-meyveyi ucuza ve taze almasını sağlayacak ‘Kent Tarımı’ modeli ete kemiğe bürünmeye başladı. Tarım ve Orman Bakanlığı bir taraftan üreticilere fideler dağıtıyor öteki taraftan kentlerin kenarlarında tarım eserlerinin üretimi için Organize Sanayi Bölgeleri inşa ediyor.
40 vilayette, 57 Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması planlıyor. Tamamı faaliyete geçtiğinde yıllık 500 bin ton zerzevat üretilecek. Seralar jeotermal kaynakla ısıtıldığı için güç maliyeti yüzde 40-50 oranında azalacak. Kentlerin muhtaçlığı yerelden karşılanacağı için ulaşım maliyetleri de düşecek. Bu da üretim maliyetlerini aşağı çekecek. Böylelikle vatandaş hem taze hem de ucuza sebze-meyveye kavuşacak.
BATAKLIKTAN RAHMET FIŞKIRACAK
Bu seralardan birincisi İzmir’de kuruluyor. Dikili’deki 3 milyon metrekare alanda tarım yapılacak. Bölgeyi Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ebubekir Gizligider ve Tarım Islahat Genel Müdürlüğü Organize Tarım ve Hayvancılık Bölgeleri Daire Lideri Deniz Oruç mihmandarlığında gezdik.
Gizligider, “Burası büsbütün bataklıktı. Artık bataklıktan rahmet fışkıracak” diyor. Bölgede iş makineleri harıl harıl çalışıyor. Hafriyat başlamış durumda… 2023 sonunda altyapısının tamamlanması 2024 sonuna kadar da bitirilmesi hedefleniyor. Alanın yüzde 55’i sera, 33’ü sanayi parseli olarak belirlenmiş.
Yüzde 100’ü satılmış… İzmir Dikili’deki Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nin başında olan Ali Osman Öğmen, “Antalyalı firma da var, Hollandalı firma da… Avrupa’nın en büyük sera kümelenmesi olacak” diyor.
3.500 ŞAHSA İSTİHDAM SAĞLAYACAK
Bölge 3.500 şahsa iş imkânı yaratılacak. Projede istihdam edileceklerin yüzde 90’ı bayan olacak. Yılda 80 bin ton üretim planlanıyor. 5 milyar liralık yatırım yapılıyor. Eonomiye yıllık 1.6 milyarlık katkı sağlanması hedefleniyor. Bölgede 21 noktada jeortermal kaynaklar için sondaj planlanıyor.
4 farklı yenilenebilir güç kaynağının kullanılacağı tek OSB olacak. 2 rüzgar turbini, bir biyokütle tesisi, 169 dekar alanda da güneş santrali kurulacak. Buradan çıkan atıklar da biyoenerjiye dönüşecek. Reorganizasyonla jeotermal suları yine kullanılabilecek. Bölgede Seracılık Eğitim ve Ar- Ge Merkezi de inşa ediliyor.
NEVŞEHİR VE AĞRI SIRADA
Dikili’deki Jeotermal Isıtmalı Tarıma Dayalı İhtisas (Sera) Organize Sanayi Bölgesi Türkiye’nin en büyüğü… Ondan sonra 1.352 dekar alanda kurulacak olan Nevşehir-Kozaklı’daki bölge geliyor. Ebubekir Gizligider’in verdiği bilgiye nazaran, orada da çalışmalar hızlanmış. Ağrı- Diyadin’de 1.300 dekar alanda kurulacak olan projein de altyapı inşaatının temeli atılmış.
Bunların dışında altyapı inşaatları tamamlanan seralar da var. 729 dekar alanda kurulan Denizli- Sarayköy’deki jeotermal ısıtmalı sera OSB’de altyapı inşaatları tamamlandı. Sera işletme inşaatları devam ediyor. Burası faaliyete geçtiğinde yıllık 20 bin ton zerzevat üretimi yapılacak. 750 şahsa istihdam sağlanacak.
1.194 dekar alanda kurulan Samsun- Bafra ve 524 dekar alanda kurulan Zonguldak-Çaycuma seralarında da altyapı inşaatları 2023’te tamamlanacak. Hükmî kişilik kazanmış olanların dışında Aksaray-Kargın, Çanakkale- Ayvacık, Kayseri-Kocasinan projelerinde yer süreçleri tamamlandı. Afyonkarahisar, Uşak, Ankara, Manisa, Erzincan, Erzurum, Van’da sera kurma çalışmaları sürüyor.
DİĞER KENTLER İÇİN HAREKETE GEÇİLDİ
Kent Tarımı projesi için bakanlık başka kentlerde de adımlar atmaya başladı . 40 vilayette 57 Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurmayı planlıyor. Bunların 31’i hayvansal üretim, 25’i bitkisel üretim, 1’i su eserleri yetiştiriciliği üzerine olacak. 34’üne hukukî kişilik kazandırılmış durumda… Ağrı-Diyadin, Aydın-Efeler, Denizli-Sarayköy, Kütahya-Simav, Nevşehir-Kozaklı’da jeotermal ısıtmalı seralar için düğmeye basıldı.
Adana-Karataş, Malatya- Yazıhan, Samsun-Bafra, Zonguldak-Çaycuma’da sera kurulacak. Balıkesir- Edremit, İzmir-Bayındır, Yalova’da çiçekçilik, İzmir- Kınık’ta da tıbbi ve aromatik bitkiler yetiştirilecek.
YILDA 500 BİN TON SEBZE
Türkiye’nin 30 bin dekar serayı ısıtacak jeotermal güç potansiyeli var. Şu anda 5 bin 293 dekar sera jeotermal kaynakla ısıtılıyor. Jeotermal kaynaklı seralarda, açıkta domates üretimine nazaran 5-6 kat randıman artışı sağlanıyor. Jeortermal seraların tamamı faaliyete geçtiğinde yıllık 500 bin ton zerzevat üretilecek, direkt 20 bin bireye istihdam sağlanacak.
Seracılıkta ısıtma masrafları, toplam üretim maliyetinin yüzde 60-70’ini oluşturuyor. Yeni yapılan seralar jeotermal kaynakla ısıtıldığı için güç maliyeti yüzde 40-50 oranında azalacak. Kentlerin muhtaçlığı yerelden karşılanacağı için ulaşım maliyetleri ve nakliye kayıpları da düşecek. Aracı maliyetleri aşağı çekilecek. Bu da hem üretim hem ulaşım maliyetlerini aşağı çekecek. Böylelikle vatandaş hem taze hem de ucuza sebze-meyveye kavuşacak.