ANKARA (İGFA) – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcamasının 2022 yılında 198 milyar 670 milyon TL’ye yükseldiğini açıkladı.
Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran 96 milyar 932 milyon TL artarak 198 milyar 670 milyon TL’ye yükselirken, Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) içindeki hissesi yüzde 1,32 oldu.
En fazla Ar-Ge harcaması mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapıldı.
Harcamalarda mali ve mali olmayan şirketler yüzde 61,4 ile en büyük hisseye sahip olurken, bunu yüzde 33,8 ile yükseköğretim takip etti. Kâr hedefi olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki hissesi ise yüzde 4,8 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde işçi harcamaları yüzde 47,3 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.
Mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge finansmanında yüzde 50,2’si mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının yüzde 32,8’ini, yükseköğretim yüzde 15,7’sini, yurt dışı kaynaklar yüzde 1,3’ünü ve başka yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak yüzde 0,02’sini finanse etti.
Tam vakit muadili cinsinden 272 bin 638 Ar-Ge çalışanı çalışırken, bayan Ar-Ge işçi sayısı, 2022 yılında 93 bin 41 kişi ile toplam Ar-Ge işçi sayısının yüzde 34,1’ini oluşturdu. Kesimler prestiji ile TZE cinsinden bayan Ar-Ge işçi oranı yükseköğretimde yüzde 47,5, kâr hedefi olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette yüzde 31,0, mali ve mali olmayan şirketlerde ise yüzde 27,3 oldu.
TZE cinsinden Ar-Ge insan kaynağının cinsiyete nazaran kesim içi dağılımı, 2022
En fazla Ar-Ge harcaması TR10 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti.
İstatistiki Bölge Üniteleri Sınıflaması (İBBS) 2. Seviyeye nazaran 2022 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının %30,2’sini gerçekleştiren TR10 (İstanbul) iken, bunu %29,7 ile TR51 (Ankara) ve %8,4 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.
Toplam Ar-Ge işçi sayısının %30,8’i TR10 (İstanbul), %20,1’i TR51 (Ankara) ve %7,7’si TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.
EN FAZLA AR-GE HARCAMASI YÜKSEK TEKNOLOJİ FAALİYETLERİNE
İmalat endüstrinde Ar-Ge faaliyeti yürüten teşebbüsler teknoloji seviyelerine nazaran sınıflandırıldığında, 2022 yılında imalat endüstrinde gerçekleştirilen 72 milyar 311 milyon TL Ar-Ge harcamasının %49,1’inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan teşebbüsler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında %35,1’di. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının %37,3’ü orta yüksek teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler, %9,4’ü orta düşük teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler ve %4,3’ü düşük teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler tarafından yapıldı.
İmalat endüstrinde Ar-Ge faaliyeti yürüten teşebbüslerin teknoloji seviyesine nazaran araştırmacı sayıları, 2022
