Kars’ta 11 çocuklu ailenin kızı olarak dünyaya gelen Z.T., ergenliğe girmesine karşın adet görmeyince ailesi tarafından hastaneye götürüldü. Tabiplerin muayene ederek ‘Sağlıklısın’ dediği Z.T., ilerleyen yaşlarda evlendi. Yaklaşık 8 ay evli kalan Z.T.’nin eşi, “Sen bayan değilsin; erkeksin, eş cinselsin, beni kandırdın” diyerek boşanma davası açtı. Kars Adliyesi’nde görülen dava sürecinde cinsiyet tayini için hastaneye sevk edilen Z.T.’ye, Kars Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Kolu Polikliniği’nde, bayan doğum uzmanı Dr. Müjde Canday tarafından ender görülen doğumsal anomali olan MRKH sendromu teşhisi koyuldu. Dünyada 5 bin bayanda 1 görülen MRKH sendromu nedeniyle Z.T.’nin, rahimsiz ve vajensiz doğduğu belirlendi. Z.T.’ye laparoskopik cerrahi ile karın içi zarından vajina yapıldı.
‘Üreten yumurtalıkları ve tüpleri mevcuttu’
Ameliyatı gerçekleştiren bayan doğum uzmanı Dr. Müjde Canday, “Kızımızın bize geliş kıssası bir epey değişik ve trajik. 11 çocuklu, maddi imkanları kısıtlı bir ailenin kızı. Kendisi savcılık kanalıyla polikliniğimize cinsiyet tayini için başvurmuştu. 8 aylık evliliği olmuş. Ergenlik periyodunda yaşıtları üzere adet görmediği için ailesi tarafından çeşitli vakitlerde birtakım bayan doğum uzmanları tarafından muayene edilmiş ama kendisine sağlıklı olduğu, rastgele bir sorunu olmadığı bilgisi verilmiş. Hastamız, bunun üzerine bir evlilik yaşamış. Evlilik sürecinde de bu doğumsal anomalisinden kaynaklı cinsel hayatlarında birtakım kasvetler yaşanmış. Bir müddet sonra eşinin ‘Sen bayan değilsin; sen erkeksin, eş cinselsin’ yaftalamalarıyla tekrar tabip arayışına başlamışlar ve boşanma sürecine gelmişler. Kızımız ve ailesi, manevi ve ruhsal manada çok yıpratılmış. Kendisi bize geldiğinde meslektaşım Dr. Aslıhan Yurtkal ile değerlendirdik ve 5 bin canlı doğumda 1 görülen doğumsal anomali olduğunu tespit ettik. Yani hastamızın rahminin ve doğum yolu olarak bilinen vajinasının olmadığını tespit ettik ancak hastamızın kadınlık hormonları, üreten yumurtalıkları ve tüpleri mevcuttu. Kendisine durumu hakkında ayrıntılı bilgi verdik. Rahmi olmadığı için kendi çocuğunu doğuramayacak oluşunun yanı sıra sağlıklı bir aile hayatı sürdürebilmesine imkan sağlayacak bir vajenin rekonstrüktif cerrahisi ile yapılabileceğini anlattık” diye konuştu.
Karın zarı kullanıldı
İstanbul, Ankara, İzmir üzere büyükşehirlerdeki kimi donanımlı hastanelerde az olarak gerçekleştirilen kapalı sistem ile hastaya karın zarını kullanarak doğum yolu oluşturduklarını anlatan Dr. Canday, şunları söyledi:
“Biz buna ‘neojen ameliyatı’ diyoruz. Z.T.’nin ameliyatı için tercih etmiş olduğumuz ameliyat tekniğinin ismi ‘Modifiye Davydov’ metodudur. Davydov prosedürünü kullanarak bir neojen oluşturduk. Tekrar bir organ oluşturduğumuz bu ameliyat, Kars’ta birinci sefer yapıldı. Ameliyatın üzerinden yaklaşık 2 ay geçti. Muayenelerimiz, bize pek başarılı bir cerrahi geçirdiğimizi müjdeliyor. Ameliyat sonrası süreci çok rahat geçiren kızımız ameliyattan sonra ikinci gün ayaklandı. Hastamıza, köyünde yaşadığı ağır travmatik olayların tekrarlama riski ile düzgünleşme sürecinin olumsuz etkileneceğini düşünerek psikolojisini korumak ismine yatış sürecinde hemşirelerimizin de katkılarıyla ağır telkinlerde bulunduk. Fizikî güzelleşmesinin yanı sıra ruhsal dayanağın de ehemmiyetinin farkında olan grubumuz, hastamıza ameliyat sonrası kendisinin her manada tam olarak sağlıklı bir bayan olduğu ve hayatının bundan sonraki kısmında sağlıklı bir cinsel ve ruhsal hayata sahip olmaması için hiçbir neden kalmamış olduğunun da farkına varmasını amaçladık. Hastamızın tedavisinin ameliyat sonrasındaki bakım ayağı çok kıymetliydi. Ailece buna nitekim çok hoş riayet ettiler. Hoş bakım ve bizim başarılı ameliyatımız sonrasında şahane bir sonuç elde ettik. Biz şu bildirisi vermek istiyoruz. Burada birtakım yanlış bilgiler ve hurafeler ile bu çocuk yaştaki kızımıza eşi ve köylüleri tarafından gerçek bir toplumsal linç yaşatılmıştır. 2023 yılında tedavisi mümkün olan bir hastalığın teşhis ayağında yaşanan gecikmeden kaynaklı vaktinde tedavi edilememiş olan bu genç kızın hayatı, cehenneme çevrilmiştir. Biz bu genç kızımızın yarasına ne kadar derman olabiliriz, bilmiyorum lakin yavrumuzun en kısa vakitte bu yaşamış olduğu manevi linçten dolayı oluşan yaralarının sarılmasını ve tazmin edilmesini diliyoruz. Biz kızımızın elinden tutmaya devam edeceğiz. İnşallah yavrumuz, okuyacak ve toplumsal hayata en hoş halde katılmaya devam edecek. Emsal hastalıklarla doğan kızlarımızın, Z.T.’nin başına gelenleri yaşamaması için bize vaktinde başvurmalarını ve ailelere bu durumun cerrahi ile düzeltilebilecek olduğunu duyurmak istiyoruz.”
‘Benim üzere olanlar korkmasın’
Hastalığı nedeniyle çok büyük badireler çektiğini anlatan Z.T. ise “Ameliyat oldum, hiçbir düşüncem kalmadı. Çok şükür, düzgünüm. Ameliyatım çok hoş geçti. Hastanede bana hekimlerim ve hemşireler, çok hoş baktılar. Benim üzere olan kızlar, korkmasın. Ben bu durum için intihara kadar gittim. Eşim bana ‘Sen eş cinselsin’ diyerek reaksiyon gösteriyordu. Söyleyemediğim ve hatırlamak bile istemediğim birçok şey yaşadım. Mahkeme yoluyla Müjde ve Aslıhan hocam ile tanıştım ve bu ameliyatı oldum. Ameliyat sonrası köyüme döndüğümde beşerler, benim için sevinecekler sanmıştım lakin bu kere da herkes bana ‘Bu erkekti, ameliyatla bayan yaptılar’ diyor. Bu türlü bir şey yok. Artık tek isteğim; bunları unutup, okumak. Zorluklar çektim, bu hastalık yüzünden. Kimse de bana inanmadı, eşim boşanma davası açtığında, hakim bile bana inanmadı. Birinci gittiğim tabip hastalığımı teşhis edebilmiş olsaydı elbette evlenmezdim, tedavi olurdum” dedi.