Mehmet UZEL(KAYSERİ İGFA)
Kayseri’nin İncesu ilçesi, Örenşehir Mahallesi, Köy İçi mevkiinde Büyükşehir Belediyesi’nin dayanağıyla Kayseri Müze Müdürlüğü’nün kontrolünde arkeolojik hafriyatlar bu dönem çalışmalarını tamamladı.
Başkan Büyükkılıç, bu dönem sona eren ve gelecek dönem devam edecek çalışmalarla ilgili yerinde incelemelerde bulunurken, Büyükkılıç’a İncesu Belediye Lideri Mustafa İlmek, Kayseri Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Şükrü Dursun, Kent Tarihi ve Tanıtımı Daire Lideri Gülcan Senem, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Can Erpek ve Kayseri Arkeoloji Müzesi Müdürü Gökhan Yıldız da eşlik etti.
Arkeologlardan yapılan hafriyat çalışmalarında gelinen son durum ve mozaikler hakkında bilgiler alan Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Memduh Büyükkılıç, hafriyat alanında gazetecilere yaptığı açıklamada, “Zenginlikler kenti Kayseri diyoruz, değişik medeniyetlere konut sahipliği yapmış Kayseri’den kelam ediyoruz, açık hava müzesi olarak bedellendirilen bir Kayseri’den bahsediyoruz. Bu anlayış içerisinde her alanda olduğu üzere ‘bu bizim işimiz değil’ demeyerek, her işi kendi işimiz üzere kabul ederek, Kültür Bakanlığımızla ve pahalı hocalarımızla işbirliği halinde tam 6 yerde Kayseri’mizde hafriyat yapıyoruz” dedi.
BÜYÜKŞEHİR, KENTTE 6 FARKLI YERDE HAFRİYAT ÇALIŞMALARI YAPIYOR
Kent genelinde 6 farklı yerde çalışmalar yaptıklarını belirten Lider Büyükkılıç, “Bunlar fosil ile ilgili çalışmaların yanı sıra, Kültepe Kaniş Karum, mozaik, Keykubadiye Sarayı, Seyyid Burhaneddin Hazretleri türbesinin oradaki çalışmalar üzere 6 yerde belediye olarak Kültür Müdürlüğümüzün her isteğine sıcak bakarak, bu hususta çalışma yapıyoruz. Gayemiz bu kültürel zenginliklerin açığa çıkması, yeryüzüne çıkması, insanlığın faydasına sunulması, bilimsel olarak da Kayseri’mizin her vakit olumlu anılmasıdır. Malumunuz Kültepe Kaniş Karum’da daha evvel 6 binli yıllardan kelam ederken, 7 binli yıllara ulaşan, hatta bunun geriye yanlışsız gideceği bir boyut. Orada hem teşhir salonu hem müze hem hafriyat hem de bir mahalle olmak üzere 4 etapta takviye veriyoruz” diye konuştu.
KAYSERİ, ANADOLU’DA MEDENİYETİN BEŞİĞİ
Büyükkılıç, mozaik hafriyat çalışmalarında dönem sonuna gelindiğini vurgulayarak, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Buradaki mozaikler ile ilgili uzmanlar gerçekten yüksek seviyeli bir konut yapısının olduğunu söylüyor. 300 metrekare ile başlayan 600 metrekareye çıkan, 4,5 bin metrekareye yayılacak olan, hudutlarını bu alanda çizdiğimiz bir bedelimizi Kayseri’mize kazandıracağız. Dönem sonuna geldik, artık üzerlerini örtüp, uykuya yatırıp, önümüzdeki dönem daha da verimli çalışmalar yapacağımıza inanıyoruz. Roma, erken Bizans periyodundan kelam edildi, nitelikli mozaik yapılardan kelam edildi, adeta Anadolu’da medeniyetin beşiği olduğunu bir sefer daha vurgulamış olduk.”
İncesu’nun Kapadokya’nın giriş kapısı olduğunu belirten Lider Büyükkılıç, “Aynı vakitte Kapadokya bölgesindeyiz. Kapadokya’nın giriş kapısı olarak nitelendirilen İncesu sonları içerisindeyiz. Burada yaptığımız İncesu’da tarihi dokuyla ilgili onarım çalışmalarıyla o bölgeye de zenginlik katacak, değişik medeniyetlerin bir destinasyonunu oluşturacak anlayış içerisinde çalışmalarımızı sürdürmekteyiz” biçiminde konuştu.
Başkan Büyükkılıç, bölgenin Ören yeri olarak ilan edilip, turizme kazandırılması için çalıştıklarını da söylediği açıklamasında, “Kayseri ticaretin tarihten beri merkezi olduğunu bir defa daha kanıtlamış, değişik medeniyetlerin her alanda zenginliğini yansıtmış, müsamahanın merkezi olarak, inançlı bir liman olarak Anadolu’nun cazibe merkezi olarak kendisinden kelam ettirmiş bir kenttir. Biz de bu kentimize ilçe belediye liderlerimizle birlikte daha âlâ noktaya taşımanın korkusuyla iş birliğini sürdürmekteyiz. Burasının Ören yeri olarak tanımlandığında ziyarete açılmış olacak” tabirlerini kullandı.
“YENİ DESTİNASYON İLE TURİZM ODAKLI EN HOŞ ÇALIŞMALARA ÖRNEK VERİLECEK”
Kayseri’nin zenginlikler kenti olduğuna işaret eden Lider Büyükkılıç, açıklamasında şunları kaydetti: “Örenşehir’imizin bedelli sakinlerine, muhtarımıza başka ayrı teşekkür ediyorum. Burada, yeni destinasyon ile turizm odaklı en hoş çalışmalara örnek verilecek. Kentimiz doğusuyla, batısıyla başka bir zenginliktir. Kapuzbaşı Şelaleleri ile Soğanlı Vadisi ile Sultan Sazlığı ile ipek yolu güzergahında olması ile Merzifonlu Kara Mustafa paşanın kervansarayının olması ile değişik inançların merkezinin olması ile Seyyid Burhaneddin ile Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet periyodu yapıtları ile kendisinden kelam ettiren bir Kayseri’nin olması bizim gururumuz, zenginliğimizdir. Sayın Valimiz başta olmak üzere emeği geçenlere teşekkür ediyoruz. Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü ve silah arkadaşlarını da bir defa daha anarken, şehitlerimize de Allah’tan rahmet diliyorum. Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılı başladı. Birçok yüzyıllara derken, Filistin’de yaşanan akınları da bir kere daha kınıyorum.”
BAŞKAN BÜYÜKKILIÇ’A “DESTEK” TEŞEKKÜRÜ
Kayseri Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Şükrü Dursun da yaptığı açıklamada, Lider Büyükkılıç’a dayanaklarından ötürü teşekkür ederek, “Bu çalışmaların yapıldığı alanda mozaik kalıntılara rastlanmıştı. Biz burada 3 yıl evvel sağ olun liderim, Büyükşehir Belediyemizin takviyeleriyle Müze Müdürlüğümüz başkanlığında kazıyı başlattık. Bu hafriyatlarda birinci bulunan alanlardan itibaren çeşitli noktalar açığa çıkarıldı. Her yıl da genişleyerek büyüyor” dedi.
MOZAİK TABANLAR, SON DEVİRDE 600 METREKAREYE KADAR ULAŞTI
Son periyotta mozaik tabanların 600 metreye kadar çıktığına vurgu yapan Dursun, “İlk baktığımız periyotlarda 300 metrekare olan mozaik tabanların son periyotta 600 metrekareye kadar ulaştığını görüyoruz. 3 bin 600, 4 bin metrekare alanda açığa çıkarıldı. Bir bütün olarak değerlendirdiğimizde burasının 4’üncü yüzyılda kanısına vardık fakat 3’üncü yüzyıla inen datalarla, daha sonraki devirlerde de kullanılan datalara ulaşıldı. Taban mozaiklerinin çok kaliteli ve nitelikli olması buranın devrinde çok kıymetli bir villa olarak kullanıldığını düşündürüyor” diye konuştu.
“BU YILKİ ÇALIŞMALARIMIZDA SONA GELDİK”
Şükrü Dursun, Kayseri’nin her noktasında farklı medeniyetin izlerini gördüklerini belirterek, “Bir tarafta asıl kabul salonu olarak gösterilen yerde Latince yazıt görüldü, bunun dışında Grekçe yazıtlar da açığa çıkarıldı. Çoğunluk olarak geometrik süslemeli mozaikler mevcut. Medeniyetler kenti Kayseri’mizin her noktasında farklı medeniyetin izlerini görüyoruz. Kültepe’ye baktığımızda 7 bin yıllık tarihe ulaşıyoruz. İncesu, şuanda bulunduğumuz bir alanda farklı bir medeniyetin izlerini yansıtıyor, buradaki mozaikler çok nitelikli. Bu yıl ki çalışmalarımızda sona geldik” tabirlerini kullandı.
Kazı çalışmalarının bilimsel danışmanlığını yapan Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Can Erpek ise “Büyükşehir Belediye Liderimize, İncesu Belediye Liderimize bize vermiş oldukları katkıdan ötürü çok teşekkür ediyoruz. Müze başkanlığımızla 2020 yılından itibaren hafriyat çalışmalarını devam ettiriyoruz” dedi.
“ROMA, BİZANS SONRASI TÜRKLER GELDİKTEN SONRA DA KULLANILMAYA DEVAM EDİLMİŞ”
Verilerin 3’üncü yüzyıla kadar indiğini, konutun Roma, Bizanslardan sonra Türklerin de kullanıldığını söyleyen Erpek, “İlk etapta 4’üncü yüzyıl düşündüğümüz birinci inşa evresinin 3’üncü yüzyıla kadar indiğini söylememiz mümkün. Yapacağımız çalışmalarda tahminen Roma içerisinde daha erken periyoda tarihlendiğine dair bilgilere de ulaşabiliriz. Şu anki bilgilerle 3’üncü yüzyılda başlamış, arkeolojik bilgilerle değerlendirdiğimizde 6’ncı yüzyıla dair bilgilerimiz var, Bizans periyodu içerisinde yapı kullanılmaya devam ediyor. Akabinde Türk İslam devri içerisinde bölgeye Türkler geldikten sonra da kullanılmaya devam edilmiş” formunda konuştu.
“İMPARATORLUK MÜLKLERİNDE MİSYONLU YÖNETİCİNİN KONUTUNA DA ULAŞMIŞ OLABİLİRİZ”
Sivil mimari örneği hakkında bilgiler veren Erpek, bir imparatorluk mülklerinden olabileceğini söz ederek, şunları söyledi: “Çok geniş bir alana yayılmış, üst seviye bir konuttan bahsediyoruz, 33 tane yerin olduğu bir konuttan bahsediyoruz, bu konutun sonlarına ulaşmış değiliz, gelecek sene de devam edecek hafriyat çalışmalarımızla şu anki konutun daha da genişleyeceğini ön görüyoruz. Epey pahalı taban mozaiklerine sahip, Kapadokya ve İç Anadolu Bölgesi’nde düşündüğümüzde bu kadar geniş bir konut tabanında zemin mozaiklerini görmüyoruz. Kapadokya bölgesinde Roma ve Bizans periyotları içerisinde çok ağır olarak imparatorluk mülklerinin olduğunu biliyoruz. Yazıtlarda Hyacinthus ismi ile karşılaşıyoruz, bölgenin yöneticilerinden, idarecilerden olduğunu düşünüyoruz, kaynakları inceliyoruz. Datalara ulaştıkça bölgede kıymetli bir üst seviye imparatorluk mülklerinde misyonlu yöneticinin konutuna da ulaşmış olabiliriz, bu türlü bir konuta bugüne kadar ulaşılmış değildi. Hafriyat çalışmalarımız gelecek yıl da devam edecek.”
MAHALLE SAKİNLERİNDEN LİDER BÜYÜKKILIÇ’A HEM DUA HEM TEŞEKKÜR
Mahalle sakinleri de Lider Büyükkılıç’a hem dua hem de teşekkür ederek, “Burası bizim köyümüz için çok büyük bir nimet oldu, sizin yeriniz başka, Allah sizden razı olsun başkanım” derken, Büyükkılıç da, “Büyüklerimiz, ‘tek çiçekle bahar gelmez, tek taş duvar olmaz’ der, daima birlikte bir şeyler yapmaya çalışıyoruz” diye karşılık verdi.