Göçebelikten yerleşik yaşantıya, avcılık ve toplayıcılıktan üreticiliğe geçilip tarıma birinci başlanılan yerler ortasında bulunan Çayönü Höyüğü’nde, yaklaşık 10 bin yıl önceye tarihlenmesiyle yalnızca bölge değil, dünya uygarlık tarihi için de büyük değer taşıyor.
1964 yılında başlatılan, 1991’de güvenlik nedeniyle orta verilen ve 7 yıl evvel yine başlatılan arkeolojik hafriyatlar, Prof. Dr. Aslı Erim Özdoğan’ın başkanlığındaki grup tarafından yürütülüyor.
TOPLAM 4 SANDIK TİPİ MEZAR
İçinde 400’den fazla bireye ilişkin kemik ve kafatasının depolandığı “Kafataslı Yapı”, mozaikli yapı “Terrazo Binası”nın gün ışığına çıkarıldığı höyükte birincisi geçen yıl bulunan sandık tipi mezarın bu yıl yenilerine ulaşıldı.
Alanda titizlikle yürütülen hafriyat çalışmalarında sandık tipi 3 yeni mezar bulundu.
Uzman grup tarafından mezarlardan en büyüğünün kapağı bugün açıldı. Mezarın toprak dolgusu ile güçlendirildiği görüldü. Mezar içerisindeki cesedin korunması maksadıyla yapılan dolgu, antropolog ve arkeologlarca hassasiyetle süpürülerek incelenecek.
Kazı lideri Prof. Dr. Özdoğan, gazetecilere, iki farklı vakit dilimine yönelik çalışma yürüttüklerini, bunların çanak çömlekli neolitik ve Birinci Tunç Çağı olduğunu belirtti.
Geçen yıl yapılan çalışmalarda milattan evvel 3 bininci yıllara ilişkin olan bir yapı ve eklentilerini tespit ettiklerini anlatan Özdoğan, “Bu yapının kuzey devamını bu sene araştırdık. Tıpkı vakitte geçen yıl bir sandık tipi mezarımız vardı” dedi.
“Mezarın bozulmadan elimize geçmesi antropolojik açıdan kıymetli. Dışarıdan çok fazla müdahale olmadığı için DNA tahlili yapma imkanı veriyor. Bir de içerisindeki buluntulara dışarıdan rastgele bir halde müdahale edilmediğini göstermesi açısından değerli. Hem arkeolojik gerecin hem de antropolojik gerecin bırakıldığı üzere bugüne ulaştığının bir cins garantisi sandık tipi mezar” açıklamasında bulunan Özdoğan, Çayönü yerleşim alanının Kuzey Mezopotamya için kıymetli bir yere sahip olduğunu kaydetti.