ANTALYA – Maraş ve Hatay merkezli sarsıntılardan sonra yaşanan personel çıkarmalara reaksiyon için Antep’teki Balıklı Meydanı’nda bir ortaya gelen Birleşik Dokuma, Dokuma ve Deri Emekçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) üyeleri, basın açıklaması yaptı. Sarsıntı bölgelerinde personellerin işten atılmalarına ve hak gasplarına karşı protestoya 6 gündür direnişte olan Ahenk Halı emekçileri de katıldı.
‘YAŞAM SAVAŞINDAKİ ÇALIŞANLARI İŞE ÇAĞIRDILAR’
Depremin vurduğu Antep, Maraş, Malatya ve Urfa üzere vilayetlerde, başta dokumacılık iş kolunda olmak üzere, yüzbinlerce çalışanın yaşadığını belirten BİRTEK-SEN Genel Lideri Mehmet Türkmen, “Depremin üzerinden şimdi bir hafta geçmeden, personeller hâlâ sokaklardayken ya da bulabiliyorlarsa çadırlarda aileleri ve çocukları ile ömür gayreti verirken, işverenler çalışanları çalışmaya çağırdı. On binlerce yurttaşımızın hayatını kaybettiği felaketin tesirleri sürüyor. Sarsıntı öncesi ve sonrasında yaşananlar, ihmallerin ve alınmayan tedbirlerin çarpıcı gerçekliğini bir sefer daha karşımıza çıkardı. ‘Deprem değil rant ve kâr tertibi öldürür’ gerçeğini maalesef bir kere daha yaşadık” dedi.
BİRTEK-SEN Genel Lideri Mehmet Türkmen BİRTEK-SEN Genel Lideri Türkmen, sarsıntı bölgesinde yaşanan personel mağduriyetlerine ait şunları söyledi:
TAZMİNATSIZ ATILMAKLA TEHDİT EDİLDİLER: Malatya’da konutları yıkılan, yakınlarını kaybeden, barınma imkânı olmadığı için ailesiyle vilayet dışına gitmiş olan çalışanlar, tazminatsız işten atılmakla tehdit edildi. Pek çok fabrikada emekçiler istifaya zorlanıyor. Pek çok fabrikada çalışanlar ailelerini bırakarak fabrikada kalmaya zorlanıyor. OSB’ler ve fabrikalar çalışma kamplarına dönüştürülmek isteniyor. Zelzeleden sonra emekçi ve işçiler can sıkıntısına düşmüşken işverenler ise bu süreci fırsata çevirme kederine düştüler. Sarsıntının vurduğu çalışanlara, bir de işverenler vuruyor.
İŞÇİLERİN ÜZERİNE KAPILAR KAPATILDI: 20 Şubat’ta 6.4 büyüklüğünde Hatay Defne merkezli bir sarsıntı daha yaşandı. Bu zelzele sırasında Antep’te kimi fabrikalarda çalışanların dışarı çıkmasına müsaade verilmedi. Çalışanlar çalışmaya zorlandı. Malatya’da 28 Şubat’ta tekrar yaşanan 5.6 büyüklüğündeki zelzele sırasında korkup dışarı çıkmak isteyen Chantuque Dokumacılık çalışanlarının üzerine kapılar kapatıldı. Birebir zelzele esnasında, Maraş’ta birinci sarsıntıda ağır hasar almış ve girilmesi yasak olan Sufle Metal isimli fabrika, personellerin üzerine çöktü. Bir emekçi öldü 4 emekçi ağır yaralandı. Zira o esnada fabrika işvereni çalışanları tehditle çalışmaya zorlayarak, içerdeki mallarını taşıtıyordu. İşverenlerin kâr hırsı zelzele dinlemediği üzere, çalışanların hayatı ve can güvenliği de kâr hırsına kurban edildi.
YÜZLERCE FABRİKADA MAAŞLAR YATIRILMADI: Antep’te Başpınar’da birçok fabrikada maaşların yatma tarihi tam da sarsıntının olduğu günlerdi. Lakin yüzlerce fabrikada personellere maaşları ya yatırılmadı ya da 2 bin-3 bin lira üzere fiyatlar yatırıldı. Zelzelenin üzerinden neredeyse bir ay geçmişken hâlâ ocak ayının fiyatını tam alamayan fabrikalar var. Birçok fabrikada ocak ayı maaşları üç-dört modül halinde yatırıldı. Şubat ayı, fiyatlara ne kadar artırım yapılacağının aşikâr olacağı ayken artırımlar açıklanmadı ve zamsız fiyatlar yatırıldı. Üçüncü aya girmişken personellerin hâlâ hangi fiyatla çalıştığını bilmediği onlarca fabrika var. Artırım açıklayan fabrikalarda ise düşük artırım dayatması yapıldı ve yapılmaya devam ediliyor. Artırımı kabul etmeyen personellere, “Çalışan çalışsın, çalışmayan istifa etsin” deniyor.
İNSANCA YAŞAMAK İÇİN DİRENİYORLAR: Canan Tekstil’de, meskeni hasarlı olan, ailesiyle köyde çadırda kalan emekçi, iki gün işe gelemediği için tazminatsız işten atıldı. Giza Halı’da ve Vista Halı’da çok sayıda personel düşük artırıma itiraz ettiği için tazminatsız işten atıldı. Ahenk Halı’da ise çalışanlar, devletin açıkladığı yüzde 54,6 minimum fiyat artırım oranının dahi verilmeyip yüzde 50 artırım açıklanması üzerine üyelerimiz iş bırakarak işyeri önünde direniş başlatmıştı. Ahenk Halı’da tek sorun düşük artırım da değil üstelik. Fiyatların bir kısmı elden ödeniyor. Kayıt dışı, sigortasız personel çalıştırılıyor. Bugün Ahenk Halı direnişinin 6’ncı günündeyiz. İnsanca çalışma şartları için direnen Ahenk Halı emekçileriyle birlikte, fabrikadaki hukuksuzluk ve hak gaspları son bulana kadar direnişimiz devam edecek. Daha pek çok fabrikada personeller ya tazminatsız işten atılıyor ya da istifaya zorlanıyor.
‘FESİH YASAĞI YARAR DEĞİL ZİYAN GETİRDİ’
Cumhurbaşkanı kararnamesiyle sarsıntı bölgelerinde 3 aylık OHAL mühletince getirilen fesih yasağının, kısa çalışma ödeneği, işsizlik ödeneği, nakdi fiyat dayanağı üzere düzenlemelerin emekçilere yararının olmadığını, tersine işverenler için yeni bir istismar imkanına dönüştüğünü belirten Türkmen, “Pandemide olduğu üzere, fesih yasağında ‘iyi niyet ve ahlak kurallarına alışılmamış davranış’ ve devamsızlık üzere münasebetlerle çalışanların tazminatsız işten atılmasını düzenleyen hususları kapsam dışı bıraktılar. Artık sarsıntı bölgesinde pek çok fabrikada personeller bu hususlardan tazminatsız işten atılıyor. Pek çok fabrikada emekçiler istifaya zorlanıyor. Şimdi kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilen emekçimiz yok” dedi.
‘DEPREMZEDE PERSONELLERE İŞ GARANTİSİ’
Türkmen, sarsıntı bölgesindeki emekçiler için taleplerini de şöyle aktardı: “Deprem sürecinde bütün emekçilere tam fiyat ödenmelidir. Bölgede işsiz kalan ve çalışamayan bütün emekçiler, kısa çalışma ve işsizlik ödeneğinden şartsız yararlanmalıdır. İşten atmalar şartsız, koşulsuz yasaklanmalıdır. Sarsıntı bölgesinde mesken kiralarının 2-3 katına çıktığı ve temel gereksinimlere gelen artırımlar da dikkate alınarak, tüm fiyatlara ek artırım yapılmalıdır. Bütün fabrikalarda emekçilere bir aylık fiyat meblağında sarsıntı yardımı verilmelidir.”