İYİ Partili Uğur Poyraz “Sahte hesaplar takip edince Twitter o hesabı askıya alıyor. Muhalefet engelleniyor” derken Siber Güvenlik Uzmanı Dr. Nafiz Ünlü de düzmece kullanıcıların gerçek kullanıcıları ‘iş yapamaz’ hale getirdiğini lisana getiriyor.
Seçime 26 gün kala toplumsal medyada uydurma hesapların artması sandık manipülasyonu tasasını büyüttü. ABD başkanlık oylamasından Brexit’e her kritik seçimde ‘trol fabrikası’nı çalıştıran Moskova’nın hayalet eli bu sefer 14 Mayıs sandığında belirdi. Uzmanlar Rusya irtibatlı hesapların Türkiye’ye yöneldiğini tespit ederken muhalefeti hedefleyen teşebbüslere karşı sıkı tedbir davetleri yapılıyor.
ABD’de Trump’ın seçildiği başkanlık yarışına Rusya’nın müdahalesi ortaya çıktı. Düzmece paylaşımlarla Clinton’ın maksat gösterildiği, doküman sızdırıldığı, seçmenin kutuplaştırıldığı Cambridge Analytica skandalıyla ifşa oldu. Moskova’nın bu sistemi AP seçimleri, İngiltere’nin AB’den ayrılması üzere birçok durumda kullandığı belirlendi. Türkiye’deki seçimler öncesi de Rus trol fabrikasının devreye sokulduğu değerlendirmeleri yapıldı.
SAHTE HESAPLARLA MUHALEFET PERDELENİYOR
İYİ Partili Uğur Poyraz “Sahte hesaplar takip edince Twitter o hesabı askıya alıyor. Muhalefet engelleniyor” dedi. Toplumsal Medya Uzmanı Ahmet Turan Han “Rus ve Macar temaslı hesaplar Türkiye’ye yöneldi. Türkçe içerik üretimi arttı” diye konuştu. Siber Güvenlik Uzmanı Dr. Nafiz Ünlü, dört paylaşımdan birinin uydurma hesaptan geldiğini belirtirken eski MİT Müsteşarı Sönmez Köksal, Rusya’nın müdahale riskinin büyük olduğuna dikkat çekti.
ABD seçimleri, İngiltere seçimleri ve Avrupa Parlamentosu seçimlerine müdahale ettiği belirtilen Rus trollerin 14 Mayıs için de mesaiye başladığı belirtildi. Sandık sathına girilmesiyle bu bahis siyasette bot hesaplar üzerinden konuşulmaya başlandı. Son gelişmeye ait ise DÜZGÜN Parti Genel Sekreteri Uğur Poyraz paylaşımda bulundu. Poyraz paylaşımında “Trollerin efendisi, iftiraların prensi, algıların bekçisi Fahrettin Altun yeniden zekasız kumpaslar peşindesin. Aklınca Twitter’ın ayarlarını bozmak için üstümüze habire bot hesaplar salıyorsun. Ziya Paşa ne demişti o meşhur beytinde: Sen herkesi kör, âlemi sersem mi sanıyorsun?” sözlerini kullandı. Poyraz’ın paylaşımı sonrası Rusya savı daha yüksek tonda dillendirilmeye başlandı. Rusya’nın toplumsal medya üzerinden seçime müdahale ettiği savunuldu.
MANİPÜLASYONLA MÜDAHALE EDİLDİ
Karar’a konuşan GÜZEL Partili Poyraz, CHP’li Onursal Adıgüzel, Siber Güvenlik Uzmanı Dr. Nafiz Ünlü ve Datailor Teknoloji’den Ahmet Turan Han toplumsal medyadaki manipülasyona dikkat çekti. Poyraz “Bunlar bizim aşina olduğumuz taktikler. Evvelce bunları FETÖ yapardı, artık özne farklı fakat mantık daima aynı” dedive şöyle devam etti: “Burada değerli bir bahis şu: Pek çok ülkede toplumsal medya manipülasyonuyla seçimlere müdahale edildiğini gördük. Cambridge Analytica vb. örnekleri hepimiz biliyoruz. Bu yapılanlar iktidarın işi midir, yoksa mevcut iktidarı kendi menfaatine gören yahut onu kendine hamile bırakmak isteyen bir yabancı ülkenin operasyonu mudur; bunu bilecek olan biz değiliz, devletin ilgili kurumları. Lakin şunu biliyorum ki biz bugün kendi devletimizin başındakilere bakıp onların bu türlü işlere kalkışmayacağına inanamıyoruz, bence zati en acısı bu.”
MUHALEFETİN GÖRÜNÜMÜ AZALTILIYOR
İktidarın denetimi kaybettiğini söyleyen Poyraz, bot hesapların muhalefetin görünürlüğünü azaltmayı hedeflediğini söyledi ve ekledi: “İktidar olguların denetimini yitirdiği için algıları yöneterek bir çıkış yolu bulmaya çalışıyor. Bot hesaplarla muhalefetin görünürlüğünü azaltmaya, bu hesaplara muhalif kimselere aitmiş görünümü vererek geçersiz gündemlerle bizi yavaşlatmaya çalışıyor. Akıllarınca şunu tasarlıyorlar: Twitter, çok sayıda botun takibe aldığı hesapları nezaret altına alıyor. Onların görünürlüğünü azaltıyor ve hatta bazen spam olarak sınıflandırıp askıya alıyor. Elhasıl istiyorlar ki kendimizi gösteremeyelim, sesimizi duyuramayalım. Kaçırdıkları bahis şu ki biz hepimiz artık şerbetliyiz. Gazeteciler, siyasetçiler, hatta sıradan vatandaşlar; hepimiz artık bağışıklık kazandık bu oyunlara.”
MANİPÜLASYONLARLA KUŞATMA
CHP Bilgi ve İrtibat Teknolojilerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Onursal Adıgüzel ise “Twitter’ı manipülasyonlarla kuşatmaya çalışan bir anlayış var. Lakin bunun geçmişte olduğu üzere yeniden sonuçsuz kalacağını düşünüyorum. Bu bot hesapları incelediğimizde çoğunluğunun Hindistan ve Pakistan merkezli hesaplar olduğunu tespit ettik. Gerisinde şu ülke var demek gerçekçi olmaz fakat bu manipülasyonları ülkemizde kimlerin yaptığını anlamak sıkıntı değil. O isimleri herkes biliyor. Biz bu manipülasyon maksatlı teşebbüsleri anlık olarak Twitter’a bildiriyoruz. Geçmişte ‘yeşil top’ hadisesiyle gündeme gelen iktidarın bu defa farklı bir metot ile bu alanda dezenformasyon eforu içerisinde olduğunu görüyoruz” dedi.
RUS VE MACARİSTAN BAĞLANTILI
Datailor Teknoloji’den Ahmet Turan Han uzun vakittir toplumsal medya izlemesi yaptıklarını belirterek bot hesaplara yönelik çalışmalar yürüttüklerini belirtti. Han “Son aylarda Rus ve Macaristan ilişkili hesapların ağır olarak TR’ye yöneldiğini tespit ettik. Bu hesaplar geçmiş içeriklerini silerek TR içerik üretmeye başladılar. Daha çok anlamsız hashtag paylaşımı yapıyorlardı, tutundurma çalışmaları sırasında. Seçim sürecine girildiğinden beri siyasi içerik üretimi artmış durumda. Bu hesapların bir kısmını Muharrem İnce kampanyaları sırasında gördük, Muharrem İnce’nin telaffuzları çok süratli biçimde trendlere sokuldu bu hesaplar aracılığıyla. Bir başka bahis bu hesapların toplu halde muhalif accountlara yönelmesi. Muharrem İnce’yi öne çıkaran kimi hesapların geçmişte AK Parti kampanyalarında kullandığını tespit etmiştik. 2021-22’de AK Parti kampanyaların kullanılan bir çok hesap eski içeriklerini silerek ince hesabına dönüşmüş durumda” vurgusu yaptı.
BOT HESAPLAR GERÇEK KULLANICIYI ENGELLİYOR
Siber Güvenlik Uzmanı Dr. Nafiz Ünlü de düzmece kullanıcıların gerçek kullanıcıları ‘iş yapamaz’ hale getirdiğini lisana getirdi. Ünlü, demokrasiye ve haber alma özgürlüğüne ziyan verildiğine değinerek ekledi:
“Bot hesapların artık çok yaygın olduğunu görüyoruz. Twitter günde 1 milyon kullanıcıyı silerek bot hesaplarla gayret ediyor. Lakin bu da kâfi olmuyor. Atılan twetlerin maalesef dörtte biri bot hesaplardan geliyor. Bilhassa bu insanların haber alma hakkını ihlal ederken birebir vakitte gerçek kullanıcıların bir bahiste görüş belirtmesinin önüne de geçiyor. Uydurma hesaplarla gerçek kullanıcılar iş yapamaz duruma düşürülüyor. Bu olay kimler tarafından yapılıyor bu mevzuda kesin bir şey söylemek epey sıkıntı. Fakat seçimlere çeyrek kala yabancı hacker yahut bâtın örgütler tarafından yapılıyor olabilir. Bu kim tarafından yapılıyorsa yapılsın ülkemizdeki demokrasiye ve insanların haber alma özgürlüğüne büyük bir ziyan verir, karşıt teper.”
HER BEŞ TRENDDEN BİRİ SAHTE
Türkiye toplumsal medyada Rusya kaynaklı düzmece hesapların toplumsal medya üzerinden seçimi etkilemeye çalışacağı argümanını konuşurken Twitter’daki manipülasyonun boyutu da ortaya çıktı. Türkiye’de seçim güvenliğine ait tedbir almayan Twitter’da bot hesapların başlattığı kampanyalar üzerinden düzmece gündem etiketleri giderek artıyor. Trendlere giren 5 gündem unsurundan en az biri uydurma.
DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine nazaran burada Twitter’ın tedbir almadığına dikkat çekiliyor. Toplumsal Medya uzmanı Dr. Tuğrulcan Elmas’ın akademik çalışmalarına nazaran Twitter güvenlik açıklarını bilmesine karşın tedbir almıyor. Indiana Üniversitesi Toplumsal Medya Gözlemevi’nde doktorası sonrası araştırma yapan Dr. Tuğrulcan Elmas’ın araştırmasına nazaran Türkiye’de uydurma gündem etiketleri 2021’de yüzde 30 ila 50 ortasında değişerek tepe yaptı. Elmas, botlar tarafından yürütülen manipülasyon kampanyalarının çoklukla AK Parti lehine göründüğüne dikkat çekerek bu ayın başında tartışma konusu olan Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun seccadeye basma fotoğrafının da botlar aracılığıyla gündeme sokulup yayılan bir manipülasyon kampanyası olduğunu söylüyor.