Doğu Anadolu fayı hakkında konuşan İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Mühendislik Fakültesi, Genel Jeoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Şamil Şen, ABD’de bulunan San Andreas ve Garlock fermuar tipi fay sınırının Elbistan fermuar tipi fay sınırı ile benzerlik gösterdiğini söyledi. ABD’li bilim insanlarının bu iki fay hakkında çalışma yürüttüğüne değinen Şen, Marmara’nın da fermuar tipi fay çizgilerine sahip olduğuna dikkat çekerek değerli ikazlarda bulundu.
DHA’nın haberine nazaran; Prof. Dr. Şamil Şen, “Doğa Anadolu fayı ile San Andreas fayının 3 boyutlu gerilme dağılımını burada görüyoruz. Görüldüğü üzere iki fay simetri hali üzere gözüküyor. Bizim fayımız sol istikametli, San Andreas fayı sağ taraflı. Fermuarın açık kısmı ve kapalı kısmı halinde birbirine iki fay benzemektedir. Marmara’da değişik kollar bulunuyor. İzmit’ten gelen Kuzey Anadolu fayı Marmara denizi içirişinde kollara ayrılıyor. Fermuar formuna benzemektedir. Dolasıyla burada da çiftli zelzele, yani son sarsıntılarımız üzere olabilir. ABD’de bu mevzuda tartışmalar var. Türkiye’de bu biçimde zelzele oldu. Bizde de çiftli sarsıntı olabilir tartışmaları var. Buradan söylemek istediğim, biz fayın düzeneğini bilirsek hem gelecekte olacak zelzeleleri, artçı zelzeleleri ve buradan elde ettiğimiz bilgilerle dünyanın rastgele bir yerinde olan zelzelesi modelleyebiliriz. Modeller çerçevesinde hasar azaltmasına yönelik çalışmalar yapılabilir. Bu modeli şu ana kadar öneren olmadı. Ben o bölgelerde çalıştığım için her iki coğrafyayı bildiğimden ötürü, bu türlü bir modelin işlediğini ileri sürüyorum. Umarım bundan sonra bunu duyan meslektaşlarımız hayata geçirir. Amerikalılar bunu biliyorlar, fermuar fay modeli 2016’da bir mecmuada çıktı. 2018’de Tibet’teki makalede çıktı” halinde konuştu.
‘MARAŞ DEPREMİNDEKİ İNCELEME İSTANBUL İÇİN DE ÖNEMLİ’
Şen, Maraş depremindeki incelemelerin muhtemel Marmara zelzelesi için kıymetli olduğunu vurgulayarak, “ABD’de çıkan New York Times gazetesinde yayımlanan bir makalede Türkiye’de olan zelzelenin incelenmesi ABD için kıymetli olduğu söyleniyor. Ben de şunu diyebilirim, Kahramanmaraş bölgesindeki zelzelenin incelenmesi muhtemel İstanbul zelzelesi için kıymetli. San Andreas fayı dünyanın en büyük doğrultu atımlı fayıdır. ABD, Kaliforniya’da Doğu Anadolu fayının iki katı büyüklüğündedir. Bu iki fayın geometrisine baktığımızda, Malatya’nın güneyinde ve doğusunda iki fay bulunuyor ve bunlar birleşiyor. Fermuar yapısı üzere duruyor. San Andreas fayını çalışanlar daha evvelce bunu biliyorlar. Bu geometriye benzeyen San Andreas fayı var. Örneğin Los Angales’in kuzeyinde San Andreas fayı geçiyor. Fermuar halinde bir yapı oluşturuyor. Amerikalılar bunu görmüşler ve diyorlar ki; ‘Kahramanmaraş’ta zelzele oldu. Los Angeles’ta yahut California’da büyük bir zelzele olursa, öteki yarar zelzele olur mu’ biçiminde tartışmalar var. O yüzden bu benzerlik onlar için önemli” dedi. (HABER MERKEZİ)