Muhammet Emin Akbaşoğlu, TBMM’de gazetecilerin EYT’yle ilgili sorularını cevapladı. Düzenlemenin pazartesi günü Meclis’e geleceğini kaydeden Akbaşoğlu, “Pazartesi günü EYT düzenlemesini Meclis Başkanlığı’na sunuyoruz. Pazartesi basın toplantısı ile ayrıntılarını açıklayacağız” dedi. Akbaşoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu bahiste pazartesi günü saat 11.00’de bir basın açıklamasıyla da EYT düzenlemesinin neleri ihtiva ettiğini, nasıl bir kapsam içerisinde olduğunu kamuoyuna duyuracağız.” cevabını verdi.”
2 milyonu aşkın kişiyi ilgilendiriyor
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından 28 Aralık’ta duyurulan EYT düzenlemesine nazaran, yaklaşık 2 milyon 250 bin çalışan yaş hududu aranmaksızın emekli olabilecek.
Erdoğan, “Yaş şartı olmadan emekliliğe imkan sağlayan düzenlemeyi eski sistemdeki SSK Bağkur emekli sandığı ayrımı olmaksızın mevcut yapıdaki herkes için geçerli kılıyoruz” demişti.
‘Aylıklarda düşüşler olacak’
BirGün muharriri Aziz Çelik ise 23 Ocak tarihli yazısında EYT yasasının Meclis’e geç sunulması nedeniyle aylıklarda düşüşler olacağına dikkat çekmişti. Emekli aylıklarının hesaplanmasında fark ortaya çıktığını kaydeden Çelik, yazısında şu tabirlere yer verdi:
“SGK’nin aylık bağlama sisteminde uzun yıllardır var olan bu sorun, düşük ve görece istikrarlı enflasyon periyotlarında değerli bir fark ve sorun yaratmıyordu. Lakin yüksek ve oynak enflasyon periyotlarında değerli bir sorun haline geldi.
Bilindiği üzere emekli aylığı hesaplanırken evvel prime temel çıkarın bugünkü kıymeti belirleniyor, akabinde bu paha aylık bağlama oranı (ABO) ile çarpılarak emekli aylığı bulunuyor. Bu hesaplama 2000 öncesi, 2000-2008 ortası ve 2008 sonrası için üç farklı sistemle yapılıyor. Prime temel yararın yeni kıymetini bulmak için (2008’den bu yana) TÜFE + büyümenin yüzde 30’u oranında bir güncelleme katsayısı kullanılıyor. Lakin sigortalının yararının yeni bedelinin hesaplanmasında son yıla ait değerli bir detay var. Son yılın çıkarına uygulanacak süreç müracaat yapılan tarihe nazaran değişiyor.
Emeklilik başvurusunu 2023 Ocak ayı ve sonrasında yapacaklara ise 2022 yılı için enflasyon oranı uygulanacak ve bunun üzerine ise Ocak 2023 emekli aylık artışları eklenecek. Böylelikle son yıl hariç güncellenmiş çıkarı 10 bin TL olan ve yüzde 50 aylık bağlama oranına tabi bir emekli için (5 bin TL) ortaya çıkan yaklaşık ölçü tabloda tabir ediliyor.
İşçi emekliliklerine Ocak 2022’de yüzde 25,44 ve Temmuz 2022’de yüzde 42,4 olmak üzere kümülatif yüzde 78,6 oranında artırım yapıldı. Emeklilik başvurusunu Aralık ayında yapanlara 2022 yılı için bu oranlar uygulanacak. Emeklilik başvurusunu 2023 Ocak ayı ve sonrasında yapacaklara ise 2022 yılı için enflasyon oranı uygulanacak ve bunun üzerine ise Ocak 2023 emekli aylık artışları eklenecek. Böylelikle son yıl hariç güncellenmiş karı 10 bin TL olan ve yüzde 50 aylık bağlama oranına tabi bir emekli için (5 bin TL) ortaya çıkan yaklaşık ölçü tabloda söz ediliyor. Görüldüğü üzere EYT gecikmeseydi ve EYT’liler Aralık 2022’de emeklilik müracaatlarını yapabilselerdi yaklaşık yüzde 8-10 daha yüksek emekli aylıkları alabileceklerdi. EYT’nin gecikmesiyle EYT’lilerin emekli aylıklarında da kıymetli bir kaybı oldu. Bu fark ömür uzunluğu devam edecek.”