ANKARA – Maraş ve Hatay merkezli sarsıntıların akabinde sarsıntı bölgesinde yaşayan çok sayıda insan farklı kentlere göçtü. İstanbul ve Ankara başta olmak üzere pek çok kentte kira fiyatları da bu süreçte ikiye katlandı.
Uzmanların ‘Büyük Marmara’ zelzelesi ikazlarının akabinde bilhassa İstanbul’da yaşayan çok sayıda kişi de riskli gördükleri konutlardan taşınma kararı aldı. 1999 zelzelesinde büyük hasar alan ilçelerden olan Avcılar’da ailesi yaşayan M.G. de bunlardan biri oldu. Maltepe’de 20 bin lira fiyatında bir mesken bulan M.G.’ye ileri tarihli taahhütname imzalatılmaya çalışıldı.
KİRALARKEN TAHLİYE DOKÜMANI TALEP EDİLİYOR
Emlakçı tarafından tahliye tarihi yazılmadan kiralama etabında imzalatılmaya çalışılan evrakta ”Her ayın birinci günü içerisinde ödemem gereken kiracısı bulunduğum … Maltepe/İstanbul adresinde bulunan taşınmaz dairenin kirasını nizamlı ödemediğim ya da kiralanan taşınmazın kendisine, içinde bulunan demirbaşlara ya da bulunduğu binanın ortak kullanım alanlarına temelli bir ziyan verdiğim takdirde rastgele bir ihtara ve ihtara gerek olmaksızın oluşan maddi hasarları onaracağımı ya da maddi bedelini karşılayacağımı, kiraladığım taşınmaz daireyi kiraya veren …’a bir bedel talep etmeden pak, hasarsız, eksiksiz ve tam olarak teslim ve tahliye edeceğimi peşinen kabul ve taahhüt ederim” sözleri yer aldı.
’10 EMLAKÇIDAN 7’Sİ ‘EVET’ CEVABI VERDİ
Yaşanan zelzelelerin akabinde Avcılar’dan daha inançlı olduğunu düşündükleri bir semte taşınma kararı aldıklarını, iki haftadır konut baktıklarını tabir eden M.G., “Emlak piyasasının berbat olduğunu biliyordum ancak ‘bu kadar olur mu’ sorusu bende oluştu. Sarsıntı dehşetiyle daha inançlı binalara gitmek istedik, yeni binaların birçoğunun iskanının olmadığını anladık. İskanı olmadığı için DASK yapılamıyor. Kiralamak da mümkün değilken iskansız kiralanıyor” dedi.
Maltepe’deki beş yıllık bir mesken ile 20 bin lira karşılığında anlaştıklarını, iki kira bedeli meblağında depozito istendiğini, taşınma masraflarıyla birlikte 100 bin liraya yakın masraf çıktığını tabir eden M.G. bu etapta kendilerine ‘Tahliye Taahhütnamesi’ imzalatılmaya çalışıldığını söyledi. Buna itiraz ettiğini ve meskeni kiralayamadıklarını söz eden M.G. yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Ev için kontrat imzalama evresine gelindiği vakit bu tahliye taahhütnamesi açığa çıkıyor. ‘İstediğimde evimden çıkacaksın’ diye bir evrak doldurmanı istiyorlar. ‘Şu tarihte evimden çıkacaksın’ yazıyor fakat o tarih kısmı boş halde imzalatmaya çalışıyorlar. Evrakta sahtecilik yapmaya çalışıyorlar. Bu başımıza gelenden sonra kiralamak için emlakçıları aramaya başladım. Peşin peşin ‘Tahliye taahhütnamesi imzalatıyor musunuz’ diye sordum. Aradığım 10 emlakçıdan 7’sinden ‘Evet’ karşılığı aldım.”
‘BU MESKENİN ALTINDA ÖLMEYEYİM’ DİYEREK DİĞER BİR MESKENE ÇIKMAK İSTERSEN ÇIKAMIYORSUN’
İki haftalık sarsıntı sürecinde baktığı konut fiyatlarının yüzde 30 oranında arttığını, ‘tahliye taahhütnamesi’ imzalamasını isteyen emlakçıyı şikâyet ettiğini belirten M.G., “İnsan büsbütün güçsüz hissettiriyor. Büsbütün orman kanunuyla yönetiliyorsun. Dava açmak için avukat kardeşimle konuştum lakin bunun sonuçlanması en az bir buçuk, iki yılı alacak” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Şu an İstanbul’da büyük bir barınma sorunu var. ‘Bu meskenin altında ölmeyeyim’ diyerek diğer bir konuta çıkmak istersen çıkamıyorsun. Çıkarsan da yasal olmayan bütün kurallara ‘Eyvallah’ çekmek zorundasın. 20 bin liralık bir yıl sonra 40 bin lira olacak. ‘Hayır bu kadar artırım yapamazsınız’ dediğinizde de o tahliye taahhütnamesi devreye girecek ve beni evimden kuracak. İnsanları o evrakla çıkarmaya çalışıyorlar.”
‘TÜRKİYE’DE RASTGELE BİR ZELZELE AVCILAR’DA HİSSEDİLİR’
Söz konusu belgeyi imzalamak istemediğini söylediğinde emlakçının, “Ben de kendimi korumak zorundayım. İster tut ister tutma. Sen tutmazsan iki gün sonra daha kârlı bir biçimde vereceğim. İki gün benim için sorun değil” sözlerini kullandığını belirten M.G., bu süreçte konut arayan depremzedelerle de karşılaştığını belirterek, “Emlakçılarda sarsıntı nedeniyle İstanbul’a gelenlerle de konuştum. İnsan duygudaşlık kuruyor. Durumu anlatmaya çalışıyorsun, hem ona hem kendine üzülüyorsun. Zati İstanbul’da kiralık meskeni gezmek için randevu dahi bulamıyorsun. Meskeni bulsan kontratı yapacak vakit kolluyorsun. ‘Seni arayacağız’ diyorlar, senin işini ve seni beğenirlerse geri arıyorlar” diye konuştu.
Ev tutamadıkları için ailesinin Avcılar’da yaşamaya devam ettiğini, anne, baba ve kardeşinin çok huzursuz olduğunu söyleyen M.G. şunları kaydetti:
“‘Türkiye’de rastgele bir zelzele Avcılar’da hissedilir’ diye bir tabir var. Yeri epeyce berbat. Avcılar Kent Meclisi’nin raporuna nazaran 17 bin yıkılması gereken bina yalnızca Avcılar’da var. Ailemin bu telaşı çok gerçek. Annemin daima başı dönüyor, meskene girerken korkuyor. Konutun alt sokağından bir şey geçince bile büyük bir korku duyuyorsun. Bununla ilgili bir tahlil üretemiyorsun zira taşınabilecek konut bulamıyorsun. Konutu yaparken materyalden çaldılar mı çalmadılar mı, yapısı ne üzere kriterleri göz arkası ediyorsun zira mesken yok.”