Ardıl Batmaz
ADIYAMAN – Maraş merkezli sarsıntıların yıkıma neden olduğu Adıyaman’da Kapalı Çarşı da hasar aldı. Dükkanların sarkan ve yere düşmüş saçakları çarşının sokaklarında yürümeyi güçleştiriyor. Adıyaman’da nadiren açık olan dükkanlar bu çarşıda bulunuyor. Çoklukla tütüncülerin açık olduğu çarşı alanında bir de giysi mağazası açık. Alper Giyim’in sahibi Eyüp Çanga, zelzelede 11 yakınını kaybetmiş. Kendi oturdukları 8 katlı apartman ise birkaç yıllık olmasına karşın sarsıntı anında göçmüş ve ailesiyle birlikte göçük altında kalmış. Çanga, başka depremzedelere nazaran biraz şanslı olduğunu söylüyor: “Bizim tek bahtımız karşımızda belediyenin ek hizmet binasının olmasıydı. Bir iki saat içinde itfaiye grupları beni ve ailemi kurtardı.”
‘ÇOCUKLARIMI BIRAKIP GELMEK KORKUTUYOR LAKİN MECBURUZ’
Depremin 16. gününde dükkanını açan Çanga, takımların hasar tespiti için gelmediğini, kendi denetimlerinde yıkılan raflar ve yere dökülen eşyalar haricinde bir hasarla karşılaşmadıklarını söylüyor. Çarşıda 28 yıldır esnaflık yaptığını belirten Çanga, “Ne memuruz ne maaşımız var. Öbür bir gelirimiz olmadığı ve hayat da devam edeceği için mecburi geliyoruz. Tabi ki korkuyoruz, artçı sarsıntılar devam ederken çocuklarımızı bir yerde bırakıp buraya gelmek bizi korkutuyor. Gözümüz daima geride lakin cebe para girmediği sürece çarkı çeviremiyoruz” diyor.
‘MEMLEKETİMİZİ BIRAKIP NEREYE GİDEBİLİRİZ?’
Adıyaman’ın en eski, en erken açan ve en geç kapanan çarşısında şimdilerde sessizlik hâkim. Çarşı’da hala içme suyuna ve elektriğe erişimin olmadığını belirten Çanga’nın Adıyaman’ı bırakıp gitmeye de niyeti yok: “Memleketimizi bırakıp nereye gidebiliriz? Biz nasıl Suriyelilere sığınmacı diyorsak tıpkı pozisyona düşeriz. Batıda bir otele yerleşip altıncı ayda dönüp sıfırdan başlayacağıma bugün sıfırdan başlarım. Hayat devam ediyor, biz kazandığımızı yiyen adamlarız. Devletimizden, Adıyaman’dan gidenlerin geri dönmesine yönelik teşvikleri sağlamasını talep ediyoruz. Burada kalan vatandaş nasıl bir hayat sürecek? Tek pencereden bakmamak lazım.”
‘BURADA YERLİ KALMADI, SATIŞLARI KOLLUK KUVVETLERİNE YAPIYORUZ’
Çarşıda bulunan esnafın birçoklarının çek ödemesi olduğunu belirten Çanga, “Buradaki esnafın hepsi küçük esnaf. Vergide dahil kolay metottaki esnaf. Buradaki esnafın yüzde 90’ı çekle çalışıyor. Ticari mesleğimizi artık bu saatten sonra düşünmemiz lazım. Devletimiz ya görmezden geldi ya ortadan kaçtı. Krediler ertelendi lakin çeklerle ilgili rastgele bir açıklama yapılmadı. Biz de dükkânı endişemizden açtık, bir lira da bir liradır bizim için. Çekleri ödeyemediğimiz vakit ticari hayatımız da mahvolacak. Esnaftan vefat edenler oldu. Allah kimseye yaşatmasın, anlatılamaz bir his var. Her gün yanıma gelen, birlikte yiyip içtiğimiz arkadaşlarımız vefat etti. Çok acı bir şey. Biz artık o denli bir duruma geldik ki, ağlayamadığımız için gülüyoruz. Geriye kalan arkadaşların da birçoklarının çek ödemesi var. Mecbur açıyorlar dükkanları. Buradaki her esnafın en az 40-50 bin çek ödemesi vardır. Bu mühlet zarfında en çok etkilenen esnaflarımız oldu zaten” dedi.
Satışları ekseriyetle kolluk kuvvetlerine yaptığını söyleyen Çanga, “Adıyaman hala hayalet kent diyebilirim. Burada yerli kalmadı, satışları kolluk kuvvetlerine yapıyoruz. Çoklukla iç çamaşırı, havlu, valiz, çorap üzere gereksinimlerini karşılamak için geliyorlar” diye konuştu.