Bernd Debusmann Jr | BBC News, Washington
Cumhuriyetçi Florida Valisi Ron DeSantis, rakipleriyle çalışma konusundaki istekliliği, önemli tutumları ve duruşu nedeniyle kimi gazeteciler ve Cumhuriyetçi gözlemciler tarafından “öze sahip Trump” ya ABD’de “Trump 2.0” olarak isimlendiriliyor.
Cumhuriyetçi Ulusal Komite’nin eski sözcüsü Doug Heye, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Trump hiçbir vakit siyasetle ilgili olmadı. O büsbütün hallerle ilgiliydi” diyor ve ekliyor:
“DeSantis mutlaka Trump’ın taktiklerini uyguluyor fakat bunların gerisinde hem siyasi hem de siyaset belirlemeyle ilgili maksatlar var.”
Bu, Florida’daki pek çok seçmene hitap eden bir imaj.
ABD’de bugünkü orta seçimler öncesinde yapılan anketler, DeSantis’in Florida’daki valilik yarışında rakibi Demokrat Parti’den rakibi Charlie Crist’e karşı rahat bir üstünlük sağladığını gösteriyordu.
Peki, kimilerinin Cumhuriyetçi Parti’nin yeni yüzü ve potansiyel olarak Beyaz Saray’daki bir sonraki Cumhuriyetçi lider olacağına inandığı DeSantis kimdir?
44 yaşındaki DeSantis, 2012’de Temsilciler Meclisi’ne seçildi. Yani ABD siyasetinde hala görece yeni bir isim. 2018’de kısa süren senatör adaylığının akabinde vali oldu.
1978’de Florida’nın Jacksonville kentinde doğan DeSantis, Yale Üniversitesi’nde tarih eğitiminden sonra Harvard Hukuk Fakültesi’ne girdi.
Harvard’daki ikinci yılında ABD Donanması’nda subay olarak görevlendirildi ve ABD Donanmasının tüzel kolordusuna atandı. Buradaki vazifeleri ortasında Guantanamo Körfezi’nde tutulan tutuklularla çalışmanın yanı sıra Irak’a konuşlandırılan seçkin ABD deniz komandoları için hukuk danışmanlığı da vardı.
DeSantis 2010 yılında ordudan terhis edilmiş olsa da ABD Deniz Kuvvetleri rezervinde hizmet vermeye devam ediyor. Mahallî bir TV muhabiri olan eşi Casey ile de bu sıralarda tanıştı.
New Yorker mecmuası, çifti ve çocuklarını “kampanya broşürü için uygun bir aile” olarak tanımladı.
Aktif misyon mühleti sona erdikten sonra DeSantis federal savcı oldu. 2012’de Florida’nın en muhafazakar bölgelerinden birinde koltuk için yarışa girdi.
Florida eyaleti çapında siyasete bu birinci adımında DeSantis temel olarak “küçük devlet” ve vergilerin azaltılması için kampanya yürüttü ve Obama idaresine karşı tesirli bir muhalefet sergiledi. İdarenin “çocukların bel ölçüsünden dünyanın ısısına kadar çabucak her konuya” müdahale etme eğilimini kınadı.
Şubat’ta Texas’ta düzenlenen bir konferansta yaptığı konuşmada “Görevim büyük ölçüde Barack Obama’yı durdurmaktı. Bunlar değerli mücadelelerdi” dedi.
ABD Kongresi’nde beş yıl geçirip burada çok sağcı muhafazakârlardan oluşan “Özgürlük Kurulu”nun oluşumuna yardımcı olduktan sonra 2018’de DeSantis, periyodun ABD Lideri Donald Trump’ın tam dayanağıyla valilik için aday olma niyetini açıkladı.
Trump’ın DeSantis’in kampanyası üzerindeki tesiri kısa müddette ve çok net bir halde ortaya çıktı.
DeSantis çocuklarıyla katıldığı bir kampanya reklamında, çocuklarından biri tahta bloklarla oynarken ona “duvarı inşa etmesini” söylüyor (Meksika hududuna daha sonra inşa edilen duvarın ön hazırlığı olarak), bir başkasına “Amerika’yı Tekrar Büyük Yap” işaretiyle okumayı öğretiyordu.
New Yorker daha sonra DeSantis’in rakibinin medya danışmanı Kevin Cate’in 30 saniyelik reklamın “Florida tarihindeki en aptalca ve en tesirli reklam” olduğunu söylediğini aktardı.
Vali olarak DeSantis
DeSantis, Ocak 2019’da Florida valisi oldu.
Bu devirde karşılaştığı en büyük zorluk 2020’de Covid-19 salgınıyla geldi. Nisan ayına kadar eyalet çapında tecrit buyruğu vermiş, yüzlerce test merkezi kurmuş, milyonlarca maske sipariş etmişti.
Ancak Nisan 2020’de, DeSantis eyaletteki kısıtlamaları kaldırmaya başladı ve Temmuz ayında – süratle artan olaylara ve sert tenkitlere karşın – okulların tekrar açılmasını emretti.
Cumhuriyetçi bir stratejist ve Trump’a Karşı Cumhuriyetçi seçmenlerin kurucusu olan Sarah Longwell BBC’ye verdiği demeçte, “Covid, o devirde ulusal akla karşı çıkan biri olarak hakikaten ismini duyurduğu yerdir. Eyalette onun duruşunu takdir eden pek çok insan var” diyor.
DeSantis daha sonra Ocak 2021’de Lider olarak vazifeye başlayan Joe Biden’ı maksat aldı.
Mart ayında katıldığı bir televizyon programında, “Ağzını her açtığında basın grubuna kelamlarını temizletmek zorunda kalan halsiz, yarı sinik bir Lider ile benim üzere dışarıda olan biri ortasındaki tezat, ben çok açık kelamlı biriyim. Söylediklerimde ciddiyim. Liderlik ederim ve işleri hallederim” diye konuştu.
Ayrıca oy kullanma cürümleri savlarını incelemek üzere bir “Seçim Hataları ve Güvenliği Ofisi” kurdu.
ABD Yüksek Mahkemesi’nin kürtaj hakkını anayasadan çıkarmasının akabinde DeSantis “milyonların dualarının” kabul edildiğini ilan etti.
DeSantis’in imzaladığı ve 15. haftadan sonra kürtajı yasaklayan bir yasa, yasal pürüzlerle karşılaştı ve şu anda eyalet yüksek mahkemesinde inceleniyor.
DeSantis ayrıyeten göçmenleri siyasi bir şovun kesimi olarak kullanmakla suçlanıyor.
Cumhuriyetçi Ulusal Komite’nin eski sözcüsü Heye, DeSantis için “Kültür savaşçısı olarak başrol oynamaya istekli” diyor.
“Trump’a Karşı Cumhuriyetçi Seçmenler” isimli kümenin kurucusu olan Longwell de, DeSantis’in tartışmalı siyasetleri üzerinden medyayla girdiği çabanın, onu siyasi yıldız olarak parlatabileceğini belirtiyor.
“Medya onu fecî buluyor ve o da bunu seviyor. Trump’tan öğrendiği bir diğer şey de bu. Medyayı kızdırırsanız, hakkınızda çok konuşurlar ve bu da isminizi güçlendirir, hayranlarınızın sadakatini kazanmanıza yardımcı olur.”
Cumhuriyetçi Parti’nin yeni başkanı mi?
DeSantis şu ana kadar 2024’te başkanlığa aday olma niyetini açıklamadı ve yalnızca 2022 seçimleri için Florida yarışına odaklandığını söyledi. Buna karşın, Trump’ın tekrar aday olmaması halinde ya da aday olsa bile Cumhuriyetçilerin önde gelen adayı olabileceği tarafında spekülasyonlar yapılıyor.
Bazı anketler DeSantis’in Florida’da yapılan kamuoyu yoklamalarında 2024’teki mümkün bir yarışta Trump’ın önünde olduğunu ve ülke genelinde de Trump’la başa baş bir yarış içinde olduğunu gösteriyor.
Trump ile DeSantis ortasındaki potansiyel rekabet, Trump’ın ondan çeşitli lakaplarla kelam etmesiyle de kendisini gösterdi ve bu muhafazakarların reaksiyonuna yol açtı. Lakin bir gün sonra Trump, açıkça desteklemese de DeSantis’in kazanma ihtimalinin yüksek olduğunu kabul etti.
Longwell, 2020’deki seçimlerde Trump’a oy veren seçmen kümeleriyle yaptığı anketlerde, Trump’ın yarışta olmaması halinde kimi aday görmek istedikleri sorulduğunda DeSantis’in “açık orta bir numaralı isim” olduğunu söylüyor. Ona nazaran, DeSantis’in bu senaryodaki mümkünlük için “kendini konumlandırdığına” inanmakla birlikte, adaylık için Trump’ı yenip yenemeyeceği “belirsizliğini koruyor”:
“DeSantis’in Trump’ı teğe bir alt edebilecek güce ya da yeteneğe sahip olduğundan emin değilim. Onu Cumhuriyetçi Parti’nin geleceği olarak gören pek çok insan var. Lakin bunu varsayım etmek için şimdi çok erken. Onu ulusal sahnede şimdi hiç görmedik.”