Yurttaşın içinde yüzdüğü borç seviyesini gösteren datalar, iktidarın ekim ayında Meclis’e getireceği ve dar gelirlilerin bütün borç sıkıntılarını çözecekmiş üzere sunduğu paketi ziyadesiyle aşıyor.
İşte öne çıkan ayrıntılar:
İcrada patlama: Yeni icra düzenlemesiyle 5 milyona yakın ailenin 2 bin liraya kadar olan borçlarının icradan düşeceği belirtiliyor. Bununla 9 milyon icra belgesinin tasfiye edileceği lisana getiriliyor. Lakin yalnızca ocak-ağustos devrinde icra ve iflas dairelerine toplam 5.6 milyon yeni belge geldi. Yeni gelen belge sayısı geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 25 arttı. İcra dairelerinde derdest bulunan belge sayısı ise son bir yılda 1.4 milyon artarak 24 milyon 94 bine çıktı.
Yeni vergi kapıda: Ailelerin borçlu olduğu şirketler, icraya verdikleri alacaklarını muhasebe kayıtlarında sarfiyat gösterecek ve vergiden düşecek. Böylelikle borcu kamu üstlenecek. 2022 bütçesinde istisna ve muafiyet üzere münasebetlerle bu yıl için vazgeçilen vergi fiyatı (vergi harcaması) 335.9 milyar TL olarak açıklanmıştı. Lakin haziranda ek bütçenin görüşmeleri sırasında bu toplam 241.3 milyar lira olarak duyuruldu. Böylelikle vazgeçilen verginin 94.6 milyar lirasının yine toplanmasına karar verildi. Artık yurttaşın 30 milyar lira seviyesindeki icralık borcunun tasfiye edileceği, bu borcun da kamu tarafından karşılanacağı açıklandı. İktidar vergiden tekrar vazgeçmiş oldu. Fakat bütçe istikrarının tutturulabilmesi için vazgeçilen verginin, diğer kalemlerden karşılanması gerekiyor. Vazgeçilen vergi, yurttaşın öteki cebinden çıkacak.
33 milyar TL: 1 milyona yakın yurttaşın varlık idare şirketlerine (VYŞ) devredilen 2 bin 500 liraya kadar olan icralık borçları devlet tarafından karşılanacak. Bu şirketlerin tahsil etmeye çalıştığı toplam borç 32.9 milyar lira. 2 bin 500 lira, bu borç dağı karşısında “devede kulak” kalıyor.
Kredi kartı: Yurttaşın bankalara ve finansman şirketlerine olan toplam borçları 1.2 trilyon lira. Bu borcun 972 milyar lirası ferdi (konut, araba, ihtiyaç) kredilerinden, 313 milyar lirası da kredi kartı borçlarından oluşuyor. Yalnızca bir haftada tüketici kredilerinde 6.5 milyar lira, kredi kartı borçlarında ise 7.4 milyar lira artış yaşandı. Yurttaşın vadesinde ödeyemediği için bankalar tarafından icraya verilen takipteki borçları 29.4 milyar lira. Yalnızca 6 ayda 856 bin kişi bankalara borcunu ödeyemediği için takibe alındı.
4.1 milyon kişi: Bankalar tarafından kredi kartı, tüketici kartı borcunu ödeyemedikleri için evvelki yıllarda yasal takibe alınan ve borcunu hâlâ ödeyememiş olanların sayısı 4.1 milyon. Yurttaşın bankalara, finansman şirketlerine, VYŞ’lere ve TOKİ’ye olan toplam borcu ise 1.3 trilyon lira seviyesinde. Yurttaşın bankalara olan borcunda yıl başından bu yana 259 milyar liralık, toplam borçlarında ise 261 milyar liralık artış oldu.