Ahmet Boyacıoğlu
Makoto Shinkai’nin yönettiği “Suzume”, 2002 yılından bu yana ana müsabakaya seçilen birinci canlandırma sineması. Geçen yıl Japonya’da gösterime giren ve büyük ticari muvaffakiyet kazanan sinema, 2011 yılında Japonya’da meydana gelen zelzele ve tsunamiden esinlenerek ortaya çıkmış. Sinemanın ana karakterleri liseli bir kız, üç bacaklı bir sandalye ve konuşan bir kedi. Genç kız, üç bacaklı sandalye ile birlikte büyük bir solucanın çıktığı kapıları kapatarak zelzeleleri önlemeye çalışıyor. Üç bacaklı sandalye de aslında güzel bir genç. Makus niyetli kedi onu sandalyeye dönüştürüyor. 118 dakikalık büyük bir görsel şölen, çağdaş bir masal. İnsan ister istemez sinemanın bütçesinin ne kadar olduğunu, kaç kişinin ne kadar müddette bu türlü bir sineması gerçekleştirdiğini merak ediyor. Kesinlikle izlenmeli.
Festivalin sonuna yaklaşırken açılış sineması hakkında da birkaç cümle yazayım. Berlin ve Cannes üzere büyük şenliklerde açılış sinemalarının seçimi daima külfetlidir. Öncelikle ünlü isimlerin oynadığı bir sinema bulunmalıdır. Üstelik sinemanın üretimci ve direktörünün ikna edilip müsabaka dışı gösterimi kabul etmeleri ve de sinemanın yıldızlarının açılış merasimine katılmaları sağlanmalıdır. Bir de izleyicilerin sineması beğenmesi gerekir ki bu biraz zordur. Rebecca Miller’in yönettiği “O (Kadın) Bana Geldi” (She Came to Me) bir romantik güldürü olarak sunuldu izleyicilere. Bu benim anlamakta zorluk çektiğim bir terim. Hem romantik hem de güldürü. Nasıl oluyorsa? İzleyicilerin neye gülüp neye gülmedikleri de farklı bir husus. Berlin’de basın gösterimlerinde bizim gülümsemekte zorluk çektiğimiz sahnelere herkes kahkahalarla gülüyor. Sanıyorum biz Türkiye’de gülmeyi yavaş yavaş unutuyoruz.
She Came to Me (2023) Neyse, biz sinemamıza dönelim. “O Bayan Bana Geldi”, biraz New York’tan insan görünümleri olarak tanımlanabilir. Son operası başarısız olduğu için depresyona girmiş bestekar (Peter Dinklage), kafayı kiliseye takmış bir psikoterapist (Anne Hathaway) ile evli. Buradaki komiklik Anne Hathaway’in uzunluğunun 1.73 cm, Peter Dinklage’nin ise 1.35 olması. (Dikkatimi çekti, Peter Dinklage Ercan Kesal üzere bakıyor) Çiftin bir de bayanın birinci kocasından olma 18 yaşında bir oğulları var. Bir ailemiz daha var sinemada. Bir mahkemede stenograf olarak çalışan ırkçı bir adam, eşi ve 16 yaşındaki kızları. Birinci ailenin oğlu ile ikinci ailenin kızı birbirlerine aşık olunca sıkıntılar başlıyor. Bir de bardan topladığı erkekleri teknesine atan römorkör kaptanı bayan ekleniyor takıma. Bu bayana bağlı olarak bir operanın besteleniş öyküsü var lakin detaylarını yazmayacağım, hem çok romantik hem de çok yabanî. İnsan her sinemadan bir şeyler öğreniyor. Ben de bu sinemada ABD’de kimi eyaletlerde kızların 16, hatta 14 yaşında evlenmesinin yasal olduğunu öğrendim. Eyaletlerin ismini yazmayacağım, zira Türkiye’den evlilik çeşitleri başlayabilir. Ben sebep olmayayım(!). Sonuçta alışılmış ki çok âlâ oynanmış lakin epey saçma bir senaryoya sahip, sabun köpüğü ile patlamış mısır ortasında gidip gelen bir sinema “O Bayan Bana Geldi”. Sinemanın sonunda psikoterapistin mesleğini bırakıp rahibe olduğunu da yazayım ve bu mevzu kapansın.
Bir evvelki sineması “Undine” ile 2020 yılında yarışta yer alan Christian Petzold, bu yıl da “Kızıl Gök” (Roter Himmel) ile Berlin’e geri dönüyor. Bu ‘Berlin’e geri dönme’ bana ilişkin değil, burada çok sık duyduğumuz bir kelam. Şenlik programına seçilen birçok sinema için kullanılıyor. Bir defa şenliğe seçilince ikinci, üçüncü sinema ile şenliğe katılmak çok doğal karşılanıyor. Biraz devre mülkçülük üzere. “Kızıl Gök”, Kuzey Almanya’da deniz kenarındaki bir kasabada beş kişi ortasında geçen bir sinema. Açıkçası birinci 80 dakika hayli sıkıldığımı söyleyebilirim. Lakin sonra senaryo o denli bir yere gitti ki sinema bittiğinde herkes koltuğuna yapışıp kaldı. Yanımda Alin Taşçıyan oturuyordu. “Bu hoş finali izlemek için 80 dakika beklemek zorunda mıydık?” diye sordum. Bilen bilir, Alin çok hazır karşılıktır. “Tatlıya ulaşmak için yemeği bitirmek gerek” dedi.