Hatay Büyükşehir Belediye Lideri Lütfü Savaş, sarsıntılarda kentte yaşanan yıkımın nedeniyle istifayı düşünüp düşünmediğinin sorulması üzerine “Yıkılan binaların hepsi büyükşehire bağlı değil, zira ruhsatı ilçe veriyor. 9 yıldır bunun yetkisi bende değil ilçelerde. 11 ilçe iktidara mensup. İstifa etmesi gerekirse herkesin etmesi lazım. 10 tane büyükşehir belediye liderinin istifa etmesi lazım. Burada yıkılan ilçeler, beldeler istifa etmesi lazım. Aldığı kararlardan ötürü iktidarın istifa etmesi lazım. İstifa edilecekse daima birlikte edelim. 1 ay sonra yargıya başvuralım” cevabını verdi.
Habertürk Televizyonu’nda Mehmet Akif Ersoy’un programına katılan Hatay Büyükşehir Belediye Lideri Lütfü Savaş, zelzelelerin vurduğu kentin durumunu anlattı ve soruları yanıtladı.
6 Şubat’ta günü merkez üssü Maraş olan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki sarsıntıya konutunda yakalandığını aktaran Savaş, “İki dakika müddetince balkonda durmaya çalıştık. Orada durmak zordu. Eşimle birlikteydik. Birlikte aşağıya indik, otomobile bindik bir daha sallandık. En azından pantolon, gömlek ve ceketimizi alıp, Antakya’ya indik” diye konuştu.
Antakya ilçesinde büyük bir yıkım olduğunu belirten Savaş, “Antakya’da fevkalade yıkım vardı. İtfaiyeye gidebildim. Enkazdan çıkanlar, sağ kalanlarla birlikte iş makinalarını çalıştırdık. Yalnızca şunu yapabildik: Süratli çıkartabileceğimiz, balkona çıkabilmiş, camdan alabileceğimiz insanları almaya çaba ettik. İki gün bu türlü geçti. Birbirimize ulaşmakta zorlanıyorduk. 109 kişi, büyükşehir belediyesinden hayatını kaybeden kardeşimiz var. Yakınları enkazda kalan var. Ailesinden hayatını kaybeden beşerler var” dedi.
‘ADETA KÜÇÜK MAHŞERİ YAŞADIK’
“Hala internet ve telefonun çekmediği yerler var. Birinci 2 gün telefon ve internetten faydalanamadık. Vali beyefendiyle görüşebilmek için birbirimizin yanına gidiyorduk. Küçük mahşer günü yaşadık” diyen Savaş, “İlk gün battaniye bulmak insanlara mucize üzereydi, çadır bulmak da öyleydi. Daha sonra tuvalet gereksinimi doğdu. Artık banyo ve ısıtıcı muhtaçlığı var. 1,5-2 saat evvel 5 şiddetinde yeniden sarsıldık. Hal bu türlü olunca beşerler meskenine giremiyor. Çadır kentler kurmak istiyoruz. Herkes çadır, konteynır istiyor. Defne, Antakya’da yüzde 85 insanların konutu oturamayacak durumda” sözlerini kullandı.
‘EVİM BAYAĞI HASAR GÖRDÜ, YIKILMASI LAZIM’
Kendi konutunun yıkılacağını aktaran Savaş, “Şehirdeki meskenim maalesef şu anda yıkılacak. Bayağı hasar gördü. Yıkılması lazım. Ben öteki bir arkadaşımın meskeninde oturuyorum. Orada pek hasar yok. Konutlar manzarada sağlam olduğunu bildiğimiz halde herkes korkuyor. O zelzelenin şiddetini yaşayan beşerler daha sonra 4 zelzelesi yaşayan beşerler kapalı ortama girmekten imtina ediyor. Bu tedirginlikte de haklılar” dedi.
Evinin hasar görmesiyle ilgili soru üzerine bir müteahhitten aldığını lisana getiren Lütfü Savaş, “Ben müteahhit değilim. Güvendiğim müteahhitti lakin o kadar şiddetli üç sarsıntıdan sonra konutta bir şey yoktu. Dördüncü sarsıntıda hasar oldu. Aldığımız müteahhidin hiçbir binası yıkılmadı. Bu üst üste sarsıntıları hakikaten de sallanırken görmek lazım. Benim müteahhitten aldığım meskenlerde yıkım olmadı. Hasar gördü natürel ki” halinde konuştu.
Uzun müddettir belediye başkanlığı yaptığını hatırlatılması üzerine Savaş, “2009’da Antakya Belediye Lideriydim. 2014’ten itibaren büyükşehir belediye lideriyim. Hatay’da 76 belediye vardı 2014 yılına kadar. Büyükşehir Yasası çıktıktan sonra 15 belediyeye düştü. Merkez ilçede ben belediye lideriydim, öteki ilçe ve beldelerden sorumlu değildim. Antakya ve öteki belediyelerin her tarafının hudutlarında şu anda zelzele oldu. Yalnızca Antakya’da yıkım olmadı. İskenderun, Samandağ, Kırıkhan, Hassa’da. Yıkım en çok Antakya’da zira jeofizikçilere nazaran yeri sağlam olmayan yer Antakya” sözlerini kullandı.
‘ANTAKYA’NIN TABANIN SAĞLAM OLMADIĞINI BİLİYORDUK LAKİN TEK BİLEŞEN BELEDİYE DEĞİL’
“Antakya’nın yerin sağlam olmadığı daha evvel bilmiyor muydunuz” sorusuna karşılık veren Savaş, şunları söyledi:
“Biliyordum. Sarsıntı konusu, meskenlerin yakılması konusunun 4 bileşeni var. Müteahhit ve müteahhit firmanın çizdirdikleri var. Belediyeye getirip projeyi inceletiyorsunuz. Belediye inceledikten sonra ruhsat veriyor. Ruhsattan sonra Etraf ve Şehircilik Bakanlığı yapı kontrol ruhsatı veriyor. Müteahhit ile kontrol firması inşaatı birlikte yapıyor. Bu işin kefaleti yapı kontrol firmasında. Burada tek bileşen belediye değil. Müteahhit firma, yapı kontrol firmaları, belediye ve hükümet var. 2013 yılına kadar bütün firmalar kendi odalarına gidip inşaatı inceletiyorlardı. Elektrik, statik, mimari kısmını inceletiyorlardı ondan sonra belediyelere geliyordu. Ancak 2013’ten itibaren iktidar bunu kaldırdı. Yalnızca belediyelere projeyi getirip onaylatıp inşaata başladılar. Yıkılan binaların hepsi büyükşehire bağlı değil, zira ruhsatı ilçe veriyor. 9 yıldır büyükşehir belediye lideriyim, bunların hepsinin ruhsatı ilçelerde.”
‘İMAR AFLARI YÜZÜNDÜN MÜTEAHHİTLER KAÇAK KAT ÇIKIYOR’
“Her tarafta bina yıkıldı, bütün bunların sorumluluğu hükümet, belediyeler, yapı kontrol firmaları ve müteahhitler. Bunun hesabı verilecekse herkesin vermesi lazım. Burada hükümet de sorumlu. Son çıkardıkları imar affıyla 205 bin başka ünite affedildi. Müteahhitler de bina yapmak için proje yaptırıyor, iki kat da kaçak çıkıyor. ‘Nasıl olsa ruhsat almasam da af çıkıyor’ diyor. Binanın statiğini, çimentosunu, demirini ona nazaran ayarlıyorsunuz. Ancak kaçak katı çıkınca alttaki kat üstteki tartısı kaldırmıyor.”
‘RÖNESANS REZİDANS’IN RUHSATINI BEN VERMEDİM’
(Yıkılan Rönesans Rezidans’ın müteahhidiyle ilgili “Bu arkadaşımız nitekim idealist bir insan. Büyük ihtimal koşullarına uygun yapmıştır, sarsıntı yönetmeliğine nazaran yapmıştır” açıklamasının sorulması üzerine) “Bu arkadaşımız mimarlar odası lideriydi. Ben onu lider iken tanıyorum. O vakit Antakya Belediye Lideriydim. Orası 64 beldenin bir adedinin sonları içindeydi. 2011’den itibaren büyükşehir yasası konuşulunca beldelerde inşaat furyası koptu. Bunların hiçbirisi benim kontrolümde değildi. O ruhsatları ben vermedim. Ekinci Belde Belediyesi verdi. Müteahhidi sorduklarında zelzelenin büyüklüğünü anlatabilmek için bunları konuştum. Yüzde 85 oturulamayan bina varsa bunun sorgulanması lazım, sarsıntı yönetmeliğinin elden geçirilmesi lazım.”
‘İLÇE VE BELDELERDE TEKNİK ADAM BULMAK GÜÇ, 2013’E KADAR ODALAR İNCELİYORDU’
“2013 yılına kadar bütün odalar, bütün projeleri inceliyordu. Bu odalardaki arkadaşlar da deneyimliydi. Çok daha rahat projelere hakim oluyorlardı. İlçeler ve beldelerde teknik adam bulmak güç. Buralarda bu işleri çok âlâ inceleme talihleri yok. Lakin 2013’e kadar bütün bu odalar projeleri inceleme talihine sahip olsaydı, tahminen de 10 vilayette yıkım bu kadar olmayacaktı. Beldelerde teknik adam olmadığı için yanlışsız dürüst. Her işi bir şahsa yaptırıyorsunuz. Niye odalar devre dışı bırakıldı? Müteahhitler daha süratli, rahat hareket etsin diye. Bunları 1 ay sonra evraklarıyla anlatırım. 1 ay sonra dedim zira yıkılmış bir belediyeden bahsediyoruz. 1995 yılında devraldığımız binanın arşivi yok. Arşivi topluyoruz.”
‘İSTİFA EDİLECEKSE HERKES İSTİFA ETMELİ’
(“İstifa etmeyi düşünüyor musunuz, istifa etmesi gerekenler olduğunu düşünüyor musunuz” sorusu üzerine) Kent şu anda o kadar sıkıntı durumda ki, bırakıp kaçmak olmaz. 9 yıldır bunun yetkisi bende değil ilçelerde. 11 ilçe iktidara mensup. İstifa etmesi gerekirse herkesin etmesi lazım. 10 tane büyükşehir belediye liderinin istifa etmesi lazım. Burada yıkılan ilçeler, beldeler istifa etmesi lazım. Aldığı kararlardan ötürü iktidarın istifa etmesi lazım. İstifa edilecekse daima bir arada edelim. 1 ay sonra yargıya başvuralım. Kim haksızsa ceza alsın, bu kendim için dahil.” (HABER MERKEZİ)