Dün Mısır’ın Şarm el Pir kentinde başlayan COP27 İklim Doruğu’nda bugün ve yarın önderler iklim gayelerini açıklayacak. Tepenin açılış konuşmasını Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi yapıyor. Sisi’nin akabinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres iştirakçilere hitap edecek.
Guterres, Temmuz’da Almanya’nın başşehri Berlin’de düzenlenen Petersberg İklim Diyaloğu’nda, iklim krizine karşı harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Seçeneklerimiz, toplu aksiyon yahut toplu intihar. Bu karar bizim elimizde” demişti.
Zirveye Fransa, Almanya, İngiltere ve birçok Avrupa Birliği ülkesinin başkanları katılırken; Çin, Rusya, Hindistan ve Avustralya başkanları katılmayacak.
Brezilya’da geçen hafta devlet lideri seçilen Luiz Inaciao Lula da Silva’nın da tepede olması bekleniyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Lideri Joe Biden ise Cuma günü Mısır’a gideceği bildiriliyor.
BM’nin yıllık iklim değişikliği tepesi, dün konut sahibi Mısır’ın ülkelere “taahhüt çağından uygulama çağına” geçme daveti yapmasıyla başladı.
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) tepe öncesi yayımladığı raporuna nazaran, global sıcaklığın bu yıl 1850-1900 yılları ortasındaki “sanayi öncesi döneme” kıyasla yaklaşık 1,15 derece artması bekleniyor.
Aynı vakitte son 8 yıl dünyadaki en sıcak yıllar olarak kayıtlara geçebilir.
Bugün yapılacak konuşmalar sırasında gelişmiş ülkelerin karbon emisyonlarını azaltma planlarını açıklaması beklenirken birçoğu iklim krizinin tesirlerini şimdiden hissetmeye başlayan gelişen ülkelerin uğraş ve kayıp-hasar takviyesi için finansman taleplerini yineleyeceği düşünülüyor.
Çok sayıda bilim insanı, dünya önderlerinin Paris Mutabakatı’nın global sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlama hedefine ulaşmak için geç kaldığını ve COP27’de ne olursa olsun bu hududun altında kalmanın mümkün olmadığına inanıyor.
COP27’de konuşan WMO Lideri Petter Taalas, “Atmosferde o kadar yüksek karbondioksit düzeyi var ki, Paris Muahedesi’nin 1,5 derece ile sınırlama gayesine zar sıkıntı erişilebiliyor. Birçok buzul için artık çok geç ve erime binlerce olmasa da yüzlerce yıl devam edecek. Bunun da su güvenliğine kıymetli tesirleri olacak” dedi.
BBC’ye konuşan BM yetkilisi Simon Stiell ise tepede alınan kararlar doğrultusunda 1,5 derece amacının hala mümkün olduğunu söyledi.
Eski İngiltere Başbakanı Johnson konuştu
Eski İngiltere Başbakanı Boris Johnson, bu sabah New York Times gazetesi tarafından düzenlenen bir aktiflikte konuştu.
Boris Johnson, İngiltere’nin net sıfır karbon emisyonu gayeleri konusunda çok telaşlı olduğunu ve bu yüzden doruğa katıldığını belirtti.
Johnson, “Bu net sıfır çalışmalarında güçsüz olmanın ve Putin’in güç şantajına boyun eğmenin vakti değil” dedi ve kelamlarına devam etti:
“Bu yeşil teknolojiyi, rüzgar gücünü ve pak yeşil tahlilleri ikiye katlamanın tam vakti.”
COP27’de neler gündemde olacak?
Toplantı öncesinde, katılacak olan ülkelerden güncellenmiş, tezli ulusal katkı beyanı sunmaları istendi.
Bunu şimdiye kadar yalnızca 25 ülke yaptı.
Türkiye bu ülkelerden biri değil.
COP27 üç farklı mevzuya odaklanacak:
- Emisyonları azaltmak
- Ülkelerin iklim değişikliğine hazırlanmasına ve gayret etmesine takviye olmak
- Bu faaliyetler için gelişmekte olan ülkelere teknik takviye ve finansman sağlamak
COP26’da sonuca ulaşamayan kimi hususlar ise tekrar gündeme getirilecek:
- Kayıp ve hasar finansmanı
- Küresel bir karbon piyasasının kurulması – emisyonların eser ve hizmetlere olan tesirlerini global olarak fiyatlandırmak
- Kömür kullanımını azaltmaya yönelik taahhütleri güçlendirmek
Ayrıca cinsiyet eşitliği, tarım ve biyoçeşitlilik üzere bahislerde odaklanmış görüşmeler ve duyurular için temalı günler de olacak.
BM iklim tepeleri nedir ve neden kıymetli?
BM İklim Dorukları, global sıcaklık artışını sınırlamak için dünya başkanlarını her yıl bir ortaya getiren bir konferans.
Bu tepelere Conference of the Parties (COP), yani Taraflar Konferansı ismi veriliyor.
Zirvelere 1992 yılında birinci BM iklim mutabakatına imza atan ülkeler katılıyor.
Dünya, beşerler tarafından üretilen, çoğunlukla petrol, doğal gaz ve kömür üzere fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan emisyonlar nedeniyle ısınıyor.
BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCC) nazaran global sıcaklıklar şimdiye kadar 1,1 santigrat derece arttı ve 1,5 dereceye hakikat ilerliyor.
IPCC, sıcaklıkların 1850 düzeyinin 1,7 ila 1,8 derece üzerine çıkması durumunda dünya nüfusunun yarısının hayatı tehdit eden ısı ve neme maruz kalabileceğini öngörüyor.
Bunu önlemek için 194 ülke, global sıcaklık artışlarını 1,5 derece ile sınırlamak için “çabaları sürdürmeye” kelam vererek 2015 yılında Paris Mutabakatı’nı imzaladı.