Ahmet Boyacıoğlu
Bir sinema şenliği direktörünün en değerli vazifesi şenliği görünür kılmak ve üzerinde konuşulmasını sağlamak olmalı. Berlin de bu mevzuda her vakit çok başarılıdır. Yıllar evvel şenlik Rolling Stones ile ilgili bir belgesel ile açılmış, alışılmış ki kümenin bütün üyeleri de açılışta hazır bulunmuştu. Kim bu türlü bir habere kayıtsız kalabilir? Her yıl ünlü sinema oyuncularının ve direktörlerinin yanı sıra, ilgi çekeceği kesin olan birtakım isimler bir halde şenliğe dahil ediliyorlar. Önümüzdeki yıl İngiliz Kraliyet Ailesi’nin baş belaları Harry ve Meghan Berlin’e gelirlerse hiç şaşırmamak gerek.
Bu yıl üzerinde çok konuşulan isimlerden biri Boris Becker. Genç jenerasyonun ismini bile duymadığı Becker 1980’lerde kazandığı turnuvalarla ulusal kahraman ilan edilen bir tenis yıldızıydı. Doğal olarak tenis bir yaştan sonra sona eriyor, fakat hayat devam ediyor. Aslında Boris Becker epeyce şanssız bir ünlü. Hiçbir vakit boyalı basının sayfalarından inmedi ancak daima skandallarla anıldı, aşk hayatı da, vergi dairesiyle başının belaya girmesi de daima manşetlere düştü. Ünlü olmak ile rezil olmak ortasında ince bir çizgi var daima. (Halbuki bizde olsa vergi borçlarını siler, bir de idare şurası üyeliği ayarlardık, gül üzere yaşayıp giderdi. Almanya bu mevzuda çok nankör.) Becker birkaç ay evvel İngiltere’deki bir hapishaneden salıverildi ve Almanya’ya döndü. “Boom Boom, Dünya Boris Becker’e Karşı” isimli belgesel şenlik programında gösterildi ve Alman basınının ağır ilgisini çekti. Becker basın toplantısında ‘Hata yaptım mı? Evet. Bu salonda hayatında hiç kusur yapmadığını sav eden biri varsa ayağa kalksın’ demiş. Hoş kelam. Bu ayağa kalkma konusunu herkes bir düşünmeli.
Ana Yarış’ta yer alan Rolf de Heer imzalı Avustralya imali “Dostluğun Kurtuluşu” (The Survival of Kindness) çok değişik, bir o kadar da tuhaf bir sinema. Çölün ortasında bir kafesin içinde mevte terk edilmiş kara derili bir bayan sinemanın ana kahramanı. Başlangıçta ‘Burası neresi?’ diye düşünüyor insan, halbuki dünyadaki rastgele bir çöl olabilir, ya da çölleşmiş öbür bir yer. Uzun müddet kafesin içindeki bayanı ve çölde birbiriyle boğuşan karıncaları izliyoruz. Büyük karıncalar küçükleri öldürüyor, sonra da bırakıp gidiyor. Bayanın kafesten çıkmayı başarmasıyla distopik bir seyahat başlıyor. Bir salgın hastalığın yok ettiği köyleri, terk edilmiş meskenleri, ölmüş eşini kucağında tutan, yüzü yara bere içinde yaşlı bir adamı, köprülere asılmış insanları, açık mezarları, çürümüş cesetleri görüyoruz. Gaz maskesi takmış silahlı adamlar kafeslerdeki kara derililere azap ediyorlar, taş atıyorlar. Sinemada hiç diyalog yok, esasen konuşulacak bir şey de yok, zira savaş, şiddet ve azabın kendi lisanı var. Son sahnede iki kişi birbirlerine bir şeyler anlatmaya çalışıyor, lakin farklı lisanlar konuştukları için anlaşamıyorlar. İzleyiciler de alt yazı olmadığı için bir şey anlamıyor, tam da dünyanın şimdiki hali üzere. İzlenmeye bedel.
Güney Afrikalı John Trengove’un yönettiği “Manodrome” başrollerini Jesse Eisenberg ve Adrien Brody’nin paylaştığı bir Amerikan sineması. Maddi kasvet çeken, sevgilisi karnı burnunda gebe, başı karışık, yalnız ve kızgın Uber şoförü Ralphie’yi tanıyoruz evvel. Belanın kokusu her yerde. Ralphie bir arkadaşının ortaya girmesiyle erkekliği yücelten, biraz da bayanlardan ağızları yanmış bir tarikata katılıyor. Baba – oğul münasebeti üzerine konseyi tuhaf bir topluluk bu. ‘Baba Dan’ (Adrien Brody) tarikatın yöneticisi, yeni üye gençler ‘oğul’ olarak isimlendiriliyorlar. Tarikata iştirak bir merasimle ve kovboy sinemalarında sığırlara vurulan damganın benzerinin sağ kola vurulmasıyla gerçekleştiriliyor. Kendilerini kurban olarak gören ve bayanı şeytanlaştıran hastalıklı beşerler var karşımızda. Bu toksik erkekliğin baskı altına alınmış karanlık taraflarıyla de sinema ilerledikçe tanışıyoruz. Sonra ortaya bir tabanca çıkıyor ve kan gövdeyi götürüyor.
Bazı sinemalar vardır, bir direktöre ya da klasikleşmiş bir sinemaya adanırlar. Bu sinema de Martin Scorsese’ye ve “Taxi Driver”a bir saygısızlık örneği olarak kabul edilebilir. Uzak durun.