Çatışmaların iki haftadır devam ettiği Sudan’dan 23 Nisan’da tahliyesine başlanan birinci Türk kümesi evvelki gece İstanbul’a ulaştı. Yaklaşık 24 saat süren güçlü bir kara seyahatiyle başşehir Hartum’dan komşu Etiyopya’ya taşınan Türk vatandaşları, ulaştıkları Gondar kentinden uçakla Etiyopya’nın başşehri Addis Ababa’ya taşındı. Buradan da THY’ye ilişkin uçaklarla İstanbul Havalimanı’na getirildiler. 301 bireyden oluşan ikinci kafilenin de dün sabah İstanbul’a varmasıyla Türkiye’ye dönen vatandaşların sayısı 684’e ulaştı. Havalimanında gazetecilere yaşadıklarını anlatan Türklerin ortak vurgusu “çok korktukları” oldu:
ZORLU BİR SÜREÇTİ
* 25 yıldır Hartum’da yaşayan ve ticaretle uğraşan Abdülrezzak Şahan: “Zorlu bir süreçti, ülkemize kavuştuğumuz için memnunuz. Sudan çok sıkıntı günler geçiriyor, umarım düzelir. Başşehir büsbütün kuşatılmış durumda. Çatışmalar epeyce ağır. Konutlarımızda kalarak kendimizi muhafazaya çalıştık.”
* Mehmet Mehdi Gergin: “Yollar çok bozuktu. Aracımız bozulduğu için değiştirmek zorunda kaldık. Çok korktuk, lakin Etiyopya’da havalimanına geldikten sonra rahatladık. Gözümüzün önünde vurulanlar oluyordu. ‘Ateşkes’ dediler ancak o denli bir şey yok. Kurşunların ortasından nasıl geldiğimizi biz de bilmiyoruz.”
İŞYERİM YAĞMALANDI
* Hartum’da ticaretle uğraşan Osman Atilla: “Sudan nitekim çok sorunlu ve karışık. Ticaretle uğraşıyordum, işyerim yağmalanmış durumda. Bizi Etiyopya’ya götürdüler fakat orası da karışık. Orada da iç savaş var. Öbür alternatif olmadığından bizi Etiyopya üzerinden getirdiler lakin bir savaşın içinden başka bir savaşa gittik. Çok şükür sağ salim geldik.”
İNŞALLAH DÜZELİR
* Mobilya dalında çalışan Naci Akgün: “Şartlar çok ağırdı. Tıpkı anda bütün ülkeler vatandaşlarını çıkartmak istiyor. Birtakım kasvetler yaşandı lakin bunlar olabilecek şeylerdi. Etiyopya hududunda 3-4 saat oyalandık. Sonra bir 4 saat daha karayoluyla devam ettik. Geceyi askeri tesiste geçirdik. Sabah bizi yakınlardaki bir havalimanına götürdüler. Oradan da Etiyopya Havayolları’na ilişkin uçakla Addis Ababa’ya naklettiler. Sudan’da sokak savaşları devam ediyor. Orası hoş bir ülke, inşallah düzelir ve biz de geri döneriz.”
BİR AYDIR KONUŞULUYORDU
* Hartum’da dokuma işi yapan Şükrü Tapan: “Olayların başlayacağı bir aydır konuşuluyordu, son 10 günde çok şiddetlendi. Konutlarımızda yedi gün sorun çektik. Bizim için en büyük kaygı, geride kalan birçok insan var. Biz birinci kafileyiz. Orada daha en az on kafile var.”
* Emekçi olarak çalışan Mehmet Kazan: “Çok sıkıntı günlerdi. Savaşı sahiden yaşadık, meskenlerde kalarak korunduk. Olaylar birden patlak verdi. Dört gündür yollardayız. Tahliye süreci biraz zorluydu lakin çok şükür yeterli geçti. Artık Hatay’a gideceğim.”
DEVRİK BAŞKAN ÖMER EL BEŞİR NEREDE
SUDAN ordusu, bir müddettir nerede olduğu tartışılan devrik başkan Ömer El Beşir’in 15 Nisan’da çatışmalar patlak vermeden evvel hapishaneden askeri hastaneye sevk edildiğini açıkladı. Ordu, Beşir ve beraberindeki yaklaşık 30 kişinin, hekim tavsiyesi üzerine polis eşliğinde Hartum’daki Kober hapishanesinden alınarak hastaneye götürüldüklerini bildirdi. Açıklama, orduyla çatışan paramiliter güç Süratli Takviye Kuvvetleri’nin (HDK) hapishaneye yönelik akın teşebbüsü sonrası geldi. Sudan’ı 30 yıl boyunca yöneten Beşir, halk ayaklanması sonucu 2019’da devrilmişti.
DESTEKÇİLERİ KAÇTI
Ordunun açıklamasına inanmayan HDK ise insanlığa karşı hata işlemekle suçlanan Beşir’in tekrar iktidara getirilmek için kaçırıldığını savunuyor. Bu ortada Kober hapishanesinde tutulan savaş hatalısı Ahmad Harun’un beraberinde Beşir periyodundan diğer isimlerle mahpustan kaçtıkları ortaya çıktı. Bir ses kaydı yayınlayan Harun, çatışmalar nedeniyle hapishanede güvenlik ve yiyecek ıstırabı yaşandığını, bir defa işler hale geldiğinde adalete tekrar teslim olacaklarını söyledi. ÖMER EL BEŞİR, Memleketler arası Ceza Mahkemesi tarafından Darfur’da soykırım yapmakla suçlanmış, hakkında tutuklama buyruğu çıkartılmıştı.
DSÖ ALARM VERDİ
HASTALIK DOLU TESİSİ MİLİTANLAR ELE GEÇİRDİ
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ); kolera, kızamık, çocuk felci ve öbür bulaşıcı hastalık örneklerinin tutulduğu Hartum’daki bir laboratuvarın HDK savaşçılarının denetimine geçtiğini duyurdu. DSÖ’nün Sudan temsilcisi Nima Saeed Abid, hastalık örnekleri ve başka biyolojik gereçlerin bulunduğu laboratuvarın durumuyla ilgili, “Yaşananlar son derece tehlikeli, zira laboratuvarda çocuk felci, kızamık, kolera örnekleri var” dedi. Örgüt, “büyük bir biyolojik risk oluştuğu” ihtarında bulundu.