Dünya çapında yaklaşık üç milyon beşerde, multipl skleroz (MS) olarak bilinen çoklu doku sertleşmesi hastalığı var. Bilim insanları, tedavisi olmayan bu hastalığa yol açan bir nedeni ortaya çıkardıklarını düşünüyor. Bu, neredeyse herkesin yakalanabileceği bir virüs. Pekala, MS hastalığı nedir? MS hastalığının belirtileri nelerdir? MS hastalığı kimlerde görülür? MS hastalığı nasıl tedavi edilir? Ölümcül MS hastalığın tedavisi var mı? Ayrıntılar haberimizde…
MS HASTALIĞI NEDİR?
Bağışıklık sistemi bedeni dışarıya karşı korurken kendi hücrelerini tanır. Lakin bilinmeyen nedenden ötürü sistem bozulduğunda, bağışıklık sistemi kendi hücrelerine bilhassa de hudut iletimini sağlayan beyin ve omurilikteki hücrelere karşı hücum düzenler.
Beynin bedene gönderdiği elektrik sinyalleri sayesinde hareket ve uyum sağlanır. Hudut hücrelerini koruyan ve misyonlarını yerine getirmelerine yardımcı olan, hudut hücrelerinin etrafındaki örtü üzere kılıflara miyelin ismi verilir. Bağışıklık sistemi miyelin kılıflarına saldırdığında ‘plak’ ismi verilen hasarlı bölgeler oluşur. Bunun sonucunda yürüme, konuşma, görme üzere aksiyonlarda bozulmalar olabilir, bunlara MS atakları denir.
Ancak miyelin katmanı kendini tekrar yeniler ve hastalar günlük hayatına geri döner. Ataklar 1 hafta, 3 ay, 1 yıl üzere farklı vakitlerde olabilir. Her MS hastası için atak mühletleri farklıdır. Günümüzde ilaçlar, fizik tedavi ve öbür prosedürlerle ataklar önlenebilmekte, sayısı ve şiddeti azaltılabilmektedir.
MS hayatı tehdit eden bir hastalık değildir. Birtakım hastalarda ileriki yaşlarda hareket ve kimi bilişsel kayıplara rastlanabilir. Hastalığın kesin tedavisi olmasa da günümüzde tıptaki gelişmeler, erken teşhis ve hekim denetiminde alınacak tedbirler, yaşanan meşakkatleri azaltmakta.
MS HASTALIĞININ BELİLTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın birinci belirtileri birkaç gün içinde ortaya çıkar; alevlenmeler ve düzelmelerle seyreder. Başlangıç periyotlarında tam bir düzelme gösterirken, az sayıda hastada baştan itibaren düzelmeler olmaksızın kötüleşme kelam konusu olabilir.
MS belirtileri, şiddet ve seyir tarafından hastadan hastaya çok büyük değişiklikler gösterebilir. Birtakım hastalarda değişik hastalık tabloları art geriye ortaya çıkar, daha sonra tam ya da kısmi güzelleşme görülür. Belirtiler etkilenen hudut sistemi bölgesine nazaran farklıdır.
Bunlar ortasında halsizlik, karıncalanma, uyuşma, duyu eksikliği, istikrar bozukluğu, çift görme, görme azlığı, konuşma bozukluğu, titreme, kol ve bacaklarda sertlik, güçsüzlük, idrar kaçırma yahut yapamama, erkeklerde cinsel güç azlığı sayılabilir. Tanımlanan belirtilerin bir ya da birkaçına birlikte rastlanabilir.
MS HASTALIĞI KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Öncelikle MS hastalığı ölümcül bir hastalık değildir. Bu mevzuda yapılmış pek çok çalışma vardır. Bu çalışmalarda ortalama ömür mühleti açısından MS’lilerle sağlıklı bireyler ortasında kıymetli bir fark olmadığı ortaya konmuştur. MS’de bulaşıcılık kelam konusu değildir.
Multiple Skleroz (MS) genç insanlarda nörolojik nedenli engelliliklerde birinci sırayı almaktadır. Hastalık çoklukla gençlerde, bayanlarda, sosyo-ekonomik seviyesi yüksek toplumlarda, kentlerde yaşayan eğitim seviyesi yüksek bireylerde görülen bir hastalıktır.
MS’li bireylerin, tedavi için aldıkları kimi ilaçların tesiriyle enfeksiyon hastalıklarına karşı direnme güçleri azalır. Bu nedenle hastaların teneffüs yolları enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları üzere hastalıklara öteki insanlardan daha fazla yakalanma eğilimleri vardır.
MS, bir akıl ya da ruh hastalığı olmayıp, tıbbi olarak büsbütün bir hudut sistemi hastalığıdır. MS kalıtsal bir hastalık değildir. Ailelerinde MS bulunan bireylerin MS’e yakalanma eğilimi az da olsa vardır.
MS HASTALIĞI NASL TEDAVİ EDİLİR?
MS hastalığı tedavisi bireye özel olmalı ve kesinlikle erken devirde başlamalıdır. Hastalık ekseriyetle 20-50 yaş ortasında görülmektedir. MS hastalığı ne kadar erken başlarsa o kadar sert seyretmektedir. MS atağı geçiren hasta hayatı boyunca diğer bir atak geçirmeyebileceği üzere değişken sıklıkta atak yaşayabilmektedir. Ataklar halinde görülmediği ve düzelmeye müsaade vermeyen daima ilerleyen formları çok daha ağır ilerlemektedir. MS’in ataklarla başlayıp daha sonra orta vermeden devam eden tipleri de mevcut. MS hastalığının tedavisine ataklar sırasında gecikmeden başlanmalıdır. Erken periyotta başlanan MS hastalığı tedavisi hastalığın ileride hasar bırakmasını engellemektedir.