Afrika ülkesi Sudan’da 2021 yılındaki askeri darbeden beri ülkeyi ortaklaşa yöneten iki güç, resmi ordu ve paramiliter yapı Süratli Takviye Kuvvetleri (HDK) ortasındaki tansiyon 15 Nisan’da silahlı çatışmaya dönüşmüşü.
Bölgedeki tansiyon ikinci haftasına girerken evvelki akşam ilan edilen 72 saatlik ateşkese karşın birtakım bölgelerde çatışmalar sürüyor. Sudan Sıhhat Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya nazaran meyyit sayısı 460’a yükseldi.
Çatışmaların bilhassa ordunun karargahı ve Cumhuriyet Sarayı etrafında ağırlaştığı öğrenilirken, bölgedeki görgü şahitleri sivil halkın yiyecek ve su aramak için meskenlerinden çıktığını fırınlar ve bakkallar önünde uzun kuyruklar oluşturduğunu belirtiyor.
HER İKİ TARAF DA ZAFERİ GARANTİLEYEBİLECEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR
BM’nin Sudan elçisi Volker Perthes New York’ta düzenlenen BM Güvenlik Kurulu toplantısında, çatışmadaki her iki tarafın da zaferi garantileyebileceklerine inandıklarını bu nedenle de çatışmayı sona erdirecek önemli bir müzakere için şimdi bir işaret olmadığını belirtti.
TAHLİYELER DEVAM EDİYOR
Sudan’da taraflar ortasında 72 saatlik ateşkesin akabinde birçok ülkenin tahliye çalışmaları hızlandı. İngiltere Savunma Bakanlığı, tahliyelere ait yaptığı açıklamada, “Dışişleri, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kalkınma Ofisi’nin Sudan’daki sivil Birleşik Krallık vatandaşlarının tahliyesine takviye veren birinci askeri uçak, Kıbrıs İngiliz Kuvvetleri’nin dayanağıyla Kıbrıs’a iniş yaptı. Birleşik Krallık vatandaşlarının inançlı bir yere taşınmasına yönelik çalışmalar devam ederken, bu gece ve yarın boyunca öbür uçuşlar da gerçekleştirilecek” tabirlerini kullandı.
DENİZ YOLUYLA TAHLİYE OPERASYONU
Suudi Arabistan, Sudan’ın doğusundaki Kızıl Deniz’e kıyısı olan Port Sudan’dan gemiyle Cidde’ye vatandaşlarını ve öbür milletlerden sivilleri taşıdı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Suudi Arabistan Krallığı tarafından Krallık Liderliğinin direktifleri doğrultusunda yürütülen tahliye çalışmalarının devamı olarak, bugün Sudan Cumhuriyeti’nden Cidde kentine bir gemiyle 13 Suudi vatandaşı ve 1674 kişi tahliye edildi” denildi.
ALMANYA, 120 KİŞİYİ ÜRDÜN’E TAHLİYE ETTİ
Almanya Silahlı Kuvvetleri Harekat Komutanlığı, 120 kişinin Sudan’dan Ürdün’e götürüldüğünü ve Almanya uçuşunun planlandığını bildirdi. Komutanlığın resmi toplumsal medya hesabından yapılan açıklamada, “Almanya Silahlı Kuvvetleri’nin Sudan’dan gelen A400M uçağı, tahliye edilecek yaklaşık 120 bireyle birlikte Ürdün’e iniş yaptı. Daha sonra Almanya’ya yapılacak seyahat için hazırlıklar yapılıyor” denildi.
TÜRKİYE’YE ULAŞTILAR
Sudan’dan tahliye edilen 189 Türk vatandaşı Türkiye’ye döndü. Etiyopya’nın başşehri Addis Ababa’dan akşam saatlerinde havalanan ve Türk vatandaşlarını taşıyan uçak, 01.10’da İstanbul Havalimanı’na indi.
Türk vatandaşları, İstanbul Havalimanı’nda çiçeklerle karşılandı. Sudan’dan tahliye edilen Türk vatandaşları evvel karayoluyla Addis Ababa’ya götürülmüştü. Sudan’daki Türk vatandaşlarının tahliyesi için THY’ye ilişkin ikinci bir uçağın da Etiyopya’ya vardığı bildirildi.
“KRİZ BÖLGEYE YAYILABİLİR” UYARISI
Avrupa Birliği (AB) Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell,krizin bölgeye yayılabileceği ihtarında bulunarak, “Sudan’da krizin büyümesini göze alamayız zira bu tüm Afrika’yı derinden sarsabilir.” açıklamasında bulundu.
“YILLARCA SÜRECEK ACILARA NEDEN OLABİLİR”
BM Genel Sekreteri António Guterres ise ülkede yaşananların yalnızca Sudan’ın geleceğini tehlikeye atmadığını ve hudutların ötesine sıçrayabilecek ve yıllarca büyük acılara neden olabilecek olayların fitilini ateşleyebileceği ihtarında bulundu.
BİYOLOJİK TEHLİKE RİSKİ
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), başşehir Hartum’daki Ulusal Halk Sıhhati Laboratuvarı’nın ordu yahut RSF güçleri tarafından ele geçirildiğini ve laboratuvar çalışanlarının tesisten kovulduğunu açıkladı.
Laboratuvarda kızamık ve kolera patojenleri ile öteki tehlikeli hususların bulunduğunu tabir eden DSÖ, Hartum’da “yüksek Biyolojik Tehlike riski” olduğunu duyurarak, laboratuvarın kimin denetiminde olduğuna dair bilgi vermedi.
TARAFLAR ORTASINDAKİ ANLAŞMAZLIK
Sudan ordusunun başında Egemenlik Kurulu Lideri Orgeneral Abdulfettah el-Burhan bulunurken, RSF ise kurulun lider yardımcısı Orgeneral Mohammed Hamdan Dagalo tarafından yönetiliyor. Ordu ile RSF ortasındaki tansiyon, 5 Aralık 2022’de sivil hükümete geçişin ve demokratik seçimlerin önünü açması emeliyle imzalanan “çerçeve anlaşmada” RSF’nin büsbütün orduya entegre edilmesini içeren ıslahattan kaynaklanıyor. El-Burhan RSF’nin ordudan bağımsız bir güç olarak hareket etmesine daha fazla müsamaha göstermeyeceğini belirterek derhal orduya katılmasını, Dagalo ise bunun sivil bir idare ile gerçekleştirilmesini istiyor.
RSF, eski idarede Darfur’daki isyancılara karşı savaşmak için kurulmuştu.