“Asrın felaketi” olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen vilayetlerin ziraat odası liderleri, AA muhabirine, afet bölgesindeki çiftçilerin durumuna ve beklentilerine ait değerlendirmede bulundu.
Kahramanmaraş Ziraat Odası Lideri Mehmet Çetinkaya, zelzeleden her kesim üzere çok fazla çiftçinin de etkilendiğini belirterek, “Şu an yerde faaliyet yok. Hayvan yemi koordineli olarak geliyor.” dedi.
Üreticilerin yakın tarihlerde ödemesi gereken borçlarının bulunduğuna işaret eden Çetinkaya, “Borçların ertelenmesi ve yine yapılandırılması istikametinde talebimiz olacak. Yine bir hayat kurmak için buna gereksinim var. Üretimin devamlılığı için yeni kredilerin ve takviyelerin de sağlanması lazım. Çiftçiler, elindeki nakitle konutunu yine kurmaya çalışacak.” sözlerini kullandı.
Hatay Ziraat Odası Lideri Selahattin Yalman, zelzelenin akabinde ziraî üretimde sorun olmadığını bildirdi. Bölgedeki çiftçinin her hususta desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Yalman, şöyle konuştu:
“Tarımsal üretimde sorun yok, bölgede bir ay sonra yaz devri için üretim başlayacak. Sulama konusunda dert yaşayabiliriz, yer altı barajlarının durumunu şimdi bilmiyoruz, bunun için önlem alınmalı. Hatay iktisadı bu periyot tarım dalına kaldı. Bu nedenle çiftçinin her manada desteklenmesi gerekiyor. Bilhassa çiftçilerin borçları konusunda çalışma yapılmasına muhtaçlık var.”
Adıyaman Ziraat Odası Lideri Mehmet Salih Şahan da birçok çiftçinin zelzeleden etkilendiğini fakat üretimi engelleyecek bir durum bulunmadığını söyledi.
Çiftçilerin traktör başta olmak üzere gereçlerinin büyük hasar gördüğüne dikkati çeken Şahan, “Özellikle traktör konusunda dayanak bekliyoruz. Ayrıyeten şu an ahırı olmayan hayvanlar için çadır kurma çalışmaları hızlandırılmalı. Borçlarımız için de bir düzenleme talep ediyoruz.” değerlendirmesini yaptı.
Malatya Ziraat Odası Lideri Yunus Kılınç, bölgede insanların besin muhtaçlıklarının karşılanabilmesi için üretimin devam etmesi gerektiğine işaret ederek, üretim sürecinde su kasveti yaşanabileceğini lisana getirdi.
Adana Yüreğir Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan, Adana’da çiftçilerin üretimini engelleyecek bir durum olmadığını belirterek, ziraî faaliyetlerin sarsıntıdan etkilenmediğini söyledi.
Bölgede nisan-mayıs periyodunda mevsimlik emekçi sorunu yaşanabileceğini vurgulayan Doğan, bunun için şimdiden tedbirler alınması gerektiğini bildirdi.
Doğan, üreticilerin çeşitli bahislerde ödemelerde bulunmaları gerektiğini tabir ederek, “Çiftçilerin bankalara ve Tarım Kredi’ye borçları var. Bu borçların bir yıl faizsiz ertelenmesi üretici için son derece olumlu bir karar olacaktır.” dedi.
Şanlıurfa Ziraat Odaları Vilayet Uyum Konseyi Lideri Hikmet İpar da çiftçinin üretmesinin önünde bir mani olmadığını fakat maddi taraftan zahmetler yaşandığını anlattı.
Hayvancılık yapılan Siverek’te derme çatma ahırlardan kimilerinin yıkıldığını fakat büyük bir sorun olmadığını vurgulayan İpar, şunları kaydetti:
“Devletimizin küçükbaş ve büyükbaş hayvancılığa verdiği takviye çiftçimizi tam kurtarmayabilir. Bu sebeple biz 2023 mazot ve gübre takviyesinin de bu yıl verilmesini istiyoruz. Birebir biçimde devletimizden daha evvel verdikleri üzere bu yıl da kuraklık hasar tespiti sonucunda ziyan gören çiftçilerimize takviye sağlanmasını talep ediyoruz.”
– “Mazot-gübre dayanağı artırılmalı, ödemeler erkene alınmalı”
Osmaniye’ye bağlı Kadirli Ziraat Odası Lideri ve Osmaniye Vilayet Uyum Şurası Lideri Hanifi İspir ise bölgelerindeki köylerde ziraî manada bir zayiat bulunmadığını ve çiftçilerin üretimine devam ettiğini söyledi. İspir, “2023 mazot ve gübre dayanağının bu yıl yatırılmasını ve mazot, gübre, yem, tohum üzere girdi fiyatlarının aşağı çekilmesini istiyoruz.” dedi.
Gaziantep Ziraat Odaları Vilayet Uyum Heyeti Lideri Cuma Yiğit, kentte zelzelenin akabinde çiftçinin üretimine mani bir durum bulunmadığını lakin birtakım köylerde konutların yıkıldığını vurguladı.
Diyarbakır Ziraat Odaları Vilayet Uyum Heyeti Lideri Mehmet Cevat Kanıt de vilayette ziraî üretim yapılamayacak bir durumun bulunmadığını bildirdi.
Üretimi artırmak için çiftçilere takviye verilmesi gerektiğini vurgulayan Kanıt, “Esnafa ve tüccara yönelik olduğu üzere çiftçilere yönelik de projeler yapılmalı. Mağdur olan çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi’ye kredi borçları en az bir yahut iki yıl faizsiz ertelenmeli. Çiftçilerimize verilen mazot-gübre dayanağı artırılmalı ve ödemeler erkene alınmalı.” tabirlerini kullandı.
Kilis Ziraat Odası Lideri İbrahim Kara, bölgede çiftçilerin üretimini gerçekleştirebilmesi için öncelikle ruhsal dayanağa muhtaçlık duyduğunu söyledi.
Çiftçilerden kimilerinin traktör ve ekipmanlarının göçük altında kaldığı bilgisini veren Kara, şu değerlendirmede bulundu:
Kahramanmaraş’a bağlı Elbistan Ziraat Odası Lideri Mehmet Ali Bulut, bölgede üretim ıstırabı bulunmadığına işaret ederek, mazot ve gübrenin daha uygun fiyata verilmesinin çiftçi için çok yararlı olacağını belirtti.
Elazığ Ziraat Odaları Uyum Heyeti Lideri Murat Zilayaz da sarsıntıdan sonra Malatya’dan çok fazla çiftçinin Elazığ’a geldiğini bildirdi.
Kentte çiftçilerin faaliyetlerine daha verimli devam edebilmesi için bölgeye sağlanan dayanakların artırılması gerektiğini vurgulayan Zilayaz, “Mazot ve gübre dayanağının nakit olarak verilmesi bizim için çok yararlı. Takviyelerin artması çiftçiyi rahatlatacaktır.” dedi.