Çiftçiler, son devirde artan girdi maliyetleri nedeniyle güç günler yaşıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) çiftçilere, üretim için gerekli olan hammaddeyi fiyatsız veriyor. İBB üreticiye, fide, gübre, zirai takviye, naylon, damlama üzere her türlü gereç dayanağı verirken, hasat toplamak da çiftçiye kalıyor. Yani dayanak İBB’den, emek çiftçiden…
İlki Pendik-Göçbeyli köyünde, ikincisi Silivri-Değirmenköy’de gerçekleştirilen ‘Hasat Bayramı’ bu yıl Sarıyer-Gümüşdere Köyü’nde gerçekleştirildi. Köylüler, belediyeden aldıkları dayanakla sebze-meyve üretmenin memnunluğunu yaşıyor.
5 milyon 461 bin dekarlık bir yüz ölçümüne sahip İstanbul’da toplam 750 bin dekar tarım alanı, 262 bin dekar mera alanı, 6 bin dekar nadas alanı ve 2 milyon 406 bin 880 dekar orman alanı bulunuyor. 750 bin dekarlık tarım alanında ‘Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı 4 bin çiftçi üretim yapıyor.
İBB, artan girdi maliyetlerinin giderek ağırlaşan yükünü azaltmak maksadıyla İstanbul’da birinci kere 2020 yılında yazlık zerzevat fidesi dayanağı başlattı.
“BELEDİYENİN TEŞVİKİYLE ÇİLEK EKİYORUZ”
Belediyeden üretim dayanağı alan çiftçi Ferit Berber, Sarıyer’deki bahçelerine belediyenin teşvikiyle çilek ektiklerini anlattı. Daha evvel hiç çilek ekmediklerine değinen Ferit Berber şöyle konuştu: “Burası çilek fidesi ekiminde pilot bölge olarak seçildi. Çilek ekin dediklerinde biraz düşündük, zira çilekten hiç anlamıyorduk. Yapabilir miyiz diye çok kaygı ettik; lakin sağ olsun belediyedeki arkadaşlar çok yardımcı oldu. Fideleri ve gereken tüm ekipmanı fiyatsız verdiler, üstelik ekerken bize yardım da ettiler. Şu an çilekte birinci hasadı yapıyoruz ve çok heyecanlıyız. Bu fideler 4-5 sene kadar burada kalacak. İBB’den, çilek bahçemiz için buraya 2 bin 800 fide, 2 top naylon, 3 top damlama geldi. Zirai gübreler de geldi. Yani burada her türlü takviyesi belediye sağladı.”
“PAZAR FİYATININ YARISINA SATIYORUM”
Bir başka üretici Gülşen Karatay ise belediyeden takviye alarak ürettiği zerzevatları pazarın yarı fiyatına vatandaşa sattığını belirtiyor. Karatay, “Biz evvelce de üretim yapıyorduk. Fakat, belediyenin gönderdiği fidelerden daha kaliteli eserler alıyoruz” diyor.
Geçen sene de kışlık fide takviyesi aldığını belirten Karatay şöyle konuşuyor: “Bizler bu formda desteklenirsek ömrümüz yettiğince üretmek isteriz. Üretici olarak hem bizler kazanıyoruz hem de vatandaş organik gıdayı ucuza yemiş oluyor. Geçen sene karnabahar, lahana, marul fiyatları fırlamıştı. Kıvırcık ve marulun tanesi 18 TL’den satılırken, ben bahçemde 7 TL’ye sattım. Tekrar karnabahar 25-30 TL iken, ben burada adedini 10 TL’den sattım. Zira, biz belediyeden dayanak görüyoruz, bunu da fiyatlara yansıtıyoruz.”
Bir dönümlük serasına belediyeden domates, biber, patlıcan fidesi aldığını söyleyen Karatay, “Yine belediye 4 çuval gübre, 4 top damlama verdi. Daha ne olsun. Gerekli olan tüm ekipmanları verip ‘emek sizden’ dediler; biz de ürettik. Allah’a şükürler olsun, çok kaliteli bir eser alacağız bu yıl. Allah, İBB’den razı olsun. Onları parayla satsalar bizim gücümüz yetmez almaya, belediyenin verdiği gübreyi sorduk burada çok kaliteli ve değerli bir gübreymiş. 15 kilosu 700 TL dediler. Bizim almamız mümkün değil fakat çiftçiyi destekleyen bir belediyemiz var” dedi.
BETONA DİRENEN 170 MAHALLE
Başkan İmamoğlu, 2020 yılından bu yana İstanbullu çiftçilere verdikleri fiyatsız fide dayanağının meyvelerini, yeniden üreticilerle birlikte topladı. İmamoğlu, İstanbul’un tarımda üreten bir yer iken; betona dayalı rant iktisadının, üretimi baltaladığını vurguladı. Lider İmamoğlu konuşmalarına şöyle devam etti: “Bugün bu betonun akınlarına karşın, aslında kırsal özelliği ağır basan 170 mahallemiz var hâlâ İstanbul’da, direniyor. İşte buralarda bizim ana misyonlarımızdan birisi ‘hem yeşil alanlarını korumak hem tarım alanlarını korumak hem de hayvancılığı geliştirmek’. Üreticimizi bu manada desteklemek. Türkiye’deki ekonomik süreç, insanlarımızın hayatını nitekim çok zorlaştırıyor. Üretmelerini zorlaştırıyor. Mazot, gübre, fide, tohum, yem olmak üzere arka arda gelen artırımlar, herkesin bu manada sahiden belini büküyor. Başka taraftan; kentlerde yaşayan yurttaşlarımızın da yoksulluğu, alışveriş yapabilme kapasitelerini darlaştırıyor. Artık meyve-sebzeye, ne yazık ki uzaktan bakar hale geldi vatandaşlarımız. Geçen gün pazar geziyorum, kirazın kilosu 20-25 TL. Yani, bu insanlarımız konutuna nasıl meyve götürecek, nasıl sebzesini götürecek? Bir yandan bunlara dönük önlem almaya çalışıyoruz.”
ÇİFTÇİYE VERİLEN DESTEKLER
İBB, çiftçiye verdiği takviyesi yıllar içinde artırdı. Yazlık fidelere ek olarak kışlık fide dağıtımına da başlayan İBB’nin, tarım ve hayvancılıkla uğraşan üreticilere 2020’de verdiği 7 milyon TL’lik yardım ölçüsü; 2021’de 14,9 milyon TL’ye, 2022’de ise 30,3 milyon TL’ye ulaştı.
• 2020 yılında;
– 8 ilçe 73 mahallede 3 milyon 475 bin yazlık zerzevat fidesi dağıtıldı.
– Çiftçiye toplam 7 milyon TL dayanak verildi.
• 2021 yılında;
– 15 ilçede 608 çiftçiye, 9 milyon TL pahasında toplam 4 milyon 111 bin yazlık fide dağıtıldı.
– 12 ilçede 504 çiftçiye bir milyon TL kıymetinde toplam 4 milyon 428 bin 600 kışlık zerzevat fidesi takviyesi dağıtıldı.
– 9 ilçe 237 çiftçiye 517 bin TL pahasında bin 175 torba silajlık mısır tohumu dayanağı verildi.
– Bin 200 küçük ölçekli balıkçıya bir milyon 71 bin 548 TL bedelinde tekne bakım materyali takviyesi verildi.
– 16 ilçede 473 küçükbaş hayvan üreticisine 3 milyon 257 bin 352 TL kıymetinde bin 180 ton küçükbaş hayvan yemi dayanağı verildi.
2021 yılında çiftçiye verilen toplam dayanak 14 milyon 927 bin 440 TL.
• 2022 yılında;
– 11 milyon 352 bin 157 TL kıymetinde toplam 4 milyon 777 bin 765 yazlık zerzevat fidesi, 15 ilçede bin 130 çiftçiye dağıtıldı.
– 15 ilçede 885 çiftçiye bir milyon 948 bin 215 TL bedelinde 85,5 ton gübre, 360 km uzunluğunda damlama sulama hortumu dayanağı verildi.
– 110 bin lira pahasında hastalık ve ziyanlı uğraşında kullanılan 50 bin adet sarı yapışkan tuzak takviyesi verildi.
– Bin 591 çiftçiye 5 milyon 334 bin TL pahasında 2 bin 540 torba yağlık ayçiçeği tohumu verildi. Bu tohumlar 68 bin 500 dekar alana ekildi.
– 8 ilçede 267 çiftçiye 807 bin 550 TL pahasında bin 42 torba silajlık mısır tohumu dayanağı verildi. Bu tohumlar yaklaşık 6 bin 300 dekar alana ekilecek ve elde edilecek eser, hayvancılık yapan çiftçilerimizin yaklaşık 50 bin ton yem gereksinimini karşılayacak.
– Bin 297 küçük ölçekli balıkçıya 2 milyon 495 bin 957 TL kıymetinde tekne bakım materyali takviyesi verildi.
– 569 üreticiye 4 milyon 738 bin 600 TL pahasında bin 248 ton büyükbaş hayvan yemi dayanağı verildi.
– Kent içi tarımı teşvik gayesiyle Kartal Karlıktepe, Pendik Kurtköy ve Ataşehir Kayışdağı mahallerinde 4 bin 430 m² alanda 16’şar metrekarelik 182 parsel ‘Halk Bostanı’ oluşturuldu.
– Arıcılık yapan üreticilere arı yemi dayanağı için talepler toplandı.
– Halk Ekmek AŞ, birinci kere İstanbul çiftçisinden ekmeklik buğday alımı yapacak.
– Ziraî Kalkınma Kooperatifleri ve Ziraat Odalarına yapılan makine ekipman dayanağı kapsamında;
– Seymen Ziraî Kalkınma Kooperatifine 206 bin TL bedelinde,
– Akbaba, Alibahadır, Mahmutşevketpaşa ve Paşamandıra Ziraî Kalkınma Kooperatiflerine 722 bin TL bedelinde,
– Silivri Ziraat Odası’na bir milyon 357 bin TL kıymetinde,
– İstanbul Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’ne 895 bin TL pahasında makine ekipman dayanağı sağlandı.
2022 yılında çiftçiye yapılan dayanakların toplamı ise 30 milyon TL’yi geçti.