Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Eş Genel Lideri Mehmet Bozgeyik, iktidarın hazırladığı EYT düzenlemesine ait olarak, “AKP iktidarı, başından beri toplumsal diyalogdan uzak, emek ve meslek örgütlerini sürece davet etmeden kendine yakın sendikalarla, patronlarla durumu kurtarmaya çalışıyor. O açıdan da bu çıkacak maddede çok büyük bir tehlikeler olacağını biz seziyoruz. Çalışma Bakanı Vedat Alım 2021 yılında nisan ayında misyona geldi; misyona gelmesinden bu yana da maalesef yılda üç kere olması gereken hem Ekonomik Toplumsal Kurul toplanamadı. Bizim de dahil olduğumuz Kamu Çalışanı Müracaat Şurası toplanmadığı için bu süreç tek taraflı yürüyor. Doğal olarak bunun ortadan kaldırılması gerekiyor” dedi.
İktidar tarafından hazırlıkları süren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin aralık ayının birinci haftasında açıklanması bekleniyor. Fakat, bu hazırlık sürecinde emek ve meslek örgütleri ile görüşülmemesi, sendika temsilcilerini endişelendiriyor. KESK Eş Genel Lideri Mehmet Bozgeyik dahil oldukları Kamu İşçisi Müşavere Kurulu’nun toplanmamasına reaksiyon gösterirken; tüm çalışanları tek çatı altında bir ortaya getiren Ekim 2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanuna dikkat çekti.
Söz konusu düzenlemede, yürürlüğe girdiği tarihten evvel memuriyeti olanlar için “Emekli Sandığı Kanunu uygulanmaya devam edilir” şeklinde karar de yer aldı. Bu nedenle 15 Ekim 2008 tarihinden evvel atanmış memurlar Emekli Sandığı’na, sonra atanmış memurlar ise yeni Kanun 5510’a tabi oldular. Böylece, iki kanun ortasında ‘aylık bağlama oranları’ farklılık gösterdi. Bozgeyik bahse ait “Önceden emeklilerin ulusal gelirden almış oldukları hisse yüzde 100 iken; bu yasa ile birlikte yüzde 30’a düşürüldü” dedi.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım
“Televizyonlarda sık sık ‘işte şunlar da girecek, bunlar da çıkacak’ o denli bir şey yok. 99 öncesi biliyorsunuz, yaşla ilgili bir sorun var. O sorunu biz çözüyoruz ve önümüzde tek bir model var. Tek bir formül var daha doğrusu. Onun hesapları yapıyoruz. Çok sayıda insan var kestirim edeceğiniz üzere. Onların durumlarını, çalışma gün sayılarını, yıllarını, vesaire toplumsal güvenlikteki sıhhat sigortası primlerini gözden geçirip en uygun, en kapsayıcı çözümlemeyi yapacağız. Aralık aldık lakin artık açıklamayacağım. ‘Niye artık açıklamıyorsunuz?’ diyenler var. Bir kez çalışmamız bitmedi. İkincisi, adım adım açıklıyoruz. Zati açıklasak da ocaktan sonra uygulamaya sokulacak. Artık açıklamanın bu manada ivedisi yok.”
EYT problemine ait değerlendirmelerde bulunan Bozgeyik ise şunları söyledi:
“Vedat Alım misyona gelmesinden bu yana bizim de dahil olduğumuz Kamu İşçisi Müracaat Şurası’nı toplamadığı için bu süreç tek taraflı yürüyor”
“Kapalı kapılar gerisinde yapılan çalışmanın içeriğinde EYT’li arkadaşlarımızın, emek ve meslek örgütlerinin, muhalefet partilerinin bir bilgisi yok. Doğal olarak da biz ‘kapıda bekleyen tehlike’ olarak bunu isimlendiriyoruz. Başından beri aslında iktidar, EYT problemini çözmeden uzak siyasetler geliştirdi. Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçimi kaybetsek de EYT’yi çıkarmayacağız, açıklamalarını yaptı. Fakat, 2023 seçimleri yaklaşırken bilhassa giderek tabanda oy kaybetme durumu da ortaya çıkınca yine EYT’yi gündemine aldı. KESK olarak uzun müddettir emeklilikte yaşa takılan arkadaşlarımızın sıkıntılarının çözülmesi noktasında taleplerimizi iletiyoruz. Maalesef bu tek taraflı yürüyor. AKP iktidarı, başından beri toplumsal diyalogdan uzak, emek ve meslek örgütlerini sürece davet etmeden kendine yakın sendikalarla, patronlarla durumu kurtarmaya çalışıyor. O açıdan da bu çıkacak maddede çok büyük bir tehlikeler olacağını biz seziyoruz. Çalışma Bakanı Vedat Alım 2021 yılında nisan ayında vazifeye geldi; vazifeye gelmesinden bu yana da maalesef yılda üç sefer olması gereken hem Ekonomik Toplumsal Kurul toplanamadı, Üçlü İstişare Heyeti toplanamadı. Bizim de dahil olduğumuz Kamu Çalışanı Müşavere Heyeti toplanmadığı için bu süreç tek taraflı yürüyor. Doğal olarak bunun ortadan kaldırılması gerekiyor.
“EYT problemini yalnızca yaş meselesi olarak değerlendirmiyoruz, aylığa bağlanma oranlarının değiştirilmesi gerekiyor”
“Telafisi güç mağduriyetler ortaya çıkacaktır”
Yine, 2017 yılında 696 sayılı Kanun Kararında Kararname ile taşeron personellerin takıma alınmasından sonra da resen emeklilik üzere bir uygulama hayata geçirildi. Emeklilikte prim gün sayısını dolduran çalışanlar çabucak emekliliğe sevk ediyorlar. Doğal olarak da bu EYT yasası içerisinde bu resen emeklilik ortadan kaldırılmazsa birçok sorunu ortaya çıkaracak. Taşerondan takıma geçen arkadaşlarımız prim gün sayısını doldurdukları için çabucak resen emekliliğe sevk edecekler. Bu istihdam açısından da liyakatli, sahiden nitelikli emekçilerin resen emeklilik ile kamuda istihdam alanında da çeşitli sıkıntılar ortaya çıkacak. Elhasıl, KESK olarak bilhassa EYT yasası sürecinde bu kapılı kapılar arkasında da yapılan düzenlemenin çok hakikat olmadığını, iktidara yasanın Meclis’e gelmesinden evvel taraflarla bir ortaya gelme daveti yapıyoruz. Çeşitli sendikaları, kamu sendikalarını, muhalefet partilerini bu noktada görüş alınmalı. Personel sıhhati ve güvenliği uzmanlarının bu noktada görüşü alınmalı, çalışma iktisadında çalışma yapan hocalarımızın görüşleri alınarak mutabakat ile bu yasa Meclis’e getirilmeli. Aksi taktirde kapalı kapılar arkasında yapılan, yalnızca seçime giderek bir oy korkusu üzerinden Meclis’e getirilecek bir yasa birçok sorunu da ortaya çıkaracaktır. Telafisi güç mağduriyetler ortaya çıkacaktır. Bu açıdan da kapsamlı toplumsal güvenlik ıslahatını da Türkiye’nin muhtaçlığı var. Önümüzdeki periyotta hem anayasal hem toplumsal güvenlik yasasında da değişiklik yapılarak bu emeklilik yasası tekrar aylığa bağlanma oranları ortadan kaldırılarak daha demokratik bir yasa ortaya çıkarılmalıdır.” (ANKA)