Aydın Hasan – Yunanistan’ın geçen hafta New York’ta yapılan BM 77. Genel Heyet toplantıları süreciyle paralel olarak, Ege Denizi’nde kışkırtmaya yönelik atılımlarda bulunduğu ortaya çıktı. Atina, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın BM’deki konuşmasının öncesi ve sonrasında Lozan Antlaşması’nı ihlal ederek, gayri askeri statüdeki adalar (GASA) Midilli ile Sisam’a, 18 ve 21 Eylül’de zırhlı araç sevketti. Adalara çıkartılan askeri araçların, ABD tarafından hibe edilen ve Dedeağaç Limanı’na intikal ettirilen 1200 adet araçlardan olduğu tespit edildi.
İHA’lar görüntüledi
Yunanistan’ın, GASA statüsündeki iki adaya yönelik faaliyeti, geçen hafta Türk keşif İHA’ları tarafından görüntülendi. Ege Denizi üzerinde misyon uçuşu yapan Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ilişkin İHA’larla, Yunanistan’a ilişkin iki çıkarma gemisi (HS CHIOS ve HS IKARIA) havadan izlendi. İHA’lar, çıkarma gemileriyle Midilli Adası’na 23, Sisam’a ise 18 taktik tekerlekli zırhlı araç (M1117) sevkiyatı yapıldığını görüntüledi. Zırhlı araçlar, limana yaklaşan gemilerden adaya indirildi. Araçların ise ABD tarafından Dedeağaç Limanı’na gönderilen ve Yunanistan’a hibe edilen askeri araçlar olduğu anlaşıldı.
1914 yılındaki Altı Devlet Kararı ile Limni, Semadirek, Midilli, Sakız, Sisam, Nikaria adaları ile bu tarihte Yunanistan’ın işgali altındaki başka adalar, silahsızlandırılmak şartıyla Yunan hakimiyetine bırakılmıştı. 1923 Lozan Barış Antlaşması’nın 12. unsurunda, 1914 Kararı’na atıfta bulunularak, bu karar teyit edilmişti. Lozan’ın 13. unsurunda Midilli, Sakız, Sisam ve Nikaria’nın, Andlaşma’ya ek Boğazlar Sözleşmesi’nde de Limni ve Semadirek’in ne biçimde silahsızlandırılacakları düzenlenmişti.
Yunanistan, Midilli ve Sisam adalarını daha evvel de silahlandırma faaliyetinde bulunmuştu. Ayvalık karşısında bulunan Midilli, Türkiye’ye 5.5 km uzaklıkta. Kuşadası / Dilek Yarımadası karşısında bulunan Sisam ise Türk kıyılarına 1.575 metre mesafade. Aslında bu ada, Türkiye’ye Meis’ten bile daha yakın. Yunanistan, iki adayı bir defa daha silahlandırarak, Lozan Antlaşması’nı tekrar ihlal etti.
Asla kabul edilemez!
Adalara silah sevkiyatlarından biri 18 Eylül’de başkası ise 21 Eylül’de yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasını 20 Eylül’de, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis de 23 Eylül akşamı yapmıştı. İki adaya yapılan askeri araç sevkiyatının, New York’taki BM Genel Şurası toplantıları sürecine denk getirilmesi dikkat çekti.
Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri, 18 Eylül ve 21 Eylül’de meydana gelen bu faaliyeti, Yunanistan’ın Türkiye’ye yakın adaları silahlandırmayı ve GASA statüsünü ihlal etmeyi sürdürdüğünü en açık göstergesi olarak kıymetlendirdi. GASA’lara bilhassa ABD tarafından hibe edilen silahların yerleştirilmeye çalışıldığını söz eden yetkililer, diyalog ve güzel komşuluk davetlerine karşı NATO’da müttefik olan Yunanistan’ın memleketler arası hukuk ve müttefiklik ruhuna karşıt bu saldırgan hareketlerinin “asla kabul edilemez” olduğunu vurguladı.
Atina’nın bu iki adanın gayri askeri statüsünü uzun yıllardır ihlal ettiğini, buralara silah konuşlandırdığını lisana getiren güvenlik kaynakları, bu son sevkiyatlarla, bu adalarda bulunan araçların kimilerini ABD’nin hibe ettiği taktik tekerlekli zırhlı araçlarla değiştirdiğini tabir etti. Türkiye’nin sıkıntıların diyalog ve memleketler arası hukuk kapsamında tahlile ulaşmasına yönelik gayretlerinin yanı sıra tahlil için bir ortaya gelinmesine yönelik davetlerini hatırlatan yetkililer, “Yunanistan’ın tüm davetlere karşılık toplantılara dahi katılmaması ve bu üslup provokasyonları yapması tansiyonu kimin artırdığının, kimin uzlaşmaz, saldırgan ve hukuksuz faaliyetler içinde olduğunun açık göstergesidir” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan uyarmıştı
Yunanistan’a Türkiye anakarasının yakınındaki adaları silahlandırmasına karşı bu adaların egemenliği ile buna dayalı deniz yetki alanları konusundaki son ikaz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 9 Haziran’da yapılmıştı. Erdoğan, “Adaları silahlandırmaktan vazgeçmeye davet ediyorum, latife yapmıyorum, önemli konuşuyorum. Yunanistan’ı tıpkı bir asır evvel olduğu üzere pişmanlıkla sonuçlanacak hayallerden, telaffuzlardan ve hareketlerden uzak durması, aklını başına alması konusunda tekrar ikaz ediyoruz. Kendine gel” demişti. Türkiye’nin ‘egemenlik’ konusunu tartışmaya açmaya hazırlandığı adalar içinde, Yunanistan’ın en büyük 5 adası içinde 3., 4. ve 5. sırada yer alan Midilli, Rodos ve Sakız Adası’nın yanı sıra Sisam da bulunuyor.
Müzakere talep hakkı verir
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Kısmı Lideri Profesör Yücel Acer, adalarla ilgili tartışmalara ait Kriter Dergi’nin internet sistesindeki makalesinde, şu sözlere yer vermişti: “Silahlandırmaya dair kuralların Yunanistan tarafından ihlali Türkiye’ye, Lozan Barış Antlaşması’nın, adalar üzerinde egemenliği düzenleyen hususlarını sona erdirme hakkı verebilir. Bu durum Türkiye’ye, sayıları yaklaşık 18’i bulan Doğu Ege Adaları üzerindeki egemenlik probleminin Yunanistan ile tekrar müzakere edilmesini talep etme hakkı verecektir.”