Komisyon, yaşlıların hayatının çeşitli alanlarında yaşadıkları problemleri makro ve mikro seviyede tespit ederek, alınması gereken önlemleri belirledi. Raporda, yaşlanmanın yalnızca bugün değil geleceğin konusu olduğu ve yaşlılara yönelik toplumsal siyasetlerin toplumu yaşlılığa hazırlayacak bilgiye dayalı formda oluşturulmasına dikkat çekildi.
Raporda, nüfusun yaşlanma suratını azaltmak ve genç nüfusu artırmak için çocuk sayısının artırılmasına yönelik nüfus siyasetlerinin geliştirilmesi gerektiği belirtilerek, “Örneğin; annelik müsaadesinin artırılması, çocuk başına verilen ödeneklerin artması, çocuk bakımı için takviye verme üzere siyasetler geliştirilmeli. Toplumdaki toplumsal, ekonomik ve beşeri alanlarda gelişme sağlamak için çocukluk, gençlik ve yetişkinlik devirlerinde de yaşlanmayı ve yaşlılık devrine yatırımı merkeze alarak yaşlanma ana akımlaştırılmalıdır. Yaşlılık periyoduna yatırım erken, orta ve son periyot yatırımlar olarak planlanmalı ve uygulanmalıdır” denildi.
‘Özel kanun çıkarılmalı’
Raporda, yaşlı haklarının güzelleştirilmesine ait tespit ve tekliflere de yer verildi. Özel olarak yaşlıların korunmasını düzenleyen kanun bulunmadığına dikkat çekilen raporda, “Yaşlı bireylerin temel hak ve özgürlüklerden faydalanmasının temin edilmesi, çalışma ömrü ve çalışma yeteneğinin teşvik edilmesi, ailede, çalışma ömründe ve toplumda yaş temeline bağlı ayrımcılığın önlenerek onurlu yaşlanmanın sağlanması emeliyle ‘Yaşlılar Hakkında Kanun’ düzenlenerek yaşlı haklarının korunması ve güçlendirilmesi konusunda yaşlılara özel mevzuat oluşturulmalıdır” tabirleri yer aldı.
Ayrıca yaşlıların haklarına ait taraf devletlere yükümlülükler getiren milletlerarası mukavelenin bulunmadığı vurgulanarak, şunlar kaydedildi:
“Taraf olan devletlere yükümlülükleri ve tüzel bağlayıcılığı bulunacak yaşlı bireylere yönelik bir memleketler arası kontratın ihdas edilmesi konusunda Birleşmiş Milletler ile çalışmalar yürütülmelidir. Yaşlı bireylerin toplumda maruz kalabileceği her türlü ayrımcılığa karşı korunmaları anayasa ile teminat altına alınmış bir haktır.
Yaşlı bireylerin hizmet alıp, verdikleri resmi yahut özel kurum ayrımı yapılmadan ayrımcılığa maruz kalmalarının önüne geçilmeli ve yaşlı bireylerin tüm hakları ömrün her boyutunda muhafaza altına alınmalıdır. Ayrıyeten yaşlı hakları konusunda kurumlar ortası iş birliği ve uyumu geliştirecek üst seviye bir şura ve siyaset dokümanı bulunmamaktadır. Yaşlı haklarının geliştirilmesine ve kullanımının yaygınlaştırılmasına ait teklifte bulunulmalı, çalışmalar yapılmalı, yapılan ve yapılacak çalışmalar değerlendirilmeli; yaşlı hakları konusunda kurumlar ortası iş birliğini ve uyumu geliştirmek üzere yaşlılıkla ilgili faaliyet gösteren kurumların ve tüm paydaşların temsilcilerinin katılacağı Yaşlı Hakları İzleme ve Kıymetlendirme Heyeti oluşturulmalıdır.
Yaşlı bireylerin toplumsal haklarının uygunlaştırılması ve geliştirilmesinde rol alan, yaşlılara yönelik hizmet sunan kamu kurumları, sunulan hizmetler hakkında yaşlılarda ve ailelerinde farkındalık oluşturmak için tanıtım faaliyetleri yürütmeli; resmi toplumsal medya hesaplarını daha aktif kullanmalıdır.”