Pelin Akdemir
MARAŞ – HDP Milletvekilleri Meral Danış Beştaş, Garo Paylan ve Dr. Necdet İpekyüz, Maraş’ın Pazarcık ilçesinde köylerde taziye ziyaretinde bulundu. Zelzeleden sonra çalışmaları takip eden vekiller, müşahedelerini aktardı. Vekiller, açıklanan vefat sayısının gerçeği yansıtmadığını belirtti.
HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz, insanların barınma ve ısınma meselesinin devam ettiğini belirtti. İpekyüz, müşahedelerini şöyle aktardı:
“İnsanlar vakitle yarışıyorlardı. Bu karda, kışta beşerler seslerine karşılık verecek kimseleri arıyorlardı. Kurtarabileceğimiz bir çok insan enkaz altında ömrünü yitirdi. Kentlerde bir kaos ortamı var. Hatay’da tabip arkadaşım şunları söyledi, ‘Ablamın cenazesini kaldıracak bir araç yok. Kendi inancına nazaran onu kaldırabilecek bir yer ve ortam yok.’ Beşerler cenazelerinin hoyratça, kurtulmak istercesine değil, ölüye saygılı bir biçimde olmasını istiyor. Kırsalda ise herkes kendi imkanlarıyla cenazesini çıkarmış. Malatya Ören Köyü’nde köyde hane kalmamış, cenazelerini kendileri çıkarmışlar. Kardan ve kayalardan ötürü yolu kapalı olan köyler vardı.”
HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz
‘ÇEVRE TEMİZLİĞİNİN YAPILMASI LAZIM’
İpekyüz, insanların dışarıda ömürlerini sürdürmeye çalıştığına ve hastalıklara dikkat çekerek, “Kriz masalarının gereksinimlere nazaran cevap vermesi lazım. Bundan sonra gönderilecek her yardım gereksinimlere nazaran ayarlanmalı. Tuvalet, banyo muhtaçlığı ne olacak? Çadırkentler oluşturulmuş, yanlışsız düzgün tuvalet yok. Bir tabip olarak diyorum ki bir taraftan da kızamık, tetanoz aşısı yapılması lazım. Mahallî idarelerden paklık beklemek çok güç. Kesinlikle buradaki atıkların temizlenmesi lazım. Etraf temizliğinin yapılması lazım. Yapılmadığı vakit kemirgenler, uyuz ve öbür cilt hastalıklarına da vesile olacak. Beşerler sıcak çorba için uzun kuyruklar oluşturuyor. Bunun çözümlenmesi lazım. Bu süreç uzun sürecek ona nazaran planlanması lazım” diye konuştu.
İpekyüz, yıkılan bina sayısına bakılarak aritmetik olarak hesaplandığında can kaybı sayısının açıklanandan fazla olduğunu belirtti:
“Şehirlerin kendilerine nazaran bir mevt sayısı var, dışarıdaki sayı farklı. Acı hepimizin acısı. Bunları bilelim ki bir daha yaşamayalım. Bilinen bir şey var; yıkılan bina çok, enkaz altında kalan insan sayısı çok. Aritmetik olarak hesapladığımızda açıklanan sayılardan çok daha fazla olduğunu görüyoruz. Düzce sarsıntısının yıl dönümünde 12 Kasım’da bir tatbikat başlatıldı. Bu zelzelede telefonuna ileti gelen oldu mu? Kurumların ismi, tatbikatları, kendilerini tanıtan reklamları hoş. Lakin bir olay olduğunda o kurum ortada yok, acı bir biçimde öğrenmiş olduk.”
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan
‘ADIYAMAN HAYALET KENTE DÖNMÜŞ DURUMDA’
Diyarbakır, Malatya ve Adıyaman’da çalışmaları izleyen HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, müşahedelerini şöyle aktardı:
“İlk 48 saat sarsıntıyla ilgili neredeyse hiçbir şey yapılmadı. Zira o kadar merkeziyetçi bir anlayışla bakıyordu ki bürokratik anlayış içerisinde harekete geçilmedi, harekete geçmek isteyenler de engellendi. Adıyaman diye bir kent sahiden artık var mı yok mu tartışılır. Bir hayalet kente dönmüş durumda. Sağlam bina kalmamış durumda. Aşikâr ki Adıyaman’dan beşerler göç ettirilmeye çalışılıyor. Herkes gitsin deniyor. Bir kentin büsbütün insansızlaştırılması kabul edilemez. Hala daha enkazlarda arama kurtarma çalışması yapılıyor. Maalesef tek bir yarası olmamasına karşın insanların donarak hayatını kaybettiğini söyleyebiliriz.”
Kardan ötürü yolları kapalı olan köylerin bulunduğunu söyleyen Paylan, sarsıntının dördüncü gününe kadar köylere kimsenin ulaşmadığını belirtti. Medyanın kent merkezlerinden yayın yaptığını aktaran Paylan, “Malatya’da köylere gitmeye çalıştık. Yıkımı ve hâlâ enkaz altında kalan yurttaşlarımızı gördük. Bizler de çığ tehlikesiyle karşı karşıya kaldık. Pazarcık’ta bilhassa yaşlı nüfus var. Yaşlıların yardımına koşulmadığını gördük. Sivil toplum kuruluşlarının, hekimlerin, sivillerin uğraşıyla köylerde kısmen bir toparlama var. Lakin yaraları sarmak için daha çok yolumuz var” tabirlerini kullandı.
‘ADIYAMAN’DA AİLELER CENAZELERİNİ KAYIT YAPTIRMADAN DEFNETTİ’
Açıklanan vefat sayısının gerçeği yansıtmadığını söz eden Paylan, “100 bin civarında bir kaybımız olacak. 10 bine yakın yıkılan bina var. Adıyaman’da aileler, ‘Bizim 25 cenazemiz vardı. Kayıt yaptıracak kimseyi bulamadık, götürüp defnettik’ dediler. Bu da mevt sayılarının çok daha fazla olduğunu gösteriyor. Maalesef açıklanan sayılar gerçek sayısı yansıtmıyor” diye konuştu.
Paylan, arama kurtarma takımlarının buyruk olmadığı için harekete geçmediğini belirterek, “Merkeziyetçi anlayışın yurttaşlarımızın vefatına sebebiyet verdiğini görmüş olduk. Her şeyi tek adama bağlarsanız bu türlü fevkalâde bir durumda arama kurtarma grupları tek adamdan buyruk beklerler. Bu yüzden lokal idarelerin güçlendirilmesine gereksinimimiz var” kelamlarını ekledi.
HDP Adana Milletvekili Meral Danış Bektaş
‘DEPREM DIŞINDA FARKLI BİR SIKINTI KONUŞULAMAZ’
HDP Milletvekili Meral Danış Bektaş, açıklanan sayılara ait müşahedelerini şöyle aktardı: “Açıklanan sayıların inandırıcı olduğunu söyleyemeyeceğim. Hiç kimse bu sayılara inanmıyor. Çöken bina sayısı, ailelerin kendi kayıplarına yönelik vermiş olduğu ilgilere bakıldığında sayılarla tutarlılık arz etmiyor. Enkaz başında bekleyen insanların arama kurtarmanın devam etmesi için tarafındaki çığlıkları bize geliyor. Her ne kadar olursa olsun bunların gerçek bir biçimde kamuoyuyla paylaşılması gerekiyor. AFAD, kimliği tespit edilmeyen cenazelerin defin süreçlerine başladı. DNA örneklerinin alınması gerekiyor. Umarım değildir fakat korkarım açıklananın çok üstünde sayılar.”
Seçimlerin ertelenmesine ait Meclis’ten rastgele bir davet gelmediğini belirten Bektaş, “Türkiye’de şu anda sarsıntı dışında farklı bir sorun konuşulamaz politik olarak. Beşerler akın akın öbür vilayetlere gidiyorlar. HDP olarak seçimlere yönelik bir tartışmamız olmadı. Bizi ötekileştiren, düşmanlaştıran, maksat haline getiren iktidarın telaffuzlarıyla hiç kimse hareket etmemeli. İktidar bizim üzerimizden muhalefeti dizayn etmeye çalışıyor” açıklamasında bulundu.